60
Maqsad: fiziologik eritmalar
bilan tanishish va izotonik,
gipertonik,
gipotonik eritmalarning o‘simlik hujayralariga ta'sirini
hamda osmos jarayonni
kuzatishdan iborat.
Jihozlar: CCD kamerali mikroskop, biologiya
xonalari uchun laboratoriya
asbob-anjomlari to‘plami (filtr qog‘ozi, tomizg‘ich, buyum va qoplagich oynalari,
petri kosachasi), biologiyadan tajribalar o‘tkazish uchun kimyoviy reaktivlar
to‘plami, preparoval to‘plam (skalpel, pinset, preparoval igna), polipropilenli
o‘lchov idishlari to‘plami, gipertonik, gipotonik va izotonik NaCl eritmasi,
qizil
rangli piyozbosh.
Ishni bajarish tartibi:
1. Har bir o‘quvchi stoliga laboratoriya ishi uchun kerakli bo‘lgan barcha
jihozlar tarqatiladi.
2. O‘quvchi skalpel yordamida qizil rangli piyozbosh po‘stidan yupqa kesib
olib, buyum oynasiga qo‘yadi va ustiga bir tomchi
suv tomizib qoplagich oyna
bilan yopadi.
3.
Tayyorlangan
vaqtinchalik
mikropreparat
mikroskopning
kichik
obyektivida ko‘riladi. Mikroskopda hujayralar bir tekis bo‘yalgan va tarang turgan
holatida ko‘rinadi. 4. Vaqtinchalik mikropreparatning, qoplagich oynasi bir chetiga
NaCl ning 1% li eritmasidan bir tomchi tomiziladi va sitoplazma hujayra po‘stidan
asta-sekin ajralishi - plazmOliz hodisasi kuzatiladi.
5. Biroz vaqt o‘tgach, qoplagich oynasi bir chetiga bir tomchi suv tomizilib,
ikkinchi tomonidan dastlab tomizilgan 1% li NaCl eritmasi filtr qog‘ozi orqali
shimdirib olinadi. 6. Suvning hujayraga qayta
shimilishi natijasida uning
sitoplazmasi sathi ortib,
hujayra devoriga tarqaladi, ya'ni hujayra normal holatga
o‘tadi. Bunday jarayon deplazmoliz holati deyiladi.
6. Xulosa va rasm.
Piyoz hujayrasining tuzilishi Plazmoliz Deplazmoliz
