430
Ayrı düşdüm elimdən, sevgilimdən.
Istəkli yar, başına gül dolandırım,
Nəlbəki–nəlbəki pul dolandırım,
Sən gül ol, mən başına dolanım,
Indən bələ yoxdu mənim gümanım.
Otur dərdim deyim, oda yananım,
Istəkli yar, başına gül dolandırım,
Nəlbəki–nəlbəki pul dolandırım.
431
XIII. YALLIBAŞI MAHNILAR**
Ay dönə, dönə – dönə
Sənəyi götdüm, ana,
Bulağa getdim, ana.
Viran qalmış bulaqda
Yaylığım itdi, ana.
Ay dönə, dönə – dönə,
Yarım yad oldu yenə.
Yaylığın yudum, apar,
Itirmə, ayrısı tapar,
Mənim bu eşqli könlüm,
Axtarar, səni tapar.
Ay dönə, dönə – dönə,
Yarım yad oldu yenə.
Sənəyi götdüm, ana,
Bulağa getdim, ana,
Bir yaylıqdan ötəri,
Nahaq qan etdim, ana.
Ay dönə, dönə – dönə,
Yarım yad oldu yenə.
Qalanın dibində
Qalanın dibində yıxıldım yatdım,
Aynalı tüfəngi doldurdum atdım.
Atlandım, atlıya yüyürdüm çatdım,
Atma qaş, çatmaqaş, mən yaralıyam,
Avçıdan qurtulmuş dağ maralıyam.
Qalanın dibində bir daş olaydım,
432
Gələnə – gedənə yoldaş olaydım.
Bacısı göyçəyə qardaş olaydım,
Atma qaş, çatmaqaş, mən yaralıyam,
Avçıdan qurtulmuş dağ maralıyam.
433
XXV. UŞAQ FOLKLORU
Qəcələ, xan qəcələ,
Quyruğu əlvan qəcələ.
Get xoş xəbər gətir,
Kəsim qurban, qəcələ.
Məşədə məşəd, ay Həbib,
Quşlara daş at, ay Həbib.
*
*
*
Əxrəb–əxrəb ahına,
Əxrəblərin şahına.
Əxrəb oldu bir kişi,
Daladı qurdu quşu,
Həzrət Əli torpağı,
Mən də onun yarpağı,
Dəymə mənə, dəyməyim sənə.
*
*
*
Qalalar, ay qalalar,
Qalaya yol salalar.
Qaladan üç quş uçdu
Biri dedi: ax vay,
Biri dedi: ox vay,
Biri dedi: nə ax vay, nə ox vay…
*
*
*
Ağ bala geydirdilər,
Ağ bala saçaq–saçaq.
Incili bıçaq–bıçaq.
Incili vur açılsın,
Mərcanları saçılsın.
Mərcanlar pilə–pilə,
Gəl oxu bizim dillə.
Bizim dil qumru dili,
Qumrudan gələn atdır,
434
Heyva çiçəyi otdur.
Gəlin gedək gətirək,
Ömür baxa yetirək.
Ömür baxın xoruzu,
Quqquldar arpa istər,
Arpanı kimdən istər?
Kişi Vəlidən istər.
Içində bülbül oxur,
Bülbüllər hazar–hazar,
Kərtən köynək fil qazar.
Oyunlar
Bəzən də kiçik uşağın əlini, ovcunu, barmaqlarını
tanıdaraq deyərlər:
– Bura bir darı xərməni, ortasına bir quş qondu, bu
tutdu, bu kəsdi, bu bişirdi, bu yedi, vay, kiçiyə qalmadı.
Və ya:
5 barmağı göstərərək deyərlər:
Baş barmax dedi: – Gəlin gedəh oğurruğa!
Şəhadət barmağı: – Bəs pilləkən?
Orta barmax dedi: – Mənnən uca pilləkan?
4–cü barmax dedi: – Bəs Allahdan qorxmursuz?
5–ci kiçik barmax dedi: – Yox!
Yox dediyinə görə nənə onu cəzalandırır. Bu üsulla
da kiçik yaşlarından nəvəsini düz yola çəkməyə, Allahdan
qorxmağa çağırır.
***
A teşdi, teşdi, teşdi,
Vurdu Gilanı keşdi.
Iki xoruz dalaşdı,
Biri qana bulaşdı.
Qan axdı getdi çaya,
435
Çaydan göyərçin uşdu.
Göyərçin, alapaxta,
Yuvası qəlbi taxtda.
O yanı taxda,
Bu yanı taxda,
Şakqulu bəy otaxda.
Uşaqlar hər hansı bir oyun zamanı kimin əvvəl,
kimin axır və ya kimin qaçan, kimin qovan olduğunui
bilmək üçün sanamalardan istifadə edərdilər:
Əhdim noxud,
Çıxdı söyüd,
Yarpağıdı şahpalıd (şabalıd).
Sələmə səlli,
Qırx dokquz əlli,
Nal, mıx, qırx.
Və ya:
Əl–əl əpənəh,
Əldən düşdü kəpənəh.
Kəpənəyin yarısı,
Yumurtanın sarısı.
Baba, hara gedirsən?
Ala dağa gedirsən?
Ala dağa gedirəm.
Ala dağda nəyin var?
Muncux düzən qızım var.
Qızın bir oğlan doğdu,
Adın qoydux Süleyman.
Bu arada uşaqlar həm də dalaşıb küsüşərdilər. Bu
zaman kiçik barmaqlarını qaldırıb bir–birinə göstərərək
deyərdilər:
Dostları ilə paylaş: |