TöVHİD – allahin qullari üZƏRİNDƏ olan haqqi

Tövhid –
Vahhadə, Yuvahhidu –
kəlməsinin 
məsdəridir. “Allahın bir və tək olduğunu qəbul etdi, Allahın Uluhiyyət və 
Rububiyyət, İsim və Sifətlərində bənzərsiz və şəriksiz olduğuna, ibadətin 
yalnız Allaha olacağına iman etdi, kimsə Onu Tövhid etməsə belə, Onun 
zatında və hər baxımdan Bir, Uca və Ulu olduğuna etiqad etdi” mənasını 
verir".
81
Şeyx Muhəmməd əl-Useymin 

deyir: 
"
Tövhid –
Vahhədə
 -
kəlməsini 
76
Şərik –
bir şeydə hissəsi (payı) olan kimsədir.
77
"Tövhidi Əvvələn" s. 15.
78
"Lisanul-Arab" 3/ 450 Vahhədə maddəsi. 
79
"Cəvharətut-Tövhid" s. 10 
80
"Haşiyətu Kitabut-Tövhid" s. 11.
81
"Məcmuu-Fətava" 1/ 34. 

---

 
TÖVHİD – 
Allahın Qulları Üzərində Olan Haqqı
43 
məsdəridir. 
Tövhid
etdi deyildiyi zaman bir şeyin birləndiyi başa düşülür. 
Ancaq bu, isbat və inkar olmadan olmaz".
82
Termin olaraq 
Tövhid –
yalnız uca və böyük olan Allaha ibadət etmək 
deməkdir. Yəni ona heç bir şeyi şərik qoşmayaraq nə bir rəsul, nə bir 
peyğəmbər, nə bir mələk, nə bir cinn, nə bir hakim, nə bir övliya, nə bir seyyid, 
nə bir daş, ağac, dəmir, nə də yaradılmışlardan hər hansı bir şeyi Ona – Allaha 
şərik qoşmayaraq bir və tək olaraq ona ibadət etmək deməkdir. Sevərək, təzim 
edərək, mükafatını umaraq, cəzasından qorxaraq yalnız Allaha qulluq etmək, 
ibadətə sadəcə onu layiq görməkdir. İsbəhani 

deyir: "Bəzi alimlərimiz 
Tövhid – 
Vahiddən bənzətməni rədd etməkdir"- deyə açıqlamışlar. Bəziləri də: 
"
Tövhid –
Təkləşdirilən Vahiddən və Onun sifətlərindən bənzətməni inkar 
etməkdir" demişlər. Bəziləri də: "Mütləq bir və tək olduğuna inanılan Zatın heç 
bir şəriki və bənzəri olmadığını bilib qəbul etməkdir. Kimsə bunu belə 
bilməzsə, Allahı təkləşdirmiş olmaz, Onu tövhid etmiş olmaz" deyə açıqla-
mışlar.
83
Şeyxulislam İbn Teymiyyə 

deyir: 
"