Dinlari tarixi
Yüklə 2,18 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Mahmud
az-Zamahshariy 27 Qaysi birlaringda jahlu g‘azab qo‘zisa, darhol u sukut saqlashga o‘tsin! *** Kimki g‘ayridinni haqorat qilsa, qiyomat kuni olov qamchi bilan uriladi. Hadis Ijtimoiy me’yorlashtirish funksiyasi . Barcha dinlarda unga e’tiqod qiluvchilarning ijtimoiy munosabatlari di - niy qoidalar bilan tartibga solinadi. Masalan, ota-onalar, farzandlar, qo‘ni-qo‘shnilar, qarindosh-urug‘lar va xatto boshqa dinga e’tiqod qiluvchilarga nisbatan bo‘ladigan munosabatlar tartiblab qo‘yiladi. Ijtimoiy nazorat funksiyasi. Din kundalik hayot uchun me’yorlarni belgilash bilan cheklanmasdan ki- shilarning hulq-atvorini ham nazorat qiladi. Diniy guruh ning aksariyat cheklovlari faqat uning a’zolari - ga taalluqlidir. Lekin, ayrim me’yorlar diniy jamoaga taalluqli bo‘lmagan kishilarga ham tegishli hisoblanishi mumkin. Masalan, giyohvandlik moddasini iste’mol qilish, bosh qa dinga e’tiqod qiluvchilarga zo‘ravonlik qilish, o‘ziga tegishli bo‘lmagan mulkka egalik qilishga intilish va bosh qa salbiy hodisalarga qarshi turish umu - miy cheklov va nazoratga bog‘liqdir. Moslashuv funksiyasi. Din kishilarni yangi ijtimoiy muhitga moslashishiga yordam beradi. Ayrim sabablar- ga ko‘ra boshqa mamlakatlarga ko‘chib ketgan kishilar uchun yangi joydagi ularga notanish bo‘lgan urf-odat- larga ko‘nikish oson kechmaydi. Bunday sharoitlarda insonlar o‘zlari etiqod qiladigan dinnning rasm-ru - sumlarni va e’tiqod normalarini hamda ona tilini saqlab qolish orqali madaniy va milliy qadriyatlarni keyingi avlodlarga uzatadilar. Albatta, din yuqorida ko‘rsatib o‘tilgan muhim ij - timoiy funksiyalarni bajara borib, jamiyat a’zolari du- nyoqarashiga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi. Mamlakatimizda islom dinidagi mo‘tadillik tamoyili kishilarning shaxsiy va ijtimoiy hayotlaridagi mavjud muammolarga bag‘rikenglik, saxovat, savob, himmat kabi axloqiy qadriyatlar asosida oqilona yondoshishga 28 undaydi. Shu nuqtai nazardan, islom dinidagi bu ta - moyil O‘zbekistonning bugungi kundagi shiddat bilan kechayotgan ijtimoiy taraqqiyoti uchun ma’naviy omil - lardan biri bo‘lib xizmat qiladi. Yüklə 2,18 Mb. Dostları ilə paylaş:
|