Fəlsəfə nədir? Fəlsəfə dünyagörüşü kimi. Fəlsəfənin predmeti. Fəlsəfi biliyin strukturu

1. İntersosial qlobal problemlər iri sosial qruplar arasında müxtəlif səbəblər üzündən yaranmış qarşıdurmadan meydana gəlir. Bu qrupa iki əsas qlobal problem daxildir: kütləvi qırğın silahının tətbiqi ilə baş tuta biləcək dünya müharibəsi(“nüvə müharibəsi”) və “Şimal-Cənub” problemi.
a) “Nüvə müharibəsi”. Nüvə müharibəsinin başlanması bütövlükdə bəşəriyyəti və Yerin biosferini məhv edə bilər. Müasir hərbi ssenarilərlə müqayisədə çox kiçik görsənən Çernobl fəlakəti mümkün müharibənin dəhşətli nəticələri üçün əyani illütrasiya ola bilər. Bir sıra alimlərin hazırladığı “nüvə qışı” riyazi modeli bu proqnozları təsdiqləyir. Bütün müasir səlahiyyətli siyasətçilərə aydındır ki, atom silahından istifadə edilən müharibədə qalib ola bilməz. Lakin bu deilənlər heç də təhlükənin tam aradan qalxdığını göstərmir. Oxşar təhlükə hər hansı qeyri-hərbi məqsədlər üçün yaradılmış nüvə obyektlərində texnogen qəzalardan, yaxud nüvə silahının beynəlxalq nüvə terrorçularının əlinə keçməsindən də irəli gələ bilər.
b) “Şimal-Cənub” problemi. “Şimal-Cənub” problemi - zəngin və yoxsul ölkələr arasındakı uşurumun yaranması. Adətən “şimal” dedikdə zəngin, sosial problemlərin yüksək səviyyədə həllini tapdığı ölkələr(bu ölkələri bəzən “qızıl milyard” ölkələri də adlandırırlar), “cənub” dedikdə isə yoxsulluq, aclıq, savadsızlığın adi hal olduğu ölkələr nəzərdə tutulur. Bu problem əslində bir sıra digər qlobal problemlərin səbəbi kimi çıxış edir. Məsələn, qlobal terrorizm, müxtəlif xəstəlik və epidemiyaların yayılması və s.
2. Sosial-təbii qlobal problemlər. Adından göründüyü kimi sosial-təbii qlobal problemlər “insan-təbiət”, “cəmiyyət-təbiət” qarşılıqlı təsir və əlaqələrdən törəyir. Şərti olaraq bu qrupa daxil olan və bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqədə olan üç qlobal problemi göstərə bilərik: resursların tükənməsi; ətraf mühitin çirklənməsi və onun nəticəsində təbii mühitin deqradasiyası (ekoloji problemlər); hər iki problemlə sıx bağlı olan növ müxtəlifliyinin kasadlaşması.