Urg`u deyiladi: Urg’u so’zni gap tarkibida boshqa so’zdan ajratish

Organ (ot, musiqa asbobi) / Organ (ot, tana a`zosi)
Qaynatma (fe`l) / Qaynatma (sifat)
Qovurma (fe`l) / Qovurma (sifat)
Qishloqcha (ot) / qishloqcha (ravish)
Qo’llar (ot) / qo’llar (fe’l)
Qayish ( ot, taom yoki tasma) / qayish ( fe’l, harakat)
Soya (ot, salqin joy) / soya (ot, o’simlik)
Sinoptik ( ot, o’simlik kuzatuvchi ) / sinoptik ( sifat, ob-havo sharoitlariga oid )
Surma (ot,bezak) / surma (fe’l)
Suvchi (ot) / suv-chi (yuklama)
temir-chi (yuklama) / temirchi (so’z yasovchi)
Texnik (ot) / texnik (sifat)
Tomchilar (fe`l) / Tomchilar (ot)
Tortma (ot) / tortma (fe’l)
Tugma (ot) / tugma (fe’l)
Toza (sifat) / toza (ravish)
Yangi (sifat) / yangi (ravish)
Yigirma (son) / yigirma (fe’l)
Yigitcha (ot) / yigitcha (ravish)
O`quvchimiz (ot, egalik) / O`quvchimiz (ot, bog`lama)
O`roq (ot) / keliboq (yuklama)
Qo`rqoq (sifat) / Aytiboq (yuklama)
Changi (ot) / changi (fe’l) tu‌gma (fe’l) – tugma‌ (ot)
Cho‌g‘lar (fe’l, harakatga da’vat qilish) – chog‘la‌r (ot, damlar, paytlar)
Cho‌ra (ot, iloj) – chora‌ (ot)
GAP URG’USI:
1. Gapda biror so’zning boshqa so’zlarga nisbatan kuchliroq va ta’kidlab aytilishi.
2. Gap urg’usi ma’no urg’usi, logik urg’u, leksik urg’u, mantiqiy urg’u deb ham ataladi.
3. Odatda urg’u olgan so’z kesim oldida joylashadi.
Biz sayrga ertalab chiqdik.
Biz ertalab sayrga chiqdik.
Ertalab sayrga biz chiqdik.
4. Mantiqiy (frazaviy) urg‘u yoki gap urg‘usi yozuvda, odatda, quyidagilarga tushadi.
🔸 kesimdan oldingi bo‘lakka;
🔸 ajratilgan sifatlovchi aniqlovchili gaplarda ajratilgan sifatlovchi aniqlovchiga;
🔸 she’rlarda qofiyadosh so‘zlarga;
🔸 so‘roq olmoshi vositasida yasalgan so‘roq gaplarda o‘sha so‘roq olmoshiga;
5. Agar urg'uni kesimga tushurmoqchi bo'lsak, kesimni gap boshiga o'tkazamiz.
Masalan: Bordik biz bugun kutubxonaga.