Evrim Teorisi, Felsefe ve Tanrı
114
Küçükken Charles’ın doğaya olan ilgisi, çok saydığı baba-
sının kendisini şu şekilde azarlamasına sebep oluyordu: “Hay-
van avlamaktan, köpeklerle ilgilenmekten ve fare yakalamak-
tan başka bir şey yapmıyorsun, kendin için ve tüm aile için
yüz karası birisi olacaksın.”
244
Charles, okulda iyi bir öğ-
renci olmadığı için babası onu ağabeyi ile beraber, 1825 yı-
lında, iki yıl kalacağı Edinburgh Üniversitesi’ne tıp okumaya
yollar. Anatomi dersini ve ameliyata girmeyi sevmez. Fakat
üniversite yıllarında Lamarck’ın evrim görüşüne hayran ar-
kadaşlarla tanışır. Charles, daha önce dedesinin ‘Zoonomia’
adlı eserinde okuduğu bu görüşlerden başta çok etkilenme-
diğini söyler; fakat bu sürecin kendisinin ‘Türlerin Kökeni’ni
yazmasını desteklemiş olabileceğini de belirtir.
245
Charles’ın doktor olmaktan hoşlanmadığını anlayan ba-
bası onu papaz olmaya ikna eder. Böylece Charles 1828-1831
yılları arasında okumak için Cambridge’e gider. Burada Wil-
liam Paley’i okur ve etkilenir; kınkanatlı böcekleri toplar, on-
ları açıp içlerini inceler. Ayrıca kendisinin de olmayı arzu et-
tiği papaz-doğabilimci figürünün, onu en çok etkileyen örneği
Papaz John Henslow ile burada tanışır.
246
Charles, 1831 yılında Cambridge’den döner. Shrewsbury’deki
evinde John Henslow’dan tüm hayatını değiştirecek bir mek-
tup alır. Bu mektup, Beagle gemisiyle, bir doğabilimci ola-
rak, Güney Amerika kıyılarını gezmesinin kapısını açtı. Ba-
basının papazlık diploması için sınavlarını bitirmesini ve bu
maceraya atılmamasını istemesine rağmen, Charles 1831-1836
yıllarını ‘hayatımın en önemli olayı’ dediği Beagle yolculuğu
ile geçirir.
247
Bu yolculukta değişik bitki ve hayvan türlerini
244 Charles Darwin, Özyaşam, s. 20.
245 Charles Darwin, Özyaşam, s. 24.
246 Richard Milner, Charles Darwin Bir Doğabilimcinin Evrimi, Çev: Ayşen Tek-
şen Kapkın, Evrim Yayınevi, İstanbul (1999), s. 30-31.
247 Charles Darwin, Özyaşam, s. 38-40.
Evrim Teorisi'nin Ortaya Konması
115
inceleme ve toplama imkânı bulur, yerbilim hakkındaki fikir-
lerini şekillendirir.
Charles Darwin, 1836’da Beagle yolculuğunu bitirir, 1837-
1839 yılları arasında Beagle gezisiyle ile ilgili notlarını ya-
yına hazırlar ve ‘Türlerin Kökeni’ni yazmak üzere ilk not def-
terini açar.
248
1839 yılında Emma (1808-1892) ile evlenir, bu
evlilikten on çocukları olan çiftin ancak yedi çocuğu ergen-
lik yaşına gelir. Çift, 1839-1842 yılları arası Londra’da yaşar
ve sonra Londra’dan 16 mil uzaklıktaki Down bölgesine taşı-
nıp, hayatlarının sonuna kadar burada kalır.
Charles, keşif yolculuğundan dönüşünden bir yıl sonra,
türlerin değiştiği fikrini destekleyen ya da karşı çıkan bilgi-
leri derlemek için ‘türler sorunu’ hakkında notlar tutmaya baş-
lar. Büyükbabası Erasmus’u bir daha okur, Lamarck’ı, ayrıca
Robert Chambers’ın ‘Yaratılışın İzleri’ni dikkatlice inceler.
249
Charles Darwin “Tümüyle gerçek Baconcı ilkelere dayanarak
ve hiçbir teori olmaksızın geniş kapsamlı ölçüde veri topla-
dım” demektedir, fakat Darwin’in hiçbir teoriye dayanmadan
çalıştığını düşünmek hatalı olur; yerbilimindeki anlayışında
Lyell’in ilkelerinin,
250
türlerin oluşumunu açıklamaya çalışır-
ken dedesi Erasmus’un ve Lamarck’ın yaklaşımının gözlem-
lerini şekillendirdiği (teorinin gözlemi bir ölçüde öncelediği)
söylenebilir. Londra’da kaldığı sürede ‘Mercan Kayaları’ adlı
kitabını hazırladı ve 1842’de bu kitabını tamamladı.
251
1844
yılında ‘ Volkanik Adalar Üzerine Yerbilimsel İncelemeler’ ve
1846 yılında ‘Güney Amerika Üzerine Yerbilimsel Gözlemler’
isimli eserlerini yayımladı. 1846-1854 yılları arasında midyeler
üzerine çalıştı; bu kadar uzun süreyi midyelere ayırmaya de-
ğip değmeyeceği hususunda sonradan kuşkularını belirtecektir.
248 Charles Darwin, Özyaşam, s. 45
249 Richard Milner, Charles Darwin Bir Doğabilimcinin Evrimi, s. 79.
250 Wilma George, Darwin, çev: Müfide Pekin, Afa Yayınları, İstanbul, (1986), s. 48.
251 Charles Darwin, Özyaşam, s. 46.
Evrim Teorisi, Felsefe ve Tanrı
116
Charles, bu arada iki yıl boyunca hastalanır ve babasının 1848
yılındaki cenazesine bile gidemez.
252
‘ Türlerin Kökeni’nde kısa
bir değinme ve 1863 yılında bir sayfalık yazısı dışında, uzun
yıllarını harcadığı midyeler konusuna bir daha hiç dönmez.
253
Darwin en ünlü eseri olan ‘ Türlerin Kökeni’ni ilk olarak
1859 yılında yayımlar, bu eser dışında on dokuz kitap daha
yazmıştır, ama hiçbiri bu eser kadar önemli değildir (Tam adı
şöyledir: ‘Doğal Seleksiyon Yoluyla Türlerin Kökeni Üzerine ya
da Yaşam Mücadelesinde Avantajlı Irkların Korunması
’; Oriji-
nal İngilizce adı: ‘On The Origin of Species by Means of Na-
tural Selection or The Preservation of Favoured Races in The
Struggle for Life
’.) Bu çalışma, Darwin’in Evrim Teorisi’ni ilk
olarak açıkladığı çalışmadır. Darwin’in bu çalışmasının adından
da anlaşılacağı gibi, onun Evrim Teorisi’nin en önemli unsuru
‘doğal seleksiyon’dur. (Seleksiyon ifadesi ‘ayıklanma’ ve ‘se-
çilim’ olarak da çevrilmektedir.) Bu çalışmada 1837 yılından
beri tuttuğu notlardan, 1838 yılında okuduğu Papaz Malthus’un
‘Nüfusun İlkeleri’ adlı eserinden, 1842’de hazırladığı kuramı-
nın 3,5 sayfalık özetinden, 1844’te bu özeti 230 sayfaya ge-
nişletmesinden ve 1856’daki Lyell’in teşvikleriyle giriştiği ça-
lışmalarından yararlandı. 1858 Eylülü’nde Lyell ve Hooker’ın
ısrarlı tavsiyeleriyle 13 ay ve 10 günlük bir çalışmayla 1859
yılının Kasımı’nda ‘Türlerin Kökeni’ni yayımladı. Daha sonra
önemli eklemeler ve düzeltmeler olduysa da Darwin’in ‘başya-
pıtım’ dediği eserinin özü diğer baskılarda aynı kaldı.
254
Eser
1860’ta 2. baskısını, 1861’de 3. baskısını, 1866’da 4. baskısını,
1869’da 5. baskısını, 1872’de 6. baskısını yaptı ve her baskıda
düzeltmeler oldu. Kitaba ilavelerin içinde belki de en ilginci,
1869 baskısından itibaren Darwin’in, Herbert Spencer’in kul-
landığı ve evrim ile bütünleşmiş ifadelerden olan ‘en uygun
252 Charles Darwin, Özyaşam, s. 53-55.
253 Wilma George, Darwin, s. 53.
254 Charles Darwin, Özyaşam, s. 56-59.
Dostları ilə paylaş: |