Masalan, bizga juda yoqadigan kuy boshqa millat odamiga yoqmasligi
mumkin. Bunda ajablanishga hech qanday o‘rin yo‘q.
Biz yoshlikdan boshlab
mazkur kuyni bir necha yuz marotalab eshitib borishimiz natijasida ana shu kuyga
nisbatan deyarli buzib bo‘lmaydigan nihoyatda murakkab dinamik streotip yuzaga
keladi. Ana shuning uchun ayrim kuylar bizga yoqadi, ayrimlari esa yoqmaydi.
Suratlar masalasiga kelganda shuni aytish kerakki, qadimgi klassik asarlar ularning
ishlanish uslubi realligi bizni hayratda qoldirib zavq tug‘diradi. Aksincha, hozirgi
rassomlar tomonidan ishlangan rasmlar odamda
qandaydir noxush hissiyotni
tug‘diradi. Demak, uzoq yillar davomida yuzaga keladigan dinamik streotiplar ayrim
murakkab hisni tashkil qiladi.
Shunday qilib, hissiyot vegetativ nerv tizimi orqali boshqariladigan ichki a’zo
faoliyati bilan bog‘liq bo‘lsa ham bari bir bosh miya po‘sti orqali idora qilinadi.
Chunki akademik I.V.Pavlovning fikricha, odamning butun a’zoyi badanida
bo‘ladigan har qanday hodisalarning hammasini bosh miya po‘sti
qismidagi
neyronlar idora qiladi. Ana shu jihatdan olganda hissiyotning nerv-fiziologik asosi
bosh miya po‘sti bilan bog‘liq.
Uzoq vaqt davomida psixologlar hissiyotlar tabiati haqidagi masalani
echishga uringanlar. XVIII-XIX asrlarda ushbu muammo bo‘yicha
hech qaday
nuqtai nazarlar mavjud emas edi. Keng tarqalgan qarashlardan hissiyotlarning
organik ifodalanishlari – bu psixik hodisalarning oqibati
haqidagi dalil asosida
paydo bo‘lgan
Dostları ilə paylaş: