81
kuchlanishini
nazorat qarshiligi R
n
bajaradi. R
H
ning qiymati shunday tanlanishi
kerakki, karshilik ulanganda asbob strelkasi shkaladagi
qizil chiziqli belgini
ko‘rsatsin.
R
t
qarshilik o‘zgarganda, almashlab ulagich O‘ vaziyatda turganida,
millivoltmetr orqali kuchi shu o‘zgarishiga to‘g‘ri mutanosib bo‘lgan tok o‘tadi:
K
R
R
R
R
U
I
t
ab
M
3
1
2
−
⋅
=
(2.70)
Bunda K (Om
3
larda) ushbu qiymatga teng:
R
M
(R
1
+R
t
)
·
(R
2
+R
3
)+R
2
R
3
(R
1
+R
t
)+R
1
R
t
(R
2
+R
3
) (2.71)
(2.70) tenglamadan ko‘rinadiki, millivoltmetr orqali o‘tadigan
tok kuchi
ta’minlash kuchlanishi U
ab
ga to‘g‘ri mutanosib, demak tokni o‘zgarmas saqlab turish
kerak ekan.
Muvozanatlashtirilmagan
ko‘priklarning
afzalliklariga
sxemasining
muvozanatlashtiradigan qurilmani talab etmaydigan soddaligini, kichik qarshiliklarni
o‘lchash uchun ishlatish mumkinligini kiritish mumkin. Muvozanatlashtirilmagan
ko‘priklarning kamchiliklariga ko‘rsatishlarining ta’minlash kuchlanishi o‘zgarishiga
bog‘liqlngini, ko‘prik shkalasining chiziqsizligini kiritish mumkin.
Muvozanatlashtirilgan avtomatik ko‘priklarda reoxordning sirpang‘ichi
avtomatik ravishda siljiydi. Bunday ko‘priklarning o‘lchash sxemasi o‘zgarmas yoki
o‘zgaruvchan tok manbaidan ta’minlanadi. O‘zgaruvchan
tok muvozanatlashtirilgan
ko‘priklarida aktiv qarshiliklar hal qiluvchi ahamiyatga ega,
shuning uchun,
o‘zgarmas tok ko‘priklari uchun chiqarilgan yuqoridagi tenglamalar o‘zgaruvchan
ko‘priklar uchun ham yaraydi. O‘zgaruvchan tok muvozanatlashtirilgan ko‘priklari
bir qator afzalliklarga ega: o‘lchash sxemasi kuch transformatorining bir o‘ramidan
ta’minlanadi, ya’ni qo‘shimcha ta’minlash manbai talab qilinmaydi,
shu bilan birga
tebranish
o‘zgartgich
(vibroo‘zgartgich)
ning
ham
zaruriyati
bo‘lmaydi.
Muvozanatlashtirilgan avtomatik ko‘priklarning turi ko‘p, lekin ularning ish prinsipi
bir xil. Misol sifatida ko‘rsatuvchi va o‘ziyozar muvozanatlashtirilgan
avtomatik
ko‘prikning o‘zgaruvchan tokdan ta’minlanuvchi prinsipial sxemasi 2.20-rasmda
ko‘rsatilgan.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
82
Ko‘rsatuvchi muvozanatlashtirilgan ko‘priklar xam shu prinsipial sxema
bo‘yicha
ishlaydi, lekin ularda yozuv bloki yo‘k. 2.20- rasmdagi prinsipial sxemada
quyidagi shartli belgilar qabul kilingan:
СД
РД
ЭК
а
в
6,3
в
R
p
R
ш
R
П
R
з
R
д
R
б
R
1
R
2
R
л
R
л
R
t
2.20 – rasm.
Dostları ilə paylaş: