Uslublar tasnifi



Yüklə 0,61 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə16/30
tarix31.12.2021
ölçüsü0,61 Mb.
#81423
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   30
uslublar tasnifi

-

n: 

Qanday  ko‟rkam  qizlar  

avlodin

  /Xassos  didi  va  shoir  dili

.  (Zulfiya), 



-ing

:

  




 

 

Shavqimning shuhrasi  boshing  uza  zar  tora  fido,  / 



Ko’ngluming

  mahzani  gul 

orazi  gulnora  fido.

 (Joniy)  tarzida  qo‟llanishi,  qaratqich-qaralmish  inversiyasi: 



Yarqirar  ming  bir  bahor  ko‟rki 

kamolingda  sening

,  /Oftobning  aksi  bor 

o‟tlug‟ 

jamolingda  sening

.  (J.Jabborov),  grammatik  ko‟rsatkichlarsiz  kelishi: 



Qarshingda  turibdi 

umrim

 bir  kuni,  /  Mening  uvoq  she‟rim  mening 

dilporam.

 (J.Kamol); 

tushum 

kelishigining 



–(i)n: 

Uchirsang-da 

ko‟kka 

yurak  

kulin,

 /  Achchig‟lanmam  senga  nozli  quyosh.

 (Fitrat)  va  belgisiz  shakli: 



Ulug‟  Hoqon,  sendan  so‟rov  shu  erdi.  /  Elga  sabr,  bardoshdan 

bo‟lak  

narsa

 ber.

 (H.  Xudoyberdiyeva);  jo‟nalish  kelishigining 



–  a: 

Tog‟larning 

yuzi  qora.  Na  ko‟kat  bor,  na  lola.  Ul  taajjub  etardi.  Kunduzdagi 

ahvola

… 

(H. 


Olimjon), 

-

 na:

 

Soya  tushsa  nogahon  bu  jismi  betob  



ustina.

 

 (Navoiy),     



-

qa:

 

Hajri ashkim yetkurur har dam  



quyoshqa

  bir hayot. 

(Navoiy), 



-g’a:

 

Yo ilohi, 



emdi  qilg‟aysan  bu  bandangga  nazar.  Jandami,  bir  do‟sh  etib, 

kirdim 

yo’lungg’a

 darbadar.

 (Mashrab) 

hamda  belgisiz  holatda  bo‟lishi: 

Maktab

  bordik  -  og‟ir  bo‟lib  qoldik daf‟atan.

 (A.Oripov); chiqish kelishigining 





din

 

tarzida 


ishlatilishi:

 Vatan  

sevmakdin

  ortiq 

Menga 

olamda 

shior 

bo‟lmas.

(E.Vohidov),  o‟rin  kelishigi  qo‟llanganda  u  bilan  egalik  qo‟shimchasi 

o‟rtasida  bitta  «n»  tovushining  orttirilishi: 

Surxoningda  anor  guli  kahrabodur, 

Yoboningda  bodomlaring  talx  g‟izodur,  Qovun-tarvuz  

qursog’inda

 selitrodur, 

Kimlar  seni  bemor  etdi,  Tabiatingni  xor  etdi.

(O.Hojiyeva)  shu  uslubga  xos 

xususiyatlar  sanaladi. 

         Sifat  va  son  turkumlari  doirasida  qaraladigan  grammatik  birliklarning 

ko‟pchiligi  barcha  vazifaviy  uslublarda  ishlatilishi  bilan  xarakterlansa-da,  ularda 

ham  uslubiy  farqlanishlarni,  stilistik  ottenkalarni  payqash  qiyin  bo‟lmaydi.11 

Masalan,  sifatdagi 


Yüklə 0,61 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   30




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə