Bu ko‘rsatkich xo'jaliklardagi aylanma fondlaming bir yil davomida
aylanish tezligini ko‘rsatadi. Ushbu ko‘rsatkich
imkon qadar yuqori boigani
ma'qul.
b) aylanma fondlaming aylanish davri. Bu ko'rsatkichni aniqlash
uchun bir yildagi kalendar kunlari umumiy sonini aylanma fondlaming ayianish
koeffitsiyentiga taqsimlanadi. Bunda quyidagi tenglikdan foydalaniladi:
Bunda:
A d
- aylanma fondlarning aylanish davri (muddati), kun;
T
- bir yildagi kalendar kunlar soni (365 yoki 366), kun.
Yuqoridagi ko‘rsatkichlardan tashqari qishloq xo‘jalik
korxonalarida
aylanma fondlaming ayrim turlaridan foydalanilganlik darajasini ham aniqlash
mumkin. Jumladan, mineral o‘g‘itlardan,
ozuqa birligidan, yoqilg'ilardan va
boshqalardan foydalanish samaradorligini aniqlanadi. Ulami natural yoki
qiymat holida aniqlash imkoniyati mavjud. Bunda mineral o‘g‘itlardan
foydalanishning samaradorlik darajasini quyidagi formula yordamida aniqlash
mumkin:
Smo'=
Y H m
.
-----------
9
Smo'=
YHq
Mmo'
Mmo'
Bunda:
Smo'—
mineral o‘g‘itlardan foydalanish samaradorligi;
YHm
- olingan yalpi hosil miqdori (ekinlar turlari bo‘yicha), tonna;
YHq
— olingan yalpi hosil qiymati, ming so‘m;
Mmo
- sarflangan mineral o‘g‘itlar miqdori, tonna.
Bu ko‘rsatkich yordamida sarflangan mineral o‘g‘it
evaziga qancha
yalpi hosil yoki necha so‘mlik mahsulot olinganligini aniqlash mumkin.
Dehqonchilik mahsulotlarini yetishtirishda mineral o‘g‘itlaming
ahamiyati juda katta.
Ko‘ziangan miqdordagi hosilni olish uchun qishloq
xo'jahgi ekinlariga ilmiy asoslangan me'yorlarga muvofiq mineral o‘g‘itlar
berilishi talab etiladi. Asosiy qishloq xo‘jalik ekinlariga beriladigan mineral
o‘g‘itlaming ilmiy asoslangan o‘rtacha me'yori 5.2-jadvalda keltirilgan.
5.2-jadval
Dostları ilə paylaş: