Uluslararasi sempozyumu

135

Ali HUSEYİNOĞLU 

si’nde Türk Azınlık milletvekillerinin sayısı hiçbir hükümet döneminde bir 

elin parmaklarının toplamını geçmemiştir.

3

Genel  seçimler  bağlamında,  Türk  Azınlığın  siyasi  katılımı  konusunda 

1980’li ve 90’lı yıllar özel bir öneme sahiptir. Türkiye ile Yunanistan arasın-

daki ikili ilişkilerin 1955 sonrası dönemde bozulması ve bunun bir yansıması 

olarak Yunanistan’ın 1960’lı yıllardan 1991’e kadar temel insan hak ve hürri-

yetleri ile azınlığın Antlaşma’yla garanti altına  alınmış olan haklarını çiğne-

mesi, Batı Trakya’daki iki etnik grup arasındaki gerilimi daha da tırmandır-

mıştır. Bu durum, Azınlığın siyasete olan ilgisinin artmasını da beraberinde 

getirmiştir. Yunanistan’ın  1967  yılında  başlayan  Cunta Yönetimi’nin  1974 

yılında  sona  ermesi  ve  devamında  1981‘de  günümüzde  adı Avrupa  Birliği 

olan dönemin Avrupa Topluluğu’na (AT) üye olması, Batı Trakya Türkleri 

arasında daha demokratik bir yaşam umudunu kuvvetlendirmişti. Fakat 1974 

sonrası kurulan Yunan hükümetlerinin anti-demokratik uygulamalara devam 

etmeleri  sonucu,  1980’lerde  Türk  azınlık  mensupları  araba  ehliyeti  alma, 

ev tamir etme gibi en temel insan haklarından dahi mahrum bırakılmışlardı 

(Oran 1991; Chousein 2005: 81-117). 

Bu bağlamda, 1920’lerden beri yasal olarak faaliyet gösteren Azınlık sivil 

toplum kuruluşları (Gümülcine Türk Gençler Birliği, İskeçe Türk Birliği ve 

Batı Trakya Türk Öğretmenler Birliği), adlarındaki “Türk” ibaresinden do-

layı,  1987’de Yunan Yargıtay’ının  kararı  doğrultusunda  kapanmaları,  1989 

Genel Seçimleri öncesinde seçim kampanyasında Azınlık seçmenine yönelik 

yazılı  ve  sözlü  olarak  “Türk”  ifadesini  kullandıkları  için  Dr.  Sadık Ahmet 

ve İbrahim Şerif’in Yunan mahkemelerinde yargılanıp 18 ay hapse mahkum 

edilmeleri gibi hususlar, (Kourtovik 1997:260) Batı Trakya Türkleri’nin Yu-

nanistan adaletine ve bunun uzantısı olarak Yunanistan devletine olan güven-

lerinin sarsılmasına yol açmıştır. Dolayısıyla bu durum, Batı Trakya Türkle-

rinin milletvekilliğe aday konumunda temsilcilere olan ilgiyi artırmış ve bu 

durum seçime katılım oranlarına da yansımıştır.  

1980’lerin  ortasında  Batı  Trakya  Türkleri  tarafından  kurulan  Bağımsız 

Listeler, Türk Azınlığın siyasi katılımı konusunda önemli bir unsur teşkil et-

mektedir. Yukarıda bahsedilen konjonktürde, Azınlık siyasi elitinin ortak bir 

paydada hareket etmesi ve azınlığın haklarını daha iyi savunmak adına kuru-

lan bağımsız listelerde buluşmaları, Azınlık siyasi hayatına ayrı bir dinamizm 

getirmiştir. 1985 Genel Seçimleri’nde ilk kez oluşan Güven ve İkbal Liste-

3 1923 sonrası seçilen Türk Azınlık milletvekilleri ve seçildikleri partilerin tam listesi için 

Bkz. (Aarbakke 2000: 682).

---

136 Balkanlar’daki Azınlıklar ve Siyasi Katılım: Batı Trakya Türkleri (Yunanistan) Örneği 

si’ndeki Türk adaylar, 10.000’in üzerinde oy almalarına rağmen minimum oy 

oranının altında kalmış ve vekil olarak seçilememişlerdir. Buna koşut olarak, 

18 Haziran 1989’da yapılan Genel Seçimlerde Rodop İlindeki Güven Liste-

si’nden oldukça yüksek oranda oy alarak – 24.858 oy – Dr. Sadık Ahmet’in 

seçilmesiyle, birkaç yıl önce kurulan bağımsız listeler ilk zaferini elde etmiş-

tir (Koca 2012:146). 

1989 yılında 24.625 oy ile aynı listeden aday olan İsmail Rodoplu, erken 

Genel Seçimi kazanmış; bir sonraki yıl yine aynı listeden Dr. Sadık Ahmet 

Yunanistan Meclisi’ne girmiştir. Aynı seçimlerde İskeçe İli’nde yer alan İkbal 

Listesi’nden Ahmet Faikoğlu seçilmiştir. Azınlığın seçimlere bu denli yoğun 

katılımı ve Bağımsız Listelerde yer alan Türk adayları desteklemeleri,  Yunan 

çoğunluk partilerinin artık Türk Azınlık adaylara daha üst sıralarda yer ver-

melerini sağlamış ve böylece Türk adayların Yunan partilerinden seçilebilme 

şanslarını arttırmıştır.

1991 yılında Dr. Sadık Ahmet liderliğinde kurulan Dostluk, Eşitlik ve Ba-

rış Partisi (DEB)

4

 hâlihazırda Batı Trakya Türkleri’nin tek siyasi partisidir. 

1993 seçimleri öncesi gerek siyasi partiler gerekse bağımsız adaylar için yüz-

de 3 olan ülke barajı şartı getirilmiştir. Bu bağlamda, DEB Partisi çatısı altın-

da seçimlere katılacak olan adayların en az 200.000 oy alması gerekmektedir. 

Böylece toplam nüfusu 150.000’ini geçmeyen Batı Trakya Türkleri’nin DEB 

Partisi çatısı altında veya bağımsız olarak Türk bir vekil seçmeleri imkânsız 

hale gelmiştir. 1993 seçimlerinde tekrar aday olan Dr. Sadık Ahmet seçilebilir 

düzeyde yüksek oy oranını yakalamasına rağmen yüzde 3’lük ülke barajına 

takılmış ve 1993-1996 arası dönemde Yunanistan Meclisi’nde Türk Azınlığa 

mensup hiçbir vekil yer almamıştır. 

 1996’dan günümüze kadar olan dönemde Türk Azınlık mensupları Yunan 

çoğunluk partilerinden aday gösterilerek genel seçimleri kazanıp Rodop veya 

İskeçe Milletvekili olarak Yunan Parlamentosu’nda yer almaktadırlar. Yine 

de bu rakam her bir hükümet dönemi için üçü geçmemektedir. En son yapılan 

2012 Genel Seçimleri sonucunda Batı Trakya Türkleri, Rodop İli’nden Ah-

met Hacıosman (PASOK) ve Ayhan Karayusuf (SYRIZA) ve İskeçe İli’nden 

Hüseyin Zeybek (SYRIZA) tarafından Yunanistan Parlamento’sunda temsil 

edilmektedir. 

Türk Azınlığın  genel  seçimler  bağlamında  siyasi  katılımına  tarihsel  bir 

perspektiften bakıldığında, 1923’ten günümüze kadar Yunanistan Parlamen-

tosu’na  girmeye  hak  kazanmış  Türk  vekiller  Meclis  çatısı  altında  bir  dizi 

4 DEB Partisi hakkında daha fazla bilgi için www.debpartisi.org (8.12.2013).

---