Türk Neonatoloji Derneği yenġDOĞanda sivi ve elektrolġt dengesġ rehberġ – 2016
Yüklə 0,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Klinik Bulgular
- Sıvı-elektrolit dengesinin temel ilkelerine ve hastalığın özelliğine göre her bebeğin gereksinimlerine uygun olarak tedavinin bireyselleĢtirilmesi gerekir.
- BRONKOPULMONER DĠSPLAZĠ
50
görülmüştür. Renal yetmezliği veya hipoparatiroidizmi olan bebeklerin inek sütü ile beslenmesi (67-81 mg/dL P içerir) hiperfosfatemiye neden olabilir. Normal term bebeklerde bile anne sütü ile beslenenlerle kıyaslandığında inek sütü ile beslenenlerde iCa düşer, serum P düzeyi artar.
Akut hiperfosfatemi genellikle hipokalsemi yoksa asemptomatiktir. Yüksek doz P oral ya da rektal alan hastalarda, semptomatik akut P intoksikasyonu gelişir. Hiperfosfatemi ve hipokalsemi olur; karpopedal spazm, kusma, apne, siyanoz, hipoaktivite, ciddi dehidratasyon ve şok gelişebilir. Bilinç ve solunum bozulur ve jeneralize konvülziyon gözlenir, ancak iv.kalsiyum verilirse düzelir. Kronik hiperfosfateminin klinik bulguları ise kas ve subkütan dokudaki ektopik mineralizasyondur.
İdrar P atılımını arttırmak için hidrasyon yapılmalı (20 mL/kg izotonik SF) ve diüretik verilmelidir. Semptomatik hastalıklarda kalsiyum i.v. verilmelidir. Enteral verilen Ca, bağırsakta P bağlar. Beslenme düşük fosforlu diyet olmalı, oral verilen P azaltılmalıdır. Eğer lavmana ikincil ise emilimi azaltmak için lavaj yapılabilir. Diyaliz veya hemofiltrasyon da oligürik böbrek yetmezliği olan hastalarda uygulanabilir. Kronik böbrek yetmezliği olan çocuklarda görülen sekonder hiperparatiroidi diyetteki fosforun azaltılması ve P bağlayıcılar ve D vitamini desteği ile azaltılmaya çalışılır. CaCO 3 , iyi bir P bağlayıcıdır, majör bir yan etkisi yoktur, hiperpotasemi ve hiperparatiroidiyi düzeltir ancak yenidoğanda kullanımı hakkında bilgi yetersizdir. 51
Sıvı-elektrolit dengesinin temel ilkelerine ve hastalığın özelliğine göre her bebeğin gereksinimlerine uygun olarak tedavinin bireyselleĢtirilmesi gerekir. RESPĠRATUVAR DĠSTRES SENDROMU Respiratuvar distres sendromunda (RDS) sürfaktan eksikliği, akciğerlerde atelektazi, pulmoner vasküler dirençte artış, akciğer kompliyansında ve lenfatik drenajda azalmaya yol açar. Ayrıca bu bebeklerde plazma onkotik basıncı düşüktür ve pulmoner kapiller endotel hasarı sık görülür. Tüm bu olaylar akciğerlerdeki mikro dolaşımda Starling kuvvetlerinin dengesini bozarak interstisiyel ödeme neden olur ve akciğer işlevleri daha fazla bozulur. Alveoler epitelde sodyum transport mekanizmalarının immatüritesi de fetal akciğer sıvısının emiliminde gecikmeye yol açarak hem RDS hem de yenidoğanın geçici taşipnesinin (TTN) gelişiminde rol oynamaktadır. Bunlara ek olarak RDS olan bebeklerde böbrek fonksiyonları sıklıkla bozuktur, idrar akım hızı oligürik böbrek yetersizliği sınırındadır (1-1.5 mL/kg/st) ve antidiüretik hormon düzeyleri de yüksektir. Günümüzde sürfaktan ve antenatal steroid kullanımı RDS seyrinde önemli iyileşmeler sağlasa da, akciğer fonksiyonlarındaki asıl iyileşme postnatal diürez/natriürezin başladığı ve serbest suyun atılımıyla tartı kaybının gözlendiği dönemde olmaktadır. Bu nedenle RDS olan bebeklerde sıvı-elektrolit tedavisinin temeli postnatal ilk günlerde negatif su ve sodyum dengesinin sağlanmasına yönelik ve insensibl sıvı kaybı için tahmin edilen miktar kadar olmalıdır. RDS tedavisinde Avrupa Uzlaşı Rehberindeki sıvı-elektrolit dengesi ile ilgili öneriler de bu temel bilgilere dayanmaktadır; RDS’de diüretik kullanımını destekleyen kanıt ise yoktur: 1.Kuvöz içi nem oranı yüksek olmalıdır (%60-80) 2.Verilecek sıvı miktarı, postnatal diürez/natriürez başlayana kadar “kısıtlı” olmalıdır. Başlangıç için 70-80 mL/kg/gün uygun olabilir; bazı kaynaklarda bu miktar 40-60 mL/kg/gün olarak önerilmektedir. Ancak bazı çok immatür bebeklere daha fazla sıvı verilmesi de gerekebilir. Daha sonra verilecek sıvı miktarı, bebeğin tartı kaybı ve serum sodyum düzeylerine göre bireyselleştirilmelidir. 3.İlk 36-48 saat sıvılara sodyum ve potasyum eklenmez, ancak kalsiyum eklenmelidir . Sodyum, diürez başladıktan sonra ve sıvı-elektrolit dengesi yakından izlenerek eklenir.
52
Yenidoğanın geçici taşipnesi (Transient Tachypnea of the Newborn, TTN) genellikle term ve geç preterm bebeklerde görülen, doğum sonrası fetal akciğer sıvısı rezorbsiyonundaki gecikme ile ilişkili bir solunum sıkıntısı sendromudur. Akciğer epitelinin, klor salgılayan membran özelliğinden sodyumu abzorbe eden membran özelliğine geçişinde rol alan iyon kanallarının dönüşümünde gecikme sonucu geliştiği düşünülmektedir. TTN olan bebeklerde sıvı tedavisine ait kesin öneriler yoktur. Bu konuda yapılmış ilk randomize kontrollü çalışmanın sonuçları yakın zamanda yayınlanmıştır. Çalışmanın kısıtlılıklarına karşın sonuçları, term ve preterm bebeklerde komplike olmamış TTN vakalarında hafif sıvı kısıtlamasının güvenli olduğunu ve solunum desteği süresini anlamlı olarak kısalttığını göstermiştir. Bu çalışmada uygulanan “kısıtlı sıvı” politikası postnatal 1.gün term bebeklere 40 mL/kg/gün, preterm bebeklere 60 mL/kg/gün miktarında sıvı verilmesidir. Akciğerlerin postnatal adaptasyon süreci, TTN fizyopatolojisi ve postnatal sıvı dengesindeki değişiklikler düşünüldüğünde önerilen bu sıvı politikası benimsenebilir: 1.Verilecek total sıvı miktarı ilk gün için term bebeklerde 40 mL/kg/gün, geç preterm bebeklerde 60 mL/kg/gün olmalıdır (bebek enteral beslenebiliyorsa sıvı hesabı içine enteral miktar da katılmalıdır) 2.Daha sonra verilecek sıvı miktarı, bebeğin tartı kaybı ve serum sodyum düzeylerine göre bireyselleştirilmelidir. 3.Diürez ve tartı kaybı başlayana kadar sıvılara sodyum eklenmemelidir BRONKOPULMONER DĠSPLAZĠ Bronkopulmoner displazi (BPD) gelişiminde düşük gestasyon haftası ve doğum tartısı, inflamasyon, oksijen toksisitesi, volutravma, ciddi RDS, hava kaçakları, PDA, yetersiz beslenme gibi nedenlerin dışında, doğum sonrası ilk haftalarda yüksek sıvı ve sodyum alımının hastalığın sıklığı ve ağırlığını artırdığı da gösterilmiştir. Özellikle postnatal ilk 10 gün içinde uygun tartı kaybına izin vermeyen yüksek sıvı uygulaması, diğer risk faktörlerine göre kontrol edildiğinde dahi BPD riskini artırmaktadır. Ancak bu gerekçeyle çok uzun süre kısıtlı sıvı verilmesi bebeğin besin gereksinimlerini karşılamada yetersizliğe neden olarak prognozu daha da kötüleştirebilir. Ayrıca sıklıkla kullanılan diüretiklerin sodyum kaybına neden olarak büyümeyi olumsuz etkileyebileceği akılda tutulmalıdır. Tüm bu etkileşimler göz önüne alınarak BPD önlenmesi için ve tedavisi sırasında sıvı-elektrolit dengesinin yönetimindeki temel ilke postnatal ilk günlerde olması gereken tartı kaybına izin vermek, sonrasında ise büyüme üzerine odaklanarak hacim yüklenmesine neden optimum beslenmeyi sağlamaktır. Yüklə 0,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|