137
Ali HUSEYİNOĞLU
sorunlarla karşılaşmışlardır. Azınlıkla ilgili konularda muhatap alınmamak,
Yunan çoğunluğun genel güvensizliği ve genel olarak Türkiye’nin potansi-
yel bir ajanı
5
veya ‘Truva Atı’ olarak görülmeleri, ‘çifte öteki’ olarak algılan-
mak (Türk’ün ötekisi Yunanlı ve Müslüman’ın ötekisi Hristiyan) ve mensubu
oldukları Türk Azınlığın maruz kaldığı insan ve azınlık hakları ihlallerinin
önüne geçememeleri bu kapsamda örnek olarak gösterilebilir. 2013 itibariyle,
Türk Azınlık vekilleri ve seçmenine yönelik ‘öteki’ algısı, gerek Meclis çatısı
altında gerekse Meclis dışında halen oldukça etkin bir şekilde devam etmek-
tedir.
Yerel Yönetim ve Batı Trakya Türkleri
Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığı’nın ülke genel seçimlerinde olduğu
gibi yerel seçimlerde de 1923’ten günümüze kadar olan süreçte yer almala-
rı, bu toplumunun siyasi katılımının temel unsurlarından bir diğerini oluş-
turmaktadır. Yunanistan Parlamentosu’nda az sayıda Türk Azınlık üyesi ol-
masına karşın yerel yönetimdeki Türk Azınlık temsilcilerinin sayısı oldukça
fazladır.
1994 yılından itibaren vali ve il genel meclis üyelerinin artık seçimle iş-
başına gelmesiyle yerel yönetimlerdeki Türk Azınlık varlığı daha da artmış-
tır. Böylelikle, Azınlığı ilgilendiren konularla ilgili karar alma ve uygulama
konusunda Yunanistan Meclisi’ndeki duruma tezat nitelikte yerel siyasette
Türklerin görüşlerinin daha etkin ve kuvvetli olmasını sağlamaktadır.
Öte yandan, 1990’lardan günümüze Yunan hükümetlerinin bazı uygula-
maları direkt veya dolaylı olarak yerel siyasete yönelik Azınlığın seçimle-
re katılımını ve temsilini hedef almaya yöneliktir. Bunun en somut örneği,
1994 yılında başlatılan ‘Genişletilmiş Bölge Valiliği’ veya diğer bir adıyla
‘süpervalilik’ uygulamasıdır. Bu sistem kapsamında Türklerin yoğun olarak
yaşadığı yerlerdeki valilikler Türklerin olmadığı veya çok az sayıda Türkün
yaşadığı valiliklerle birleştirilerek yerel seçimler gerçekleştirilmiştir. Türkle-
rin en yoğun yaşadığı il olan Rodop, Türk nüfusun çok az olduğu Meriç İli ile,
İskeçe Vilayeti de Batı Trakya sınırları dışında kalan ve yerli Türk nüfusun
yaşamadığı Drama ve Kavala İlleri ile birleştirilmiştir. Böylece, Türk nüfusun
yoğun olarak yaşadığı Rodop ve İskeçe İllerinde Türk bir vali seçilmesinin
5 Bunun en son örneği Ocak 2013 tarihinde Yunan Meclisi’nde yaşanmış, Türk
Azınlığı ilgilendiren bir yasa taslağı görüşmeleri esnasında söz alan Altın Şafak Partisi
Milletvekilleri’nden biri PASOK Partisinden seçilmiş Ahmet Hacıosman’ı Türkiye’nin bir
ajanı olarak nitelemişti (Kirbaki, 16.1.2013).
138 Balkanlar’daki Azınlıklar ve Siyasi Katılım: Batı Trakya Türkleri (Yunanistan) Örneği
önüne geçilmiştir. Yerel yönetimdeki bu sistemin Batı Trakya hariç Yunanis-
tan’ın sadece Atina-Pire seçim bölgesinde uygulanmış olması, Atina-Pire’de-
ki uygulaması ise Batı Trakya’daki siyasi katılımı hedef alan bu uygulamayı
kamufle eder nitelikte olduğu yönündeki argümanlarını kuvvetlendirmekte-
dir.
6
1994 yılından başlatılan Genişletilmiş Bölge Valiliği, Ocak 2011 itiba-
riyle sonlandırılmıştır.
Türk Azınlığın yerel bazda siyasi katılımını etkileyen bir diğer önemli uy-
gulama ise Yunanistan Kamu Yönetimi, Âdemi Merkeziyet ve İçişleri Bakan-
lığı’nın ülke genelinde uyguladığı belediye ve nahiyelerin birleştirilmesidir.
Böylece, Türklerin yoğun olarak yaşadığı bazı yerleşim birimleri Müslüman
Türk Azınlığın az yaşadığı belediyelere bağlanmış, dolayısıyla Türk nüfusun
yoğun olarak yaşadığı bazı seçim bölgelerinde Türk bir başkanın seçilme ola-
sılığını ortadan kaldırmıştır.
1998 yılında uygulamaya konan ‘Kapodistrias 1 Planı’ sonrasında yapılan
yerel seçimlerde Rodop İli’nde yer alan Kozlukebir, Sirkeli ve Susurköy Be-
lediyeleri ile Hemetli, Mehrikoz ve Arabacıköy Nahiyeleri ve İskeçe İli’nde
yer alan Mustafçova Belediyesi ile Sinikova, Gökçeler, Ilıca ve Kozluca Na-
hiyeleri Türk Azınlığına mensup kişiler tarafından yönetilmiştir.
Ayrıca, 2006 yılından itibaren belediye seçimlerinde de ilk kez Türk Azın-
lık siyasetçilerinden oluşan bağımsız liste kurulmuştur. Hüsnü Serdarzade
başkanlığındaki “İskeçe Belediyesi’nde Eşitlik” adlı liste, oyların yüzde 8’ini
alarak İskeçe Belediye Meclisi’nde iki yer kazanmıştır (Tsitselikis 2012:223).
2010 yılında benzer bir uygulama Rodop İlinde de yaşanmış; Sibel Musta-
faoğlu liderliğinde kurulan ‘Eşitliğe İlk Adım’ bağımsız listesi, Gümülcine
İl Meclisi’nde iki kişi ile temsil edilmektedir. Söz konusu her iki Bağımsız
Liste’den hariç Yunanlı siyasetçilerin de yer aldığı listelerden oy alıp her iki
vilayetin belediye meclislerine giren Türkler de mevcuttur. Bu nokta Tablo
1’de açıkça görülmektedir.
2010 yılında yürürlüğe konan “Kapodistrias 2 Planı” çerçevesinde, vali-
likler kaldırılmış, nahiye müdürlükleri belediyelerle birleştirilerek sonlandı-
rılmış oldu. Böylece bölgedeki Türk başkanların toplam sayısında bir düşüş
yaşanmıştır. Buna rağmen geçmişte yerel siyasetteki Azınlık temsiliyeti göz
önüne alındığında, gerek belediye ve valiliklerde yer alan başkanlık ve muha-
lefet listelerinde gerekse siyaset ile yakından ilgilenen Azınlık mensuplarının
toplam sayısında göz ile görülür bir artış mevcuttur. Tablo 1’de yer alan 14
Kasım 2010 tarihinde yapılan son yerel seçim sonuçları bunun bir göstergesi
6 Bkz. Anagnostou (2001:109-111); Ahmetoğlu (1.11.2013).