Umumiy astronomiya
Yüklə 2,82 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ILOVALAR
| O'rtacha Quyosh sutkasi – o'rtacha Quyosh nuqtasining ikkita ketma – ket bir xil kulminatsiyalari orasidagi vaqt oraliqi. Ushbu sutka birligida o'lchanadigan vaqt o'rtacha Quyosh vaqti deyiladi.
Tropik yil – Quyosh gardishi markazini bahorgi tengkunlik nuqtasidan ikki marotaba ketma – ket o'tishiga ketgan vaqt oraliqi. U 365,2422 o'rtacha Quyosh sutkasiga sutkasiga teng. ILOVALARTarqatma materiallarTestlarTest savollari 1. Astronomiyaning asosiyeng yirik bo'limlarini sanab bering A) Astrometriya, osmon mexanikasi, astrofizika, yulduziy astronomiya, kosmogoniya, kosmologiya B) Astrofizika, astrometriya, fundamental radioastronomiya, yulduziy astronomiya, kosmogoniya, kosmologiya C) Astrometriya, nazariy astrofizika, osmon mexanikasi, yulduziy astronomiya, kosmogoniya, kosmologiya D) Nazariy astronomiya, amaliy astrofizika, osmon mexanikasi, astrofizika, yulduziy astronomiya, kosmogoniya 2. Nima uchun Yer atmosferasi astronomik kuzatuvlarga halaqit beradi? A) Yuqorida aytilganlarning hammasi to'g'ri B) Ob-havo kuzatuvlarni qilib bo'lmaydigan darajaga olib kelishi mumkin C) Atmosfera shaffofligi o'zgaradi va unda turbulent hodisalar ro’y beradi D) To'lqin uzunliklarining ayrimlari atmosferada yutiladi 3. Ekzosayyoralar – bu … A) Quyosh sistemasidan tashqarida joylashgan boshqa yulduzlarning sayyoralari B) Quyosh sistemasidan tashqarida joylashgan kichik sayyoralar C) Quyosh sistemasida Neptundan keyin joylashgan boshqa sayyoralar D) Ekzotik tabiatga ega bo'lgan sayyoralar 4. Astronomiya fani nimaga ko’proq tayanadi? A) Kuzatuv B) Yulduzlar C) Nazariya S) Sayyoralar 5. Yupiter planetasining tabiiy yo’ldoshlari soni nechta? A) 4 B) 8 C) 16 D) 32 6. Quyosh sistemasidagi qaysi planetaning orbital tezligi eng katta? A) Merkuriy B) Venera C) Mars D) Yupiter 7. Astronomiya fani nimani o’rganadi? A) osmon jismlari va ular sistemalarining tuzilishi, kelib chiqishi, harakati va rivojlanishini B) osmon jismlarining harakatini C) osmon jismlarining kelib chiqishini D) osmon jismlarining rivojlanishini 8. 1 parsek masofa deganda nimani tushunasiz? A) Yillik paralaksi 1 gradusga teng bo’lgan yulduzgacha bo’lgan masofa B) Yillik paralaksi 1 minutga teng bo’lgan yulduzgacha bo’lgan masofa C) Yillik paralaksi 1 sekundga teng bo’lgan yulduzgacha bo’lgan masofa D) Quyoshgacha bo’lgan masofa. 9. Metagalaktikaning radiusi qancha? A) 3000 Mpk B) 3500 Mpk C) 4000 Mpk D) 4500 Mpk 10. Titsius-Bode qoidasi nimani aniqlaydi? A) Quyoshdan planetalargacha bo’lgan masofani B) Yulduzlargacha bo’lgan masofani C) Galaktikalargacha bo’lgan masofani D) Quyoshdan planetalargacha bo’lgan masofani 11. Asteroid bilan meteor orasidagi farq nimada? A) Ichki tuzilishida B) Ximiyaviy tarkibida C) O’lchamida D) Shaklida 12. Bir yorug’lik yili necha astronomik uzunlik birlikka teng? A) 63040 B) 63240 C) 63340 D) 63440 13. Metagalaktikaning radiusi necha km? A) 11,24·1023 B) 1,12·1023 C) 1,24·1023 D) 1,32·1023 14. Metagalaktikadagi eng uzoq obyekt nomini ayting. A) Pulsarlar B) Radiogalaktikalar C) Kvazarlar D) Galaktikalar 1. Osmonning biror bir chegara ichidagi butun sohasiga ... deb aytiladi. A) Yulduz turkumi B) Yulduz sinfi C) Yulduz guruhi D) Yulduz to’dasi 2. Nechta yulduz turkumining nomi grek afsonalaridagi qahramonlar nomi bilan ataladi? A) 47 B) 46 C) 49 D) 48 3. Zodiak yulduz turkumlarining soni nechta? A) 12 ta B) 47 ta C) 88 ta D) 41 ta 4. Quyidagi qaysi javobda zodiak yulduz turkumlarining nomi to’g’ri ketma-ketlikda keltirilgan? A) Hamal, Savr, Javzo, Saraton, Asad, Sunbula, Mezon, Aqrab, Qavs, Jadiy, Dalv, Hut B) Hamal, Savr, Javzo, Asad, Saraton, Sunbula, Mezon, Aqrab, Qavs, Jadiy C) Hamal, Savr, Javzo, Saraton, Asad, Sunbula, Mezon, Aqrab, Jadiy, Qavs, Dalv, Hut D) Hamal, Savr, Javzo, Saraton, Asad, Sunbula, Mezon, Aqrab, Qavs, Dalv 5. Osmonda ko’rinadigan eng yorug’ yulduzning nomini ayting A)Sirius B)Vega C) Orion D) Altair 6. Osmon sferasi nima uchun ko’k rangda bo’lib ko’rinadi? A)Yorug’likning sochilishi natijasida B) Yorug’likning qaytishi natijasida C) Yorug’likning yutilishi natijasida D) Yorug’likning qutblanishi natijasida 7. Osmon sferasida oddiy ko’z bilan nechta yulduzni sanash mumkin? A)6000 B) 4000 C) 5000 D) 2000 8. Gorizontdan yuqorida qurollanmagan ko’z bilan nechta yulduzni ko’rish mumkin? A) 3000 B) 5000 C) 4000 D)6000 9. Osmon sferasi nechta yulduz turkumiga bo’lingan? A) 88 B) 86 C) 87 D) 85 10. Oddiy ko’z bilan nechanchi yulduz kattaligiga ega bo’lgan yulduzlarni ko’rish mumkin? A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 1. Osmon sferasining ta'rifini bering A) Radiusi ixtiyoriy olingan va markazi kuzatuvchi turgan joyida (ko'zida) bo'lgan faraziy sfera B) Yer yuzasi bilan ustma-ust tushadigan sfera C) Radiusi bir astronomic birlikka teng bo'lgan faraziy sfera D) Radiusi Quyosh radiusiga teng bo'lgan va markazi kuzatuvchi turgan joyda bo'lgan sfera 2. Osmon sferasi markazidan o'tuvchi va vertikal o'qqa perpendikulyar to'g'ri chiziq nima deyiladi? A) Tush chizig'i B) Vertikal chiziq C) Yoritkich vertikali D) Olam o'qi 3. Olamning ikkala qutblarini tutashtiruvchi va osmon sferasi markazidan o'tuvchi to'g'ri chiziqqa nima deyiladi? A) Olam o'qi B) Meridian C) Tush chizig'i D) Ekliptika o’qi 4. Gorizontal koordinatalar sistemasida yoritgichning o'rni qanday kattaliklar bilan aniqlanadi? A) Zenit masofasi, azimuth B) Og'ish, to'g'ri chiqish C) Og'ish, soat burchagi D) Balandlik, to'g'ri chiqish 5. Osmon ekvatoridan sfera bo’ylab yoritgichgacha bo'lgan balandlik-yoy nima deyiladi? A) Og'ish B) Soat burchagi C) To'g'ri chiqish D) Balandlik 6. Bahorgi tengkunlik nuqtasidan boshlab M yoritgichdan ekvatorga tushirilgan og'ish aylanasigacha bo'lgan masofaga nima deyiladi? A) To'g'ri chiqish B) Soat burchagi C) Uzunlik D) Kenglik 7. Yoritkichning azimuti A qanday intervalda o'zgaradi? A) 0 dan 360 gacha B) 0 dan 180 gacha C) 0 dan 90 gacha D) 0 dan 270 gacha 8. Kul’minasiya deb nimaga aytiladi? A) Yoritkichning osmon meridianini kesib o'tishi hodisasi B) Yoritkichning Yer orbitasini kesib o'tishi C) Yoritkichning osmon ekvatorini kesib o'tishi hodisasi D) Yoritkichning kuzatuvchi gorizontini kesib o’tishi 9. Yozgi quyosh turishi qaysi kuni bo'ladi? A) 22 iyun B) 21 iyul C) 21 mart D) 23 iyun 10. Qishki quyosh turishi qaysi kuni sodir bo'ladi? A) 22 dekabr B) 13 yanvar C) 31 dekabr D) 11 dekabr 1. Osmon sferasining ta'rifini bering A) Radiusi ixtiyoriy olingan va markazi kuzatuvchi turgan joyida (ko'zida) bo'lgan faraziy sfera B) Yer yuzasi bilan ustma-ust tushadigan sfera C) Radiusi bir astronomic birlikka teng bo'lgan faraziy sfera D) Radiusi Quyosh radiusiga teng bo'lgan va markazi kuzatuvchi turgan joyda bo'lgan sfera 2. Osmon sferasi markazidan o'tuvchi va vertikal o'qqa perpendikulyar to'g'ri chiziq nima deyiladi? A) Tush chizig'i B) Vertikal chiziq C) Yoritkich vertikali D) Olam o'qi 3. Olamning ikkala qutblarini tutashtiruvchi va osmon sferasi markazidan o'tuvchi to'g'ri chiziqqa nima deyiladi? A) Olam o'qi B) Meridian C) Tush chizig'i D) Ekliptika o’qi 4. Gorizontal koordinatalar sistemasida yoritgichning o'rni qanday kattaliklar bilan aniqlanadi? A) Zenit masofasi, azimuth B) Og'ish, to'g'ri chiqish C) Og'ish, soat burchagi D) Balandlik, to'g'ri chiqish 5. Osmon ekvatoridan sfera bo’ylab yoritgichgacha bo'lgan balandlik-yoy nima deyiladi? A) Og'ish B) Soat burchagi C) To'g'ri chiqish D) Balandlik 6. Bahorgi tengkunlik nuqtasidan boshlab M yoritgichdan ekvatorga tushirilgan og'ish aylanasigacha bo'lgan masofaga nima deyiladi? A) To'g'ri chiqish B) Soat burchagi C) Uzunlik D) Kenglik 7. Yoritkichning azimuti A qanday intervalda o'zgaradi? A) 0 dan 360 gacha B) 0 dan 180 gacha C) 0 dan 90 gacha D) 0 dan 270 gacha 8. Kul’minasiya deb nimaga aytiladi? A) Yoritkichning osmon meridianini kesib o'tishi hodisasi B) Yoritkichning Yer orbitasini kesib o'tishi C) Yoritkichning osmon ekvatorini kesib o'tishi hodisasi D) Yoritkichning kuzatuvchi gorizontini kesib o’tishi 9. Yozgi quyosh turishi qaysi kuni bo'ladi? A) 22 iyun B) 21 iyul C) 21 mart D) 23 iyun 10. Qishki quyosh turishi qaysi kuni sodir bo'ladi? A) 22 dekabr B) 13 yanvar C) 31 dekabr D) 11 dekabr 1. Olam qutbining gorizontdan balandligi nimaga teng? A) *Joyning geografik kengligiga B) Quyosh balandligiga C) Ekliptika kengligiga D) 90 ga 2. Siriusning yuqori kul’minasiyadagi balandligi 10, og'ishi -17. Kuzatish joyining geografik kengligi nimaga teng? A)*63 B) - 17 C) 10 D) - 7 3. Quyosh 10 oktaybr kunida qachon chiqadi? A)*06 soat 22 minut B) 07 soat 15 minut C) 09 soat 07 minut D) 08 soat 32 minut 4. Quyosh 5 dekabr kunida qachon chiqadi? A) *09 soat 18 minut B) 08 soat 32 minut C) 05 soat 42 minut D) 07 soat 15 minut 5. Quyosh 8 oktyabr kunida qachon botadi? A) *18 soat 18 minut B) 20 soat 22 minut C) 16 soat 32 minut D) 19 soat 30 minut 6. Quyosh 8 oktaybr kunida qachon chiqadi? A) *07 soat 15 minut B) 06 soat 22 minut C) 09 soat 07 minut D) 08 soat 32 minut 7. Quyosh20 avgust kuni qachon botadi? A) *20 soat 22 minut B) 08 soat 32 minut C) 19 soat 28 minut D) 18 soat 18 minut 8. Quyosh 20 avgust kunida qachon chiqadi? A) *05 soat 42 minut B) 06 soat 22 minut C) 07 soat 07 minut D) 08 soat 32 minut 9. Kul’minasiya deb nimaga aytiladi? A) *Yoritkichning osmon meridianini kesib o'tishi hodisasi B) Yoritkichning Yer orbitasini kesib o'tishi C) Yoritkichning osmon ekvatorini kesib o'tishi hodisasi D) Yoritkichning kuzatuvchi gorizontini kesib o’tis 10. Osmon sferasining qaysi nuqtasida og'ish – 900 ga teng? A) *Olamning janubiy qutbida B) Nadir nuqtasida C) Qutb yulduzi joylashgan joyda D) Shimoliy olam qutbida 1. O'rtacha Quyosh sutkasi nima? A) *O'rtacha quyosh”ning ikkita bir xil ketma-ket kul’minasiyasi orasidagi o'tgan vaqt B) O'rtacha quyosh vaqti bilan haqiqiy quyosh vaqti orasidagi farq maksimumga etguncha zarur bo'lgan vaqt C) Quyoshning ikki marta ketma-ket chiqishi orasidagi vaqt D) O'rtacha quyoshning quyi kul’minasiyasidan tush paytigacha o'tgan vaqt 2. Haqiqiy tush vaqti qachon sodir bo'ladi? A) *Quyoshning yuqori kulminatsiyasida B) Quyoshning quyi kulminatsiyasida C) Yulduzlarning kulminatsiyasi paytida D) Sayyoraning quyi kulminatsiyasida 3. Vaqt tenglamasi qaysi? A) *= Tm - T B) t=f(T) C) =n Tm D) f= (Tm) 4. Yulduz sutkasi nima? A) * Bahorgi tengkunlik nuqtasining ikkita ketma-ket bir xil kulminatsiyasi orasidagi vaqt B) Quyosh markazining ikkita ketma-ket bir xil kulminatsiyasi orasidagi vaqt C) Yulduzning chiqishi va botishi orasidagi vaqt D) Quyoshning quyi kulminatsiyasi bo'yicha aniqlangan sutka 5. Mahalliy vaqt nima? A) * Berilgan geografik meridiandagi o’rtacha Quyosh vaqti B) Biror davlatda qabul qilingan yulduz vaqti C) Yer sharida bir xil kenglik uchun qabul qilingan ixtiyoriy vaqt D) Hukumat qarori bilan qabul qilingan haqiqiy Quyosh vaqti 6. Yulduz vaqti nimaga teng? A) * B) C) D) 7. Grinvichda 10h20m bo'lganda boshqa biron punktda o'rtacha quyosh vaqti 12h56m bo'lgan. Shu joyning geografik uzunligi topilsin. A) * =2h36m B) =2h56m C) =23h16m D) =10h20m 8. Dunyo vaqti uchun qaysi formula to'g'ri? A) * B) C) D) 9. Butun Yer shari nechta poyas vaqtiga bo’lingan va meridian chiziqlari orasidagi burchak necha gradus? A) *24 ta 15 gradus B) 20 ta 15 gradus C) 30 ta 12 gradus D) 12 ta 30 gradus 10. Yulduz kulminatsiyalari orasida o’tgan vaqt Quyosh kulminatsiyalari orasida o’tgan vaqtdan qanchaga farq qiladi? A) 4 minut B) 5 minut C) 6 minut D) 7 minut Yüklə 2,82 Mb. Dostları ilə paylaş:
|