Uluslararasi sempozyumu

142 Balkanlar’daki Azınlıklar ve Siyasi Katılım: Batı Trakya Türkleri (Yunanistan) Örneği 

dâhilinde yer alan Okçular Camii’ne taşla saldırılmıştı. Aslında, Okçular Ca-

mii’ne yönelik bu saldırı, seçim öncesi bu camiyi hedef alan saldırıların üçün-

cüsü oluşturmaktadır. Türk Azınlık nüfusunun az olduğu Okçular köyündeki 

cami, 7 Mart Genel Seçimleri’nin yapıldığı gece kimliği belirsiz kişi veya 

kişiler tarafından kundaklanıp yakılması sonucu tamamen yanmıştır. Tamir 

sonrası bu cami, Yunanistan’ın 2009 yılında erken seçime gideceği tarihinin 

açıklandığı günün akşamı, kimliği hala tespit edilememiş kişi veya kişiler ta-

rafından tekrar kundaklanmış ve camide büyük çapta maddi hasar oluşmuştu 

(Millet, 24.5.2012).

 Sonuç

Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığı, 1923’ten günümüze kadar olan sü-

reçte bölge veya ülke genelindeki siyasi katılımla ilgili konularda bazı prob-

lemlerle karşılaşmasına rağmen, her iki alanda da varlıklarını devam ettir-

mektedir. Demografik dengelerden dolayı az sayıda Türk Azınlık mensubu 

milletvekili Yunanistan Meclisi’nde yer almış ve genelde Türk Azınlığı ilgi-

lendiren konularda pek çoğunun görüş ve önerilerine dahi başvurulmamıştır. 

Ayrıca, 1993 yılında başlatılan yüzde 3’lük ülke seçim barajının hala uygula-

nıyor olması sonucunda, Türk Azınlığın yegâne partisi niteliğindeki DEB’e 

Yunan Meclisi’nin kapıları kapanmıştır.

Yunanistan Parlamentosu’na kıyasla Türk Azınlık siyasi varlığının yerelde 

daha etkin bir şekilde ve artarak devam etmesi, Azınlığı ilgilendiren konula-

rın gerek bölge meclisleri ve belediyelerde gerekse il meclislerinde daha öz-

verili ve yapıcı bir şekilde ele alınmasını sağlamaktadır. Geçmişte olduğu gibi 

günümüz itibariyle de Türk Azınlık üyeleri, büyük oranla yine Türk adayları 

desteklemektedir. Böylece hem yerel düzeyde hem de ülke genelinde Türk 

Azınlık üyelerinin yer almaları sağlanmaktadır. 

Kaynakça :

Aarbakke, V. (2000), The Muslim Minority of Greek Thrace, Ph.D. Disser-

tation (unpublished), University of Bergen/Norway.

Ahmetoğlu O. (1.11.2013), ‘Süper Valilik’ 

http://www.batitrakya.org /kose-yazi-

lari/ozan-ahmetoglu/super-valilik.html

 (1.12.2013)

Anagnostou, D. (2001), ‘Breaking the cycle of nationalism: the EU, re-

gional policy and the minority Western Thrace’, South European Society and 

Politics, 6(1), ss.94-124

Anderson,  P.,  (1974),  Passages  from  Antiquity  to  Feudalism  (London: 

---

143

Ali HUSEYİNOĞLU 

NLB).

Chousein, A. (2005), Continuities and Changes in the Minority Policy of 

Greece:  The  Case  of  Western  Thrace,  MSc. Thesis  (unpublished),  Middle 

East Technical University, Ankara-Turkey.

Devlet İstatistik Kurumu (Εθνική Στατιστική Υπηρεσία), 22.7.2011, ‘Δελτίο 

Τύπου [Basın Bildirisi]’, 22.7.2011, 

http://www.statistics.gr /portal/page/portal/ESYE

  

(26.9.2011).

Gündem  (Gümülcine’de  yayınlanan  haftalık  Türkçe  gazete),  11.9.2007, 

“Türk’ün Oyu Türk’e”.

Gündem, 9.7.2012, “İlhan Ahmet: “Siyasete azimle devam ediyorum”.

Kirbaki, Y., “Yunanistan’da Türk milletvekiline ‘ajan’ suçlaması”, 

http://

www.hurriyet.com.tr/planet/22372707.asp

 (4.11.2013).

Kirbaki, Y. (16.1.2013), “Yunanistan’da Türk milletvekiline ‘ajan’ suçla-

ması”,Hürriyet,  

http://www.hurriyet.com.tr/planet/22372707 .asp

 (4.11.2013).

Koca (Hakses), M. (2012), Dr. Sadık Ahmet Fırtınası (Bursa: Dizayn Of-

set).

Kourtovik, G. (1997), ‘Δικαιοσύνη και Μειονότητες [Adalet ve Azınlık-

lar]’, Konstantinos Tsitselikis ve Dimitris Christopoulos (ed.), Το Μειονοτικό 

Φαινόμενο Στην Ελλάδα [Yunanistan’daki Azınlık Fenomeni] (Athens: Kriti-

ki), ss.245-281.

Millet (İskeçe’de yayınlanan haftalık Türkçe gazete), 24.5.2012, “Bir Se-

çim Arefesinde daha Okçular Camii’ne taşlı saldırı”.

Nikolakopoulos,  I.  “Πολιτικές  δύναµης  και  εκλογική  συµπεριφορά  της 

µουσουλµανικής µειονότητας στη ∆υτική Θράκη, 1923-1955”,( 1923-1955 

Arası Dönemde Siyasi Güçler ve Batı Trakya’daki Müslüman Azınlığın Oy 

Verme ile İlgili Tutumu) (Atina: ∆ελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών 

(Küçük Asya Çalışmaları Merkezi Bülteni), 8, 1990-1991, ss.171-204.

Oran, B. (1991), Türk- Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Sorunu (Ankara: 

Bilgi Yayinevi).

Tsitselikis, K. (2012), Old and New Islam in Greece: From Historical Mi-

norities to Immigrant Newcomers (Leiden; Boston: Martinus Nijhoff).

www.debpartisi.org

 (8.12.2013).

www.pekem.org

---

---

“Kitabi-Dədə Qorqud” Dastanında  

İrəvan Xanlığı Toponimləri 

Almaz BAYRAMOVA 

1

 

İrəvan xanlığı toponimləri

“Kitabi-Dədə Qorqud” dastanı XI əsrdə yazıya alınmış qədim mədəniyyət 

abidəsi olub milli-etnik varlığımızın tarixidir. Bu epos Azərbaycan türkləri ilə 

yanaşı ümumtürk dünyasının mənəvi xəzinəsidir. Ümummilli liderimiz Hey-

dər Əliyev 20 aprel 1997-ci il fərmanında demişdir: “....Oğuz türklərinin ta-

rixini əks etdirən “Kitabi-Dədə Qorqud” yüksək bəşəri ideallar tərənnümçüsü 

kimi dünya xalqlarının mənəvi sərvətlər xəzinəsinə daxil olmuşdur” (28,3)

“Kitabi Dədə Qorqud” dastanı milli təfəkkürümüzün aynası olmaqla oğuz-

ların həyat tərzini, məişətini, adət və ənənənələrini,  dilini, mədəniyyətini ge-

niş şəkildə əks etdirən möhtəşəm tarixi abidədir. Dastanın yazıya alınması ilə 

bağlı müxtəlif fikirlər mövcuddur. Lakin X-XII əsrlər Azərbaycan mühitinin 

dastanda əks olunması və  “Kitabi-Dədə Qorqud” dilinin bütün türkdilli xalq-

lar içərisində ən çox Azərbaycan dilinə uyğun gəlməsi dastanın ilk orijinal 

variantının Azərbaycana  aid olması faktını təsdiqləmiş olur.  

Tarixi abidədə əks olunan qədim yer adlarının-toponimlərinin araşdırılma-

sı ərazidə məskunlaşan aborigenlərin etnik tərkibini, yaşadığı tarixi-coğrafi 

mövqeyini, həyat tərzinini, dilini müəyyənləşdirməyə imkan yaradır. Yaran-

ma tarixi qədim olan və özündə tarixin izlərini yaşadan toponimlər Azərbay-

can türklərinin bu torpaqların yerli sakinləri olmasını təsdiqlənmiş olur. Geniş 

areala malik olan  “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında İrəvan xanlığı toponim-

lərinə də rast gəlinir. İrəvan xanlığı XVIII əsrin II yarısında Azərbaycan əra-

zisində yaranan, müstəqil və xarici siyasət aparan xanlıqlardan biridir. İrəvan 

xanlığı sabiq Çuxursəd bəylərbəyliyinin ərazisi əsasında təşəkkül tapmışdır. 

Xanlığın mərkəzi İrəvan şəhəri olmuşdur. İrəvan xanlığı 15 mahaldan (Qırx-

bulaq mahalı, Zəngibasar mahalı, Gərnibasar mahalı, Vedibasar mahalı, Şərur 

mahalı, Sürməli mahalı, Dərəkənd-Parçenis mahalı, Saatlı mahalı, Talın ma-

halı, Seyidli-Axsaxlı mahalı, Sərdarabad mahalı, Karpibasar mahalı, Abaran 

mahalı, Dərəçiçək mahalı və Göyçə mahalı) ibarət olub  Arpa çayından Şah 

dağına, Alagöz dağ silsiləsinə, Arpa çayının mənbəyindən aşağı axarına qə-

dər olan sahəni, Gözəldərə dağ silsiləsindən, Şah dağından Pəmbək dağlarına 

qədər olan torpaqları əhatə edirdi. 

1  Dr., Azerbaycan Devlet Pedegoji Üniversitesi

---