|
Тупроқшунослик-ўқув қўлланма-лотин“Tuproqshunoslik” fanining ijtimoiy-iqtisodiy va boshqa tabiiyEDlmz6vk9u6yqgN3DYxf7G4SMYJr5CBRzY39cKb1“Tuproqshunoslik” fanining ijtimoiy-iqtisodiy va boshqa tabiiy
fanlar bilan bog‘iqligi.
Tuproqshunoslik o‘zining tarixiy taraqqiyotida bir necha qismga
bo‘linib, bir qator ilmiy yo‘nalishlarni o‘z ichiga qamrab olgan tabiiy
fandir. (1-rasm).
Tuproqshunoslik
fundamental
yoki
umumiy tuproqshunoslikdan
tarkib topgan bo‘lib, lotincha “Pedalogiya” deyiladi. U tuproq qoplamini
tabiiy-tarixiy tana sifatida har taraflama o‘rganadigan fandir.
Amaliy va xususiy tuproqshunoslik
– tuproq qoplamini inson
tomonidan foydalanilishini aniqlaydigan va o‘rganadigan ilmiy
yo‘nalishdir. Fundamental tuproqshunoslikda dunyoqarash va uslubiyatga
binoan bir necha ilmiy yo‘nalishlar mavjud.
Birinchi yo‘nalish
–
tuproq
diagnostikasi
yoki
pedodiagnostika
deyiladi, uning maqsadi tuproq
tuzilishi, xossalari va tarkibini o‘rganishdan iboratdir. Bu yo‘nalish
tuproqshunoslikning bir necha qismlari, ya’ni tuproq morfologiyasi,
kimyosi, fizikasi, mineralogiyasi va biologiyasidan tarkib topgan. Tuproq
qoplami tabaqalanib, ya’ni genetik qatlam, individi, profil asosida
o‘rganiladi. Tuproqshunoslikning
ikkinchi yo‘nalishi
tuproq jug‘rofiyasi
yoki
pedografiya
sifatida, tuproqning fazodagi o‘rni, tarqalishi, turli
toifaligi, tabiatning jug‘rofiy kengligi bilan bog‘liqligini o‘rganadi. Bu
yo‘nalish
tuproqshunoslikda
tuproq
jug‘rofiyasi,
kartografiyasi,
tizimtikasi
, ekologiyasi, baholash va informatika kabi qismlardan
H.
Х
.
Т
ursunov.
Т
uproqshunoslik
19
Dostları ilə paylaş: |
|
|