Va axborot texnologiyalari 11-sinf toshkent – 2021

I BOB. 
MA’LUMOTLAR BAZASI VA MBBT HAQIDA TUSHUNCHA
326
Elektron tijorat 
ulanishlar nuqtayi nazaridan,
telefon liniyalari, kompyuter tarmoqlari yoki boshqa 
har qanday elektron vositalar yordamida ma’lumot, 
tovar, xizmat va to‘lovlarni yetkazib berish; 
vaqt nuqtayi 
nazaridan,
real vaqt rejimida Internetda tovar, xizmat 
va ma’lumotlarni sotish hamda kunning xohlagan 
vaqt (soat)ida sotib olish imkonini beradi. Elektron 
tijoratni amalga oshirish uchun elektron pullar kerak 
bo‘ladi.
 
Elektron pullar
– pul birligiga tenglashtirilgan belgilar, kupyura va tanga rolini bajaruvchi 
katta son yoki fayllar. Bunday tizimning faoliyat kо‘rsatish xarajatlari boshqalaridan ancha 
kam bo‘ladi. Bundan tashqari, elektron pullar tо‘liq anonimlikni ta’minlashi mumkin, chunki 
uni ishlatgan mijoz haqida hech qanday ma’lumot yubormaydi. Elektron pullarni elektron 
hamyon yoki tо‘g‘ridan tо‘g‘ri bank kartasidan yuborish mumkin. 
TAYANCH TUSHUNCHALAR
To‘lov 
– sotib olingan tovar yoki xizmatlar uchun to‘lanadigan pul, mablag‘lardan 
foydalanish, berilgan qarzni qaytarish, majburiyatlar bo‘yicha hisob-kitob va h. k.
Elektron to‘lov
– texnika vositalari, axborot texnologiyalari va axborot tizimlari 
xizmatlaridan foydalangan holda elektron to‘lov hujjatlari vositasida naqd pulsiz hisob-
kitoblarni amalga oshirish.
Elektron tijorat faoliyati О‘zbekiston 
Respublikasining “Elektron tijorat 
tо‘g‘risida”gi (yangi tahrirdagi) 
Qonuni bilan belgilanadi va amalga 
oshiriladi. (2015-yil 22-may, O‘RQ-
385-son)
ESLATMA!
Jadvalda elektron pul birliklari keltirilgan:
WMY
О‘zbekiston zonasida operatsiyalarni 
amalga oshirish uchun UZSning 
Y-hamyondagi ekvivalenti;