Uluslararasi
Yüklə 18,02 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Anahtar Kelimeler
- Keywords
Uluslararası Geçmişten Günümüze Sinop’ta Türk-İslam Kültürü Sempozyumu / 5-7 Ekim 2018 39 SİNOP’UN MANEVİ-KÜLTÜREL DEĞERLERİNDEN BATUMLU YESARİ BABA’NIN ŞİİRLERİNDE TASAVVUFİ ANLAYIŞ Gülsüm Rüveyda ARSLAN * Öz XIII. yy.’da Horosan’dan Anadolu’ya gelen Hacı Bektaş Veli tarafından ortaya konan Bektaşîlik, XIX. yy’da Batumlu Yesârî Baba eliyle Sinop’ta yayılma imkânı bulmuştur. Sinop’un manevi liderlerinden kabul edilen ve iyi bir medrese eğitimi aldığı anlaşılan Batumlu Yesârî Baba, Hacı Bektaş Veli Dergâhında on iki yıl dervişlik yaptıktan sonra “Baba” payesine yükselmiştir. Merkez tekkedeki türbedarlığı sırasında Sinop’a gelip giden ve ömrünün son demlerinde Sinop’ta yaşayan Batumlu Yesârî Baba’nın iki yıllık post-nişînlik döneminde Bektaşî düşünce Sinop’ta yayılmaya başlamıştır. 1880 yılında Sinop’ta vefat eden Batumlu Yesârî Baba için müridleri tarafından 1883 yılında Zeytinlik civarında bir türbe inşa edilmiştir. Batumlu Yesârî Baba’nın ismi verilen bu tekkede faaliyetler, müridler tarafından aktif bir biçimde sürdürülmüş, tekke ve zaviyelerin kapa- tıldığı 1925 yılına kadar Bektaşîlik ana tarikatlardan biri olarak Sinop’ta hâkim düşünceyi teşkil etmiştir. Biz, Batumlu Yesârî Baba’nın Sinop’ta bu denli etkili olmasının önemli amillerinden birinin onun şairane yönü olduğu kanaatindeyiz. Çalışmamızda Batumlu Yesârî Baba’nın şiirle- rinden hareketle onun tasavvuf düşüncesi ortaya konmaya çalışılacaktır. Bu minvalde çalışma, Sinop’un manevi liderlerinden biri olan Batumlu Yesârî Baba’nın ve onunla birlikte Sinop’ta var- lık bulan Bektaşî düşüncenin anlaşılması noktasında katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Anahtar Kelimeler: Tasavvuf, Bektaşîlik, Yesârî Baba, Sinop. * Arş. Gör., Sinop Üniversitesi, grarslan@sinop.edu.tr International Symposium on Turkish-Islamic Culture in Sinop From Past to Present / 5-7 October 2018 40 The Sufism Understanding in the Poems of Batumlu Yesari Baba who One of the Spiritual-Cultural Values of Sinop Abstract The Bektashi Order which was revealed by Hacı Bektas Veli who came from Horasan to Anatolia in the XIII century, got the opportunity to spread in Sinop by the Batumlu Yesari Baba in the XIX century. Yesari Baba who is accepted one of the spiritual leaders of Sinop and he is understood to have a good madrasa education, has risen to "Father" level after has been a dervish for twelve years in the Hacı Bektas Veli order. In the two-year head of dervish lodge period of Batumlu Yesari Baba who came to Sinop during his caretaker of turbe in the central Tekke and who lived in Sinop in the last days of his life Bektashi order thought has begun to spread in Sinop. In 1883, a turbe around of Zeytinlik was built by his disciples for Yesari Baba who died in Sinop in 1880. The activities were actively maintained by the disciples in this tekke which has given Yesari Baba name, until the year 1925 when the tekkes and the zawiyas were closed, Bektashi order was the dominant thought in Sinop as one of the main orders. In our opinion, one of the most important factors of Yesari Baba’s effect in Sinop is his poetic characteristic. In our work we will try to put forward his sufistic thought in the light of Yesari Baba's poems. The study aims to contribute to the understanding of the Yesari Baba who is one of the spiritual leaders of Sinop, and the Bektashi order thought in Sinop. Keywords: Sufism, Bektashi Order, Yesari Baba, Sinop. Uluslararası Geçmişten Günümüze Sinop’ta Türk-İslam Kültürü Sempozyumu / 5-7 Ekim 2018 41 DİN GÖREVLİLERİNİN KIYAFETLERİNE DAİR SİNOP MEBUSU RECEP ZÜHTÜ (SOYAK)’IN TBMM’DE VERDİĞİ ÖNERGELER Ali Emre İŞLEK * Öz Türkiye Cumhuriyeti Tarihi üzerine yapılan çalışmalar siyasi, idari, mali ve içtimai konular üze- rinde çeşitli yönlerden meydan gelmiştir. İncelemelere konu olan meselelerin akademik ve popü- ler tarihçilik nezdinde en dikkat çekici olanlarından birisi ise Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan süreçte dinin sosyal ve kültürel hayattaki yeri ve yönetici elit nezdindeki statüsü olmuştur. Bu mesele üzerine meydana getirilen çalışmaların ağırlık noktasını Şer’iye ve Evkâf Nezareti’nin Kaldırılması, Tevhid-i Tedrisat Kanunu, Tekke ve Zâviyelerin İlgası gibi devletin doğrudan dinin siyasi yaşamdaki yerine dair yaptığı düzenlemelerin teşkil etmiştir. Dinin siyasi ve içtimai hayat- taki değişen konumunda TBMM çatısı altında görev alan mebuslar (milletvekilleri) verdikleri önergeler ve meydana gelen tartışmalarda takındıkları tavır ve tutumlarla önemli bir yere sahip olmuştur. Bununla birlikte mebusların bu konudaki faaliyetleri çok fazla çalışmaya konu olma- mıştır. Bu çalışmada ise bu konuda meydana gelen az sayıda çalışmaya mebusların dinin kamusal alandan el çektirilmesinde sahip oldukları role dair II, III ve IV. dönemlerde Sinop mebusluğu görevinde bulunmuş olan Recep Zühtü (Soyak)’ın verdiği önergeler ışığında katkıda bulunulmak istenmiştir. Bu amaçla Recep Zühtü (Soyak)’ın verdiği önergeler TBMM Zabıt Cerideleri ve Baş- bakanlık Cumhuriyet Arşivi’ne bulunan belgeler üzerinden tetkik edilmiş ve mesele Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan arka plan ekseninde değerlendirilmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Din Algısı, Sinop, Recep Zühtü Bey, TBMM Zabıt Cerideleri, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi Belgeleri. * Arş. Gör., Ondokuz Mayıs Üniversitesi, aliemre03@hotmail.com Yüklə 18,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|