Ün ey m im arlı

GÖRÜŞ

Bu yarışmayla söz konusu alanda, ekte verilen 

mülkiyet  sınırları  çerçevesinde,  Adana  kentine 

sosyal-kültürel katkı getirecek farklı yaklaşımla-

rın  ortaya  çıkması,  alanla  ilgili  toplum  yararını 

gözeten  işlev  önerilerinin  derlenmesi  beklen-

mektedir. 

TMMOB Mimarlar Odası Mimarlık, Mühendislik, 

Şehircilik  ve  Kentsel  Tasarım  Proje  Yarışmaları 

Yönetmeliği uyarınca serbest, ulusal ve tek aşa-

malı olarak düzenlenen bir mimari fikir projesi 

yarışmasıdır. Yönetmelik uyarınca serbest ulusal 

ve tek aşamalı olarak düzenlenen bu yarışma, A 

ve B kategorisi olmak üzere iki ayrı bölümde, A 

kategorisine Mimarlar Odası üyelerinin, B kate-

gorisine  ise  mimarlık  öğrencilerinin  katılabile-

ceği şekilde kurgulanmıştır.

Ulusal Mimari Fikir Yarışması Danışman Jüri Üye-

leri; Çukurova Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakül-

tesi Dekanı Yusuf Gürçınar, Mimarlar Odası Ada-

na  Şube  Başkanı  Bekir  Kamışlı,  Şehir  ve  Bölge 

Plancıları  Adana  Şube  Başkanı  Ulaş  Çetinkaya, 

İnşaat Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı 

Abdullah  Bakır,  Peyzaj  Mimarları  Odası  Adana 

Şube Başkanı Ramazan Doğru’dan oluştu.

Yarışmanın Seçici Kurul Asıl ve Yedek Üyeleri be-

lirlendi. Başkanlığını Mimar Cengiz Bektaş’ın yü-

rüttüğü kurulda, Çukurova Üniversitesi Mimarlık 

Bölüm  Başkanı  Erkin  Erten,  Mimar  Yusuf  Serin, 

Mimar-Şehir  Bölge  Plancısı  Mehmet  Keskin  ve 

Mimar Samet Karyaldız yer aldılar. Gülertan Ak-

yüzlüer  (Ç.Ü.  Mimarlık  Bölümü  Öğretim  Görev-

lisi),  Demet  Erke  Yaptı  (Mimarlar  Odası  Adana 

Şube Yönetim Kurulu Üyesi), İhsan Ünal (mimar) 

yedek kurulda, Ufuk Önder (Mimarlar Odası Ada-

na Şube Yönetim Kurulu Sekreteri), Eren Tümer 

(Mimar) de raportör olarak görevlendirildiler.

3 Haziran 2013 tarihi itibarıyla ilan edilen yarış-

ma 01.08.2013 tarihinde noktalandı. Dergimizin 

basım ve yayınlanması süreci içerisinde jüri ça-

lışmaları devam etmekteydi. Kentin önemli bir 

kamusal  alanının  nasıl  değerlendirilebileceği 

üzerine çok farklı görüşlerin, farklı katkıların or-

taya  çıkmasına  yol  açan  bu  yarışma  sürecinin 

sonuçlarına  bir  sonraki  sayımızda  yer  vermek 

istiyoruz. 

onay için gelen planlar tam anlamıyla hayal kı-

rıklığı yaratmıştır. Bu plan tadilatları kentsel facia 

niteliğinde  olup,  yeni  yapılaşma  bölgelerindeki 

yüksek yoğunluktan bile fazla inşaat alanını ön-

görerek,  buraya  yükseklik  sınırı  olmayan  konut 

blokları ve ticaret merkezi düşünülmüştür.

Pek çok kentteki bu tür kent içerisinde kalmış stad-

yumlar için aynı niyet söz konusudur. Adana’nın 

kentleşme  sürecine  olumsuz  etkileri  olacak  bu 

plan  tadilatının  öncelikle  Belediye  meclislerince 

ciddi bir şekilde değerlendirilerek gerekli tepkinin 

gösterilmesi  ve  beraberinde  Adana’da  yaşayan 

tüm örgütlü kesimlerin bu karar karşısında birle-

şerek, Başbakanlık Toplu Konut İdaresi’ni bu fikrin-

den vazgeçirmeye çalışması kamusal bir görevidir.

Bu bağlamda TMMOB Mimarlar Odası Adana Şu-

besi Yönetim Kurulu, yeni yapılacak bir stadyum 

sonrası kentin en merkezi yerinde boş kalacak 5 

Ocak Stadyumu yerinin kentsel açıdan en uygun 

şekilde  değerlendirilmesini  sağlamak  amacıyla 

Adana’nın  en  güncel  sorununa  sahip  çıkmayı 

hedefleyerek “Kent İçin Dönüşüm Ulusal Mimar-

lık Fikir Yarışması” düzenlenmesini kararlaştırdı.

Stadyumu  ve  çevresindeki  spor  kuruluşlarının, 

Adana halkı için güçlü bir simge değeri vardır.

Bu mahalle önceleri kentin nezih semtlerinden 

birisi iken imar planında kat adedi belli nizam 

olan kütle nizamdan, yoğunluğa dönüşüm de-

nilen ucube bir uygulamayla, sokak ve mekân 

ilişkilerinden  uzak,  abartılı  blokların  yer  aldığı 

bir  bölge  haline  dönüşmüş  ve  sonucunda  da 

bu mahalle hızla kentin çöküntü bölgelerinden 

biri haline gelmiştir. Burada yaşayan herkes bilir 

ki,  araçlar  park  açısından,  yollar  ulaşım  açısın-

dan,  insan  yoğunluğu  ve  yoğun  yapılaşma  ile 

nefes alamama açısından, hızla sorunlu bir kent 

bölgesi haline dönüşmüştür.

Tam da bu noktada stadın bu bölgeden taşın-

ması  toplumda  bu  bölgenin  geleceği  adına 

umut yaratmıştı, çünkü stadyum ve çevresi bu 

bölgede boş kalmış tek kamusal büyük alandı.

Burası  için  yetkililerin  ilk  söylemlerindeki  kent 

meydanı yaratılması, yeşil alan, nefes alınabilecek 

bir kentsel yaşam bölgesi olacak fikri, insanları ra-

hatlatır iken, Başbakanlıktan Belediye Meclisi’ne 

5 Ocak Stadyumu Güney.

5 Ocak Stadyumu.

8

 | GÜNEYMİMARLIK | EYLÜL2013 | SAYI 13

---

Hasan TOPAL

TMMOB Mimarlar Odası İzmir Şubesi

Yönetim Kurulu Başkanı

KENTİN 

YAŞAM KALİTESİ 

VE KENTSEL 

DÖNÜŞÜM

“Kentlerimizin, geçmişte hızlı 

kentleşme sürecinde niteliksiz 

yapılarla gelişmesi bugün 

yakınılan sağlıksız, niteliksiz, 

güvensiz yapılı kentsel çevreyi 

yaratmıştır. Başta kentsel yenileme, 

dönüşüm uygulamalarında olmak 

üzere bu niteliksiz yapılaşma 

sürdürülmemeli, yazıda özetlenen 

ilke ve duyarlılıkları kavrayan 

bir anlayışla, kentlerin mimarlık 

düzeyinin, yapı kalitesinin ve 

mekânsal kalitenin yükseltilmesi 

en öncelikli kentleşme politika ve 

stratejisi olmalıdır. Kentin yaşam 

kalitesi ancak bu duyarlılıklarla 

istenen düzeye çıkarılabilecektir. 

Kentlerimiz sahip olduğu doğal, 

kültürel mirası ve mimari birikimi ile 

bu stratejiyi fazlası ile hak ediyor.”

TMMOB Mimarlar Odası İzmir Şubesi Yönetim 

Kurulu Başkanı Hasan Topal’ın Mimarlık Haftası 

Etkinlikleri çerçevesinde Adana Şubesi’nde 

gerçekleştirdiği sunuşun bir özetini sizlerle 

paylaşıyoruz. 

kentsel  mekândan  yararlanması  sağlanmakta, 

sosyal  tabakalar  aynı  yerleşim  alanında  buluş-

turulmaktadır. 

Mekânsal Eşitsizliklerin Giderilmesi

Kentlerde mekânsal eşitsizliklerin giderilmesine 

yönelik tedbirler geliştirilmektedir. Özellikle ye-

şil alan, kültürel alan, sağlık, eğitim, ulaşım, oto-

park alanları gibi kentsel teknik ve sosyal altyapı 

alanları  açısından  yoksun  olan  yenileme,  dö-

nüşüm alanlarında bu yetersizlikleri gidermeyi 

amaçlayan  nitelikli  tasarımlar  ve  uygulamalar 

gerçekleştirilmektedir.

Örgütlenmenin Desteklenmesi

Dönüşüm  alanlarında  örgütlenmeler  gerçek-

leştirilmekte,  kooperatif  vb.  kuruluşlar  des-

teklenmekte,  dernekler  oluşturulmaktadır.  Bu 

tarzda oluşturulan kurumsal yapılarla karar sü-

recine ilgililerin katılımı sağlanmakta, yenileme, 

dönüşüm sürecinin ve projelerinin, uygulama-

dan  etkilenecekler  tarafından  benimsenmesi 

sağlanmaktadır. 

Son yıllarda ülkemizin ve kentlerimizin öncelik-

li  gündemini,  ekonomik  ve  mekânsal  politika 

kapsamında  “Kentsel  Dönüşüm”  oluşturmak-

tadır. Yetkililer  tarafından,  genel  olarak  kentsel 

alanın  yarısını  oluşturan  ve  güvenli  olmadığı 

kabul  edilen  yaklaşık  6,5  milyon  konutun  ye-

nileneceği,  dönüşeceği,  bu  iddialı  programın 

550-600 milyar dolar maliyetinin olacağı hesap-

lanmaktadır. 

Bir konutta ortalama dört kişinin yaşadığı kabul 

edildiğinde yaklaşık 25 milyon kişi bu süreçten 

doğrudan  etkilenecektir.  Yetmiş  beş  milyon 

toplam  ülke  nüfusunun  üçte  birinin  yaşamını 

doğrudan  etkileyecek  bir  süreç  olacaktır.  Bir 

başka  ifadeyle  kentler  yeniden  inşa  edilecek 

denebilir. Başta karar vericiler olmak üzere her 

kentlinin, bütün aktörlerin ve süreçle ilgili pro-

fesyonellerin  çok  duyarlı,  dikkatli  ve  özenli  ol-

ması gereklidir. 

Kentsel yenileme, dönüşüm alanlarında progra-

mı yönetecek ilkeler, stratejiler, yöntem ve araç-

lar belirlenmeli, tutarlılık içinde uygulanmalıdır. 

Dünyada  kamu,  özel,  yerel  yönetim  birlikteli-

ğinde gerçekleştirilen başarılı kentsel yenileme, 

dönüşüm proje ve uygulamalarına bakıldığında 

özenle  gerçekleştirilen  duyarlılıklar  göze  çarp-

maktadır. 

Sosyal Ayrışmanın Önlenmesi

Kentsel  yenileme,  dönüşüm  alanlarında  yaşa-

yanları yerinden etmeden, ekonomik gelişmeyi 

desteklemek ve sosyal ayrışmayı önlemek ama-

cıyla çok güçlü, kalıcı önlemler alınmaktadır. Bu 

alanlarda  üretilen  konutların  ve  işyerlerinin  ta-

mamının  varlıklı  kesimlerin  eline  geçmesini  ve 

yüksek  gelir  gruplarının  ayrışmasını  önlemek, 

yoksul ve az gelirlilerin de bu alanlardan yararlan-

masını sağlamak için tedbirler geliştirilmektedir.

Yenileme,  dönüşüm  alanında  üretilen  konut-

ların  %  25-45  oranında  bir  bölümü  kiralık  ko-

nut olarak ayrılmakta ve kiralarda sübvansiyon 

uygulanmaktadır.  Yoksulların  ve  az  gelirlilerin 

de  bu  bölgelerde  iskânını  olanaklı  kılan  bu 

uygulama  toplumsal  ayrışmayı  önlemektedir. 

Böylece kentte mülk sahibi olamayan kesimle-

rin nitelikli, ucuz kiralık konutlardan ve nitelikli 

GÖRÜŞ

Hamburg - Hafencity Kamusal Alan.

Amsterdam - Doğu Liman Bölgesi Kamusal Alan.

GÜNEYMİMARLIK |EYLÜL2013 | SAYI 13 | 

9

---