31
xatoliklar keltirilgan xatolik deyiladi va mutlaq xatolikning asbob o‘lchash
chegarasiga nisbatiga teng, ya’ni
%
100
⋅
∆
=
N
X
j
(1.10)
bu erda, N — asbobning o‘lchash chegarasi.
Misol.
YUqorigi o‘lchash chegarasi 300
0
S bo‘lgan potensiometrning
ko‘rsatishi
X
k
= 240
0
S va o‘lchanayotgan haroratning haqiqiy qiymati X
h
= 241,2°S
bo‘lganidagi mutlaq, nisbiy, keltirilgan xatoliklari topilsin.
Mutlaq xatolik (1.6) ifoda bo‘yicha
∆
X
= — 1,2°S, nisbiy xatolik (1.8)
ifoda
bo‘yicha
b
= —-0,5%, keltirilgzn xatolik (1.10) ifoda bo‘yicha
j
= 0,4%.
Xatolik qiymati o‘lchash asbobi aniqligini, demak, o‘lchash natijasini xam
xarakterlaydi. O‘lchash aniq bo‘lishi uchun xatosi kichik bo‘lgan
asboblardan
foydalanish lozim. Ammo xatosiz asboblar tayyorlash mumkin emas. Xatosi kichik
bo‘lgan asboblar bilan ishlashda katta ehtiyotkorlik talab etiladi. Texnik o‘lchashlar
uchun belgilangan qiymatdan oshmaydigan yo‘l qo‘yiladigan xatosi bor asboblardan
foydalaniladi.
Asbob ko‘rsatishining standart yo‘l qo‘yadigan
eng katta xatoligi
Dostları ilə paylaş: