79
2.17 - rasmda karshilik termometri ulanadigan,
o‘zgarmas tokda ishlaydigan muvozanatlashtirilgan
ko‘prikning prinsipial sxemasi keltirilgan. Ko‘prik
ikkita doimiy karshiliklar (rezistorlar) R
1
va R
2
, reoxord
R
p
,
qarshilik termometri R
t
va
ulaydigan simlarning
karshiliklari R
sim
dan iborat. Ko‘prikning bir diagonaliga
E
o‘zgarmas tok manbai,
ikkinchisiga esa almashlab
ulagich P orqali nol indikator NP ulanadi. Reoxord R
r
ning sirpang‘ichi siljishi tufayli ko‘prikning
erishilgan
muvozanat holatida uning diagonalidagi tok kuchi nolga
teng bo‘ladi. SHu paytda ko‘prikning b va d uchlaridagi
potensiallar teng bo‘ladi.
I
manba toki ko‘prikning
a
uchida ikkiga —
1
1
va
1
2
ga
bo‘linadi.
Demak, R
1
va R
2
qarshiliklar bir-biriga teng bo‘lgani uchun quyidagi
tenglamani yozish mumkin:
R
1
I
1
=R
2
I
2
(2.62)
Ko‘prikning bs va sd elkalaridagi potensiallar ham teng bo‘ladi, ya’ni
I
P
R
P
=I
t
(R
t
+2R
sim
) (2.63)
(2.62) tenglamani (2. 63) tenglamaga bo‘lsak
t
сим
t
P
p
I
R
R
I
R
I
R
I
R
)
2
(
2
2
1
1
+
=
(2.64)
Agar I
0
=0,1
1
=I
p
va I
2=
I
t
bo‘lsa,
R
1
(R
t
+2R
sim
)=R
p
R
2
(2.65)
сим
p
t
R
R
R
R
R
2
1
2
−
=
(2.66)
Agar atrofdagi haroratni doimiy deb hisoblasak,
2R
sim
= sonst.
U holda (2. 66) tenglama quyidagi ko‘rinishni oladi:
R
t
=K
·
R
p
-K
1
=
f
(R
p
) (2.67)
SHunday qilib, R
t
. o‘zgarishi bilan reoxord qarshiligi
2.17–
расм
.
Dostları ilə paylaş: