Toziholmasael
Yüklə 4,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ÜÇÜNCİ ƏSAS: MƏAD
- DÖRDÜNCÜ ƏSAS: ALLAH ADİLDİR
20 İSLAM DİNİNİN VƏ ŞİƏ MƏZHƏBİNİN ƏSASLARI
Mühəmməd peyğəmbər (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm)
sonuncu peyğəmbər olduğuna görə O həzrətdən sonra heç bir peyğəmbər gəlməyəcəkdir. O həzrət bütün İlahi elçilərin sonuncusu olduğuna görə Ondan sonra iddia olunmuş bütün hər hansı peyğəmbərlik iddiası yersiz və bu iddianı edən yalançı sayılır. Onun sonuncu
peyğəmbər olması
dinin zəruri
məsələlərindəndir. Onun peyğəmbərliyini sübut edən dəlillər çoxdur biz birini burada qeyd edirik. Peyğəmbərin ən böyük möcüzəsi Qurani-kərimdir. Həzrət Peyğəmbər dərs oxumamışdı və heçkimdən yazmaq və oxumaq öyrənməmişdi O, bir kitab gətirdi heç kim onun mislini gətirə bilməmişdir. Allah-taala dəfələrlə Qurani-kərimdə bəşəriyyəti Quranın misli və oxşarını gətirməyə dəvət edibdir, amma bəşər onun mislini gətirməyə acizdir. ّه ّل ْ
َ رو ُ س ّب او ُ ت ْ أ َ ف ْ ل ُ ق ُ هار َ ت ْ فا
َ نو ُ لو ُ ق َ ي ْ م َ أ
ْ دا َ و ّن َ م او ُ ع
َ ط َ ت ْ سا
َ نيق ّداص ْ م ُ ت ْ ن ُ ك ْ ن ّإ ّ
َّ للها ّنو ُ د
ن ّم ْ م ُ ت ْ ع
“Əgər doğru deyirsinizsə, ona (Qurana) bənzər bir surə gətirin və Allahdan başqa, kimə gücünüz çatırsa, onu da (köməyə) çağırın!” 1
Həzrət peyğəmbərin
çoxlu
möcüzəsi olub və o möcüzələr tarix və hədis kitablarında qeyd olunmuşdur. Qurani-kərim Onun əbədi möcüzəsi və təhrif olunmamış yeganə İlahi kitab olduğuna görə, biz burada Qurani- kərimə işarə etməklə kifayətlənirik.
1 Yunis surəsi, ayə 38. İzahlı şəriət hökmləri 21
Məadın mənası budur ki, Allah-taala bütün insanları həyatda yaşayıb öldüklərindən sonra yenidən dirildəcək və onların əməllərinin hesab-kitabı olacaqdır. Hər kəs özü mükafatını alacaq. Bir dəstə Cənnətdə olub nemətlərdən bəhrələnər, bir dəstə isə əməllərinin üzündən Cəhənnəmə düşüb əzaba düçar olarlar. Bütün İlahi Peyğəmbərlər xəbər veriblər ki, insanın həyatı ölümü ilə sona çatmır. Bu dünyadan sonra digər bir dünya da mövcuddur. İnsan orada əməllərinin nəticəsini görəcəkdir. Ölümdən sonra digər bir dünyanın və məadın olması bütün səmavi dinlərin zəruri etiqadlarındandır. Məad bölməsində gərək bir neçə şeyə etiqad bəslənilsin. 1-Ölümdən sonra yaxşı insanların ruhu bərzəx cənnətində olub nemətlərdən bəhrələnər və pis əməllərinin sahibləri isə bərzəx cəhənnəminə düşüb qiyamətə qədər əzaba düçar olarlar. 2-Ölümdən sonra dirilmənin cismani olmasına etiqadı olmalıdır. Qurani-kərimdə çoxlu ayələr məadın cismani olmasına işarə edir.
َّ
َّ ل َ أ ُ نا َ سن ْ لاا ُب َ س َ حي
َ أ
َ ىل َب
ُ ه َ ما َ ظ ّع َ ع َ م
ّدا َ ق
َ ني ّر
َ ع ن َ أ َ ىل
ُ ه َ نا َ ن َ ب َ ى ِّ و َ س ُّ ن
bir yerə yığa bilməyəcəyik?! Bəli, Biz onun barmaqlarını da (barmaqlarının uclarını da) düzəltməyə qadirik! 1
3-Cənnət və onun nemətlərinin, cəhənnəm və onun çətinliklərinin ədalət üzündən olmasına etiqad olmalıdır.
1 Qiyamət surəsi, ayə 3-4. 22 İSLAM DİNİNİN VƏ ŞİƏ MƏZHƏBİNİN ƏSASLARI
Şiənin nəzərinə əsasən imanın dördüncü rüknü Allahın ədalətli olmasıdır. Yəni Allah kiməsə zülm etməz. Allah ağılın pis saydığı işləri heç vaxt etməz. Şiə Allahın ədalətli olmasını, məzhəbin əsl etiqadlarından bilir və onu müstəqil şəkildə bəhs edir. Ədalət bəhsində ədliyyə (şiə və mötəzilə) ilə əşairə 1 arasında ixtilaf vardır. Əşairə deyir bizim ağlımız heç vaxt yaxşı ilə pisi təyin edə bilməz. Şəriət hər nəyə yaxşı desə, yaxşı və hər şeyə pis desə, pisdir. Əşairənin nəzərinin müqabilində şiə və mötəzilədir. Bunlar deyirlər belə şeylərdə ağıl hakimdir. Ağıl müstəqil şəkildə çox şeyin yaxşı və pis olduğunu dərk edir. Buna əsasən ağıl deyir yaxşı insana əzab-əziyyət etmək zülm və zülmdə pis işdir. Allahın pis iş görməsi qeyri mümkün və hikmətinin əksinədir. Allahın adil olub və zülm etməməsi üçün digər bir dəlil budur: Zülmün mənşəi cəhalət və ya ehtiyacdır. Zülm edən şəxs etdiyi işin zülm olmasını bilmir yaxud bilirsə acizdir və ədalətli yolla öz istəyinə çata bilmir və nəticədə zülm edir. Cəhalət, acizlik və ehtiyac mümkünəl-vücud varlığın sifətlərindəndir. Bu sifətlər Allahın zatına yol tapa bilməzlər. Qurani-kərimdə oxuyuruq:
ائ ْي َ ش َ سا َّ نلا ُ م ّل ْ ظ َ ي لا َ َّ
للها َّ ن ّإ َّ نلا َّ ن ّكل
َ و
َ أ َ سا
ْ م ُ ه َ س ُ ف ْ ن
َ نو ُ م ّل ْ ظ َ ي
özləri özlərinə zülm edərlər! 2
Allah-taala Peyğəmbərlərinin vasitəsi ilə insanları zülm etməkdən çəkindirir və bu işin pis və xoşa gəlməz olduğunu
1 Əşairə və mötəzilə əhli-sünnənin iki mühüm məzhəbidir. Onların etiqadi məsələlərdə bir-birləri ilə ixtilaf varlarıdır. 2 Yunis surəsi, ayə 44. Yüklə 4,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|