Uluslararasi sempozyumu

132

Türkmenı̇stan

Amangeldiyeva, K. (1994). Gorkut Ata, Aşgabat: “Magarıf”.

Annanurov, A.-T. Guzuçıyev (1995). Kitabı Dedem Gorkut ala Lisanı 

Tayfanı Oguzan (Gorkut Atanıñ Kitabı Oguz Taypalarınıñ Dillerinde), 

Aşgabat: Ilım.

Aşırov, Annagurban (1997). Kitabı Dedem Gorkut ve Hekayatı Oguz-

namayı Gazan Beg ve Gayrı, Aşgabat: Türkmenbaşı Adındakı Türkmenis-

tan Milli Golyazmalar İnstitutı.

Aşırov, Annagurban (1999). Kitabı Dedem Gorkut, Aşgabat: Türkmen-

başı Adındakı Türkmenistan Milli Golyazmalar İnstitutı.

Garrıyev,  Baymuhammet  Ataliyeviç  (1947).  Türkmen  Folklorından 

Usuli Gollanma, Aşgabat.

Garrıyev, Seyit (1982). Türkmen Eposı, Dessanları ve Gündogar Halk-

larının Epiki Dörediciligi, Aşgabat: Ilım.

Gılıçdurdıyev, Aba (1990). Korkut Ata: O Turkmenskom Narodnom 

Geroiçeskom Epose, Aşgabat: Magarıf.

Hommatdurdıyev,  Cumageldi  (1993).  Meti  Köseyeve  Hem-de  Baymu-

hammet Garrıyeve Sud Edilişi, Aşgabat. 

Köseyev, Meti (1990). Gorkut Ata: Gadımı Türkmen Eposı, Aşgabat: 

Türkmenistan Neşiryatı.

Recebov, Rahman (1991). Gadım Türkmen Edebiyatı (VIII-XII Asır-

lar), Aşgabat: Ilım.

Tural, Sadık-Annagulı Nurmemmet (1999), Gorkut Ata Türkmen Halk 

Destanı, Ankara:  Türkmenbaşı Adındaki  Türkmenistan  Milli  Kolyazmalar 

Enstitüsü.

Türkmenbaşı, Saparmurat (2002). Ruhnama, Aşgabat.

Kazakı̇stan

Nısanbayev, Abdimalik  (2000).  Kazakistan’da  Dede  Korkut, Ankara: 

Atatürk Kültür Merkezi Yayını.

Türk Dünyasının Ortak Kültürel Mirası Dede Korkut Hikâyelerine Farklı 

Yaklaşımlar Üzerine Değerlendirmeler

---

Balkanlar’daki Azınlıklar ve Siyasi Katılım:  

Batı Trakya Türkleri (Yunanistan) Örneği

Ali HUSEYİNOĞLU 

1

Giriş

Yunanistan’ın  Kuzey  Batısında  Batı Trakya  bölgesinde  yaşayan  Müslü-

man Türk Azınlığı yüzyıllardır varlığını aynı topraklar üzerinde devam ettiren 

Avrupa’nın tarihi ve milli azınlıklarından birini oluşturmaktadır. Bölgedeki 

Türk varlığı VI. yüzyıldaki Orta Asya’dan Balkanlara olan büyük göç dalga-

larına dayanmaktadır (Anderson 1974:285-287). Osmanlı İmparatorluğu’nun 

Balkanlar’ı fethi ve devamında yüzyıllar boyu bu bölgede kalmaları, diğer 

Balkan ülkelerinde olduğu gibi Yunanistan’da da Türk ve İslam olgularının 

gelişmesine sebebiyet vermiştir. 

Batı Trakya bölgesinde yaşayan Türkler, 1920’lerin başında gerçekleşen 

Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi’nde kapsam dışı tutulmuş, akabinde imzala-

nan 1923 Lozan Barış Antlaşması ile birlikte üzerinde yüzyıllardır yaşadık-

ları  topraklarının Yunanistan’a  verilmesi  sonucu Yunan  vatandaşı  olmuşlar 

ve kendilerine resmi azınlık statüsü verilmiştir. Batı Trakya Türkleri, 1923 

yılında günümüze Yunanistan’ın resmi olarak tanıdığı azınlık statüsüne sa-

hip tek topluluktur. Bireysel hakları dışında toplu bir şekilde kullanacakları 

kolektif hakları da – Türkçe anadil eğitimi gibi – Lozan Barış Antlaşması 

ve Yunanistan’ın taraf olduğu diğer ikili ve uluslararası anlaşmalarla koru-

ma altına alınmıştır. Buna rağmen 2013 itibariyle Batı Trakya Türkleri’nin 

grup bazlı kolektif haklarından faydalanmaları konusunda yıllardır yaşanage-

len sorunlar 2013 itibariyle hala devam etmektedir. Batı Trakya’da kolektif 

anlamda etnik Türk kimliği reddedilmekte, Azınlığa ait vakıflar hala Yunan 

devleti tarafından atanan Azınlık mensupları tarafından yönetilmekte, 1990 

yılından beri Türk Azınlığın seçtiği müftüler Yunan devleti tarafından resmi 

müftü sıfatıyla tanınmamakta, iki dilli Azınlık ilkokul, ortaokul ve liselerinde 

yıllardır yaşanan sorunlar bu okullardaki eğitim ve öğretim kalitesini olum-

suz yönde etkilemektedir. 

1 Yrd. Doç. Dr., Trakya Üniversitesi 

---

134 Balkanlar’daki Azınlıklar ve Siyasi Katılım: Batı Trakya Türkleri (Yunanistan) Örneği 

              

          

 

Yüzölçümü 8575 kilometre kare olan Batı Trakya bölgesi toplam 3 ilden 

oluşmaktadır: Rodop,  İskeçe  ve  Meriç.  Bu  illerin  merkez  şehirleri  sırasıy-

la Gümülcine, İskeçe ve Dedeağaç’tır. Bölgedeki toplam nüfusu son resmi 

verilere göre 369.430’dur (Devlet İstatistik Kurumu 2011). Bu rakamın yak-

laşık  150.000’i Türklerden  oluşmaktadır.

2

  Böylece  bölgedeki Türk  nüfusu, 

11.000.000’luk ülke nüfusunun yüzde 1-1,5’ine denk gelmektedir. Bölgedeki 

iki temel demografik unsuru oluşturan Türkler ve Yunanlılar, genelde sadece 

Türklerin veya Yunanlıların yaşadıkları yerlerde ikamet etmektedir. Büyük 

şehir veya ilçelerde bir arada yaşayan Türkler ile Yunanlılar arasında genel 

olarak karma evlilikler çok azdır. Tarım ve hayvancılık, geçmişte olduğu gibi 

günümüzde de Türk Azınlığın temel geçim kaynağını oluşturmaktadır. Bunun 

yanında Türklere ait küçük ölçekli yatırımlarda da son yıllarda bir artış göz-

lemlenmektedir.

Batı Trakya hakkında kısa bir giriş sonrasında, bu çalışmanın ana temasını 

oluşturan Batı Trakya Türkleri ve siyasi katılım konusu genel ve yerel seçim-

ler olmak üzere iki alt başlıkla incelenecektir. Bu incelemenin ışığı altında 

elde edilen bulgular genel bir sonuca bağlanacaktır. 

Batı Trakya Türkleri ve Genel Seçimler

1923’ten günümüze olan süreçte ülke genel seçimlerinin birçoğunda Türk 

Azınlık  milletvekilleri  Yunan  Parlamentosu’na  girmeye  hak  kazanmışlar-

dı. 1920’li yıllarda Venizelos hükümeti kısa bir süreliğine de olsa ülkedeki 

azınlıklar için özel kontenjan oluşturmuş, bu bağlamda 1923, 1928, 1932 ve 

1933 Parlamento seçimlerinde Batı Trakya Türklerinden vekiller seçilmiştir 

(Tsitselikis 2012:216). 1930’lu yıllardan günümüze gelinen süreçte ise Batı 

Trakya  Türkleri  genellikle  Yunanistan’ın  büyük  ölçekli  partilerinden  aday 

gösterilerek milletvekili olmuşlardır. Yine de 300 kişilik Yunanistan Mecli-

2 1951 yılında günümüze nüfus sayımlarında dil veya din kriteri bulunmaması sebebiyle 

bölgede yaşan Müslüman Türkler hakkında kesin bir resmi rakam bulunmamaktadır.

---