Türk Neonatoloji Derneği yenġDOĞanda sivi ve elektrolġt dengesġ rehberġ – 2016

38 

 

depolarını azaltır, ancak etkileri saatler içinde başlar. Bu uygulamalara yanıt alınmazsa, 

diyaliz veya kan değişimi yapılabilir. 

    b. EKG’de hiperkalemi bulguları yoksa: 

Diüretik (furosemid) ve potasyum değiştirici reçineler kullanılır. İnsülin ve glukoz da 

verilebilir; inhale albuterol kullanımı tartışmalıdır (Tablo 16). 

Tablo 16. Yenidoğanda hiperkalemi tedavisinde kullanılan ilaçlar 

Ġlaç 

Doz 

Etki  baĢlama 

zamanı 

Etki 

süresi 

Etki mekanizması  Uyarılar  

Ca glukonat 

(%10’luk) 

1-2 ml/kg 5dk 

içinde infüzyon 

Hemen  

30 dk 

Hücre membran 

stabilizasyonu ile 

aritmiyi önler 

Digoksin 

toksisitesini 

kötüleştirebilir 

Sodyum 

bikarbonat 

1-2 mEq/kg, 

%8.4 NaHCO

3

 

2kat sulandırılır 

10-15dk içinde 

Hemen 

Değişken  Potasyumu hücre 

içine taşır 

Hiperozmolar, 

pretermlerde 

İVK riski 

İnsülin + 

Dekstroz 

İnsülin          

0.1-0.15 U/kg +  

Dekstroz       

0.5 g/kg iv 

15-30 dk 

2-6 saat 

Potasyumu hücre 

içine taşır 

Hipoglisemi 

olabilir, KŞ 

izlenmelidir 

Albuterol 

0.15 mg/kg, 20 

dk arayla 3 doz, 

sonra 0.15-0.3 

mg/kg 

15-30 dk 

2-3 saat 

Potasyumu hücre 

içine taşır 

En düşük doz 

2.5 mg 

Furosemid 

po: 1-4 mg/kg/ 

doz,1-2 kez/gün 

i.v:1-2 mg/kg 

doz, 12-24 st 

arayla 

15 dk-1 st 

4 saat 

Potasyumun renal 

atılımını artırır 

- 

Kayexalate 

1-2 g/kg rektal, 

6 st arayla 

1-2 st 

4-6 st 

GİS de potasyumu 

sodyumla değiştirir 

ve uzaklaştırır 

Sorbitol içerir, 

GİS’te nekroz, 

sodyum 

retansiyonu 

riski 

 

 

 

 

 

---

39 

 

HĠPOKALEMĠ 

Tanım: Serum potasyum  düzeyinin 3.5 mEq/L  altında olmasıdır.  Orta derecede hipokalemi 

2.5-3 mEq/L, ağır hipokalemi <2.5 mEq/L olmasıdır. 

Etiyoloji ve patofizyoloji 

En önemli nedenleri, kronik lup ve tiyazid diüretiklerin kullanılması, renal tübüler defektler 

ve  orogastrik  veya  ileostomi  tüplerinden  K

+

  kaybıdır.  Diüretik  kullanımında  böbrekte  su  ve 

sodyum  atılımının  artması  nedeni  ile  distal  K

+

  sekresyonu  olur.  Ayrıca  aldosteron, 

katekolaminler,  vazopressin  ve  alkaloz  nedeni  ile  de  hücre  dışı  sıvıdan  hücre  içine  K

+

  girişi 

olur  ve  hipokalemi  gelişebilir.  pH  değerindeki  her  0.1  artış  K

+

  değerinde  0.3-1.3  mEq/L 

azalmaya neden olmaktadır. Hipokalemi nedenleri Tablo 17’de gösterilmiştir.  

 

Tablo 17: Hipokalemi nedenleri 

YanlıĢ değerlendirme 

 

Lökosit sayısının fazla oluşu 

Transsellüler geçiĢ 

 

Alkaloz 

 

İnsülin 

 

β-adrenerjik ilaçlar 

 

İlaçlar (teofilin, baryum) 

 

Hipokalemik peryodik paralizi 

AzalmıĢ alım 

Ekstrarenal kayıplar 

 

Diyare 

 

Laksatif kullanımı 

 

Terleme 

 

Renal kayıplar 

 

Metabolik asidozla birlikte  

Distal RTA 

Proksimal RTA 

Üreterosigmoidostomi 

 

Asit-baz dengesizliği olmadan 

 

 

Akut tübüler nekroz diüretik dönem 

 

 

Postobstrüktif diürez 

 

 

Hipomagnezemi 

 

Metabolik alkalozla birlikte 

 

 

Kusma 

Klor kaybettiren diyare 

 

 

Kistik fibrozis 

 

 

Lup/tiyazid diüretik kullanımı 

 

 

Bartter sendromu 

 

 

Gitelman sendromu 

 

Klinik 

Yenidoğan  bebekler  genellikle  asemptomatiktir  ve  digoksin  alan  hastalar  dışında  K 

düzeyi < 2.5 mEq/L olmadıkça bulgu vermez. Ancak halsizlik, paralizi, solunum kaslarında 

güçsüzlük, ileus, idrar retansiyonu ve aritmiye neden olabilir. Hipokalemide en fazla iskelet 

ve  kalp  kasları  etkilenir.  Elektrokardiyografide  T  dalgasında  düzleşme,  ST  segmentinde 

---

40 

 

çökme ve U dalgası görülebilir. Hipokalemi özellikle dijital alan hastalarda önemlidir çünkü 

kalp dijitale bağlı aritmiler açısından daha da riskli olur.  

Tanı 

Öncelikle bazı soruların yanıtlanması gerekir: 

1.Örnek  nerden  alınmıştır?  Topuktan  alınmışsa  venöz  bir  kan  örneği  alınmalıdır,  çünkü 

kapiller değer venöz değerden daha yüksek olabilir. 

2.Bebeğe K

+

 kaybettiren bir diüretik veriliyor mu?  

3.Bebeğe ne kadar K

+

 veriliyor? İdame olarak 1-2 mEq/kg/gün K

+

 desteği yapılmalıdır. 

4.İshal veya orogastrik drenajı var mı?   

5.Serum elektrolitleri, BUN ve kreatinin düzeyi nasıl? BUN ve kreatinin düzeyine bakılarak 

böbrek fonksiyonları değerlendirilir. 

6.Kan gazı nasıl? Kan gazı değerlendirilerek alkaloz veya asidoz olup olmadığına bakılır. 

7.Spot idrarda K

+ 

 atılımı nasıl? Bebek diüretik kullanılıyorsa sonuçlar yanıltıcı olabilir. 

8.EKG  bulguları  var  mı?  EKG  çekilerek  düzleşmiş  T  dalgası,  deprese  ST  segmenti  ve  U 

dalgası ile aritmi varlığı kontrol edilir.  

9.Digoksin  kullanılıyor  mu?  Digoksin  kullanılan  bebekler  digoksine  bağlı  aritmi  açısından 

risklidir.   

10.Karın grafisi: Distansiyon varsa ve ileustan şüpheleniliyorsa karın grafisi çekilir. 

 

Tedavi 

Hipokalemi  tedavisini  hastanın  potasyum  düzeyi,  klinik  belirtileri,  renal  fonksiyon 

testleri, devam eden kayıpları ve hastanın oral potasyum tedavisini tolere edip  edemeyeceği 

belirler. 

Ciddi  semptomatik  hipokalemi  daha  hızlı  tedavi  edilirken,  böbrek  yetmezliğinin 

olduğu  bir  durumda  hipokalemi  daha  yavaş  ve  dikkatli  düzeltilir.  Hiperkalemiye  yol 

açılabileceği için oral tedavi tolere edilebiliyorsa oral potasyum başlanmalıdır. İdame verilen 

potasyuma  ek  olarak  1-2  mEq/kg/gün  K

+

  eklenmesi  genellikle  yeterlidir.  Potasyum  düzeyi 

düzelene dek 4-6 saat aralıklarla K

+

 düzeyine bakılarak hiperpotasemi gelişmesi önlenmelidir. 

Eğer hipokalemi ciddi ve semptomatik ise 0.3 mEq/kg KCl i.v (1 saat içinde infüze edilebilir 

(metabolik  asidoz  varsa  KHCO

3

  veya  potasyum  sitrat,  ancak  Türkiyede  bulunmuyor).  Bu 

sırada EKG monitörizasyonu ile aritmi takibi yapılmalıdır.   

 

 

  

---