Evrim Teorisi'nin Ortaya Konması
117
olanın yaşaması’ (survival of the fittest) ifadesini kullanmaya
başlamasıdır. Darwin ‘Türlerin Kökeni’nin ilk baskısında ‘ev-
rim’ (evolution) terimini hiç kullanmaz, bu terimi sonradan
kullanmaya başlar.
255
Bu terimi ilk kez ‘ İnsanın Soyu’ (1871)
adlı kitabında, sonra ise ‘Türlerin Kökeni’nin altıncı baskı-
sında (1872) kullanır.
DARWIN’İN YAŞAM ÖYKÜSÜ:
‘TÜRLERİN KÖKENİ’NDEN ÖLÜMÜNE
Darwin’i ‘Türlerin Kökeni’ni 1859 yılında yazmaya iten
en önemli sebeplerden biri 1958 yılında genç Alfred Russel
Wallace’dan (1823-1913) aldığı mektuptur. Wallace, daha önce
de irtibatta olduğu Darwin’e bilimsel araştırmalar için gittiği
Malezya’dan yazdığı mektupta, gönderdiği makalesini okuma-
sını ve uygun bulması halinde bilimsel bir dergide yayımlama-
sını ister. Makaleyi okuyan Darwin, kendisiyle aynı fikirleri
paylaştığını gördüğü Wallace’ın, kendisinin önüne geçeceği-
nin telaşına kapılır. Öğüt ve yardım için başvurduğu arkadaş-
ları Lyell ve Hooker, 1858’de Wallace’ın makalesiyle beraber,
Darwin’in ilk taslaklarından bazılarını Linnaean Derneği’nin
dergisinde yayımlatırlar. Böylece Darwin ve Wallace, doğal
seleksiyon yoluyla Evrim Teorisi’ni ilk olarak ortaya koyan-
lar olma ayrıcalığını kazanırlar. Lyell ve Hooker, taslaklara
eşlik eden mektuplarında Wallace ve Darwin’in ortak yayın
konusunda uzlaşmış olduğunu ima ederler; fakat Wallace’ın
Darwin’in bir evrim kuramı üzerinde çalıştığından haberi bile
yoktur.
256
Wallace’ın sonraki eserlerinde Darwin’den övgüyle
bahsetmesi, onun bu olaya pek alınmadığını göstermektedir.
255 Jacques Barzun, Darwin, Marx, Wagner A Critique of A Heritage, Garden City,
New York, (1958), s. 38.
256 Richard Milner, Charles Darwin Bir Doğabilimcinin Evrimi, s. 102-105.
Evrim Teorisi, Felsefe ve Tanrı
118
Her şeye rağmen doğal seleksiyonlu Evrim Teorisi’nin ortaya
konuşu ‘bilim etiği’ açısından sorunlu bir şekilde olmuştur.
1860 yılında Darwin ‘Evcilleşmiş Hayvanların ve Bitkilerin
Çeşitlemesi Üzerine
’ isimli eseri üzerinde çalışmaya başladı
ve hastalık gibi sebeplerden ötürü bu konudaki eseri 1868’de
yayımlandı. 1862’de ‘Orkidelerin Üremesi’ adlı küçük bir ki-
tapçık yazdı. 1864 yılında ‘Tırmanıcı Bitkiler’ üzerine yazdığı
makale yeterince dikkat çekmedi, fakat bunu 1879’da bir ki-
tap olarak yayımladığında epeyce bir ilgi gördü.
257
Darwin, ‘ Türlerin Kökeni’ni yazdığında insanın evrim
geçirdiğini ileri sürmemiş, fakat “İnsanın kökleri ve tarihi
aydınlatılmalıdır” diye bir cümlede konuyu geçiştirmişti.
258
Darwin, ‘İnsanın Soyu’ adlı eserini 1871’de, üç yıllık bir ça-
lışmanın sonucunda yayımladı, ikinci ve düzeltilmiş basımı
ise 1874’te yayımlandı. Bu kitabın tam adı ‘İnsanın Soyu ve
Cinselliğe Bağlı Seleksiyon
’dur. Darwin, ‘Türlerin Kökeni’ ki-
tabında evrimsel gelişimi Yaratıcı’nın gerçekleştirdiği bir sü-
reç olarak gördüğünü söylemişti;
259
ama onun evrim görüşünü
yine de Hıristiyanlığın temel akidelerine ters ve ateist bir gö-
rüş olarak sunanlar vardı. İnsanın maymunumsu bir atadan
geldiğini sonradan söylemesi Darwin’e karşı Hıristiyan çev-
relerden gelen itirazları iyice arttırdı ama bu çevrelerden bir-
çok kişi onun görüşlerinin dine aykırı olmadığını da ilk dö-
nemlerden itibaren ifade ettiler.
Darwin, 1872’de ‘İnsanda ve Hayvanda Duyguların İfa-
desi
’ isimli kitabını, 1875’de böcek yiyen bitkiler üzerine bir
kitabını, 1876 yılında ‘Bitkiler Dünyasında Çapraz ve Kendi-
liğinden Üreme
’ kitabını, 1877’de orkidelerin üremesi ile ilgili
bir kitap, 1880’de ‘Bitkilerde Hareket Gücü’ kitabını, 1881’de
257 Charles Darwin, Özyaşam, s. 61-63.
258 Charles Darwin, The Origin of Species, Penguin Classics, London, (1985), s. 458.
259 Charles Darwin, The Origin of Species, s. 458-460.
Evrim Teorisi'nin Ortaya Konması
119
solucanlarla ilgili bir kitabını yayımladı.
260
1881’de kalp rahat-
sızlığı nedeniyle iyice çöktüğünde, ailesine Down köyündeki
eski kilise avlusunda gömülmeyi istediğini söyledi. 19 Nisan
1882’de öldüğünde, güçlü bilim adamı dostları, Westminster
Abbey’de gömülmesini sağladılar. Mezarı diğer ünlü bir bi-
lim adamının, Isaac Newton’un birkaç adım ötesindedir.
261
Darwin, birçok kişinin sandığı gibi ateist olduğunu söyle-
memiştir. ‘Beagle Yolculuğu’ adlı kitabında doğanın Tanrı’nın
yaratışının ürünleri ile dolu olduğunu söylüyor ve giriştiği tar-
tışmalarda Kitabı Mukaddes’ten ayetleri örnek gösteriyordu.
262
En ünlü eseri ‘Türlerin Kökeni’ni’ ilk olarak yazdığında da ken-
dini teist olarak nitelendiriyordu. Fakat daha sonraki dönemde
agnostik (bilinemezci) olduğunu belirtmiştir.
263
Agnostik teri-
mini ilk olarak kullanan kişi Darwin’in yakın arkadaşı ve bi-
limsel partneri Thomas Henry Huxley’dir. Bu terimi Tanrı’nın
veya nihai bir sebebin var olup olmadığının bilinemeyeceği
anlamında kullanmıştır.
264
Oğlu Francis Darwin’in derlediği
birçok mektubundan da onun inançlı bir Hıristiyan’dan biline-
mezci bir yapıya doğru değişim gösterdiği anlaşılmaktadır.
265
Bunun yanında canlıların ‘doğal seleksiyon’ ile çevrelerine
adapte olmalarının ‘tasarıma’ işaret ettiğine dair fikirler de
dile getirdi.
266
Darwin’in Hıristiyanlık ile zıt görüşlerini din-
dar bir Hıristiyan olan eşi Emma’yı üzmemek için dillendir-
mediğini söyleyenler de vardır.
267
260 Charles Darwin, Özyaşam, s. 65-67.
261 Richard Milner, Charles Darwin Bir Doğabilimcinin Evrimi, s. 187.
262 Charles Darwin, Voyage of The Beagle, Penguin Classics, London, (1989), s. 404-
405.
263 Stanley Edgar Hyman, Darwin for Today, The Viking Press, New York, (1963), s.
371.
264 Gavin De Beer, Charles Darwin Evolution by Natural Selection, Nelson, Lon-
don, (1980), s. 269.
265 Francis Darwin, Charles Darwin Yaşamı ve Mektupları, s. 74-85.
266 Michael Ruse, The Darwinian Revolution: Science Red in Tooth and Claw,
Chicago University of Chicago Press, Chicago, 1979, s. 180-183.
267 Richard Dawkins, Cennetten Akan Irmak, s. 97.
Dostları ilə paylaş: |