Fənnin məQSƏd və VƏzifəLƏri onun ixtisas fəNLƏri ilə ƏlaqəSI. Neft qədim akkad dilində "napatum"

Genişləndiricilər- bunlardan quyu lüləsinin daraldığı yerlərdə quyunun diametrini bərpa etmək, və qazma alətini quyu lüləsinin mərkəzində saxlamaq üçün istifadə edilir.
Frezli baltalar- sement körpülərini və quyuda olan kənar metal cisimləri qazımaq üçün işlədilir.
Reaktiv trubin ilə qazmada istifadə edilən baltalar
Reaktiv trubin ilə qazımada istifadə edilən baltalar-- iki yaxud 3 ədəd bir-biri ilə möhkəm bərkidilmiş turbin qazıyıcılarının vallarına bağlanmış adi şaroşkalı baltalarla eyni zamanda qazıma işi görən aqreqat belə adlanır.
Armuda oxşar baltalar- bunlardan quyunun kəsilişində yüksək plastikliyə malik süxurların şaquli və radial təzyiqləri nəticəsində silindrik formasının dəyişdiyi yerlərin əvvəlki nominal diametrinin bərpası üçün istifadə edilir.
Nizəyə oxşar baltalar – böyük diametrli quyu lüləsindən kiçik diametrli quyu lüləsinə kecmək, qoruyucu borular içərisində qalıb bərkimiş sement tıxaclarını,qoruyucu kəmərlərin başmaqlarını sındırmaq,quyu dibindəki metal əşyaları kənara sıxışdırmaq kimi işləri yerinə yetirir.
Ekssentrik bltalar- ikinci lülənin açılmasında,əvvəlki balta ilə qazılmış lülənin diametrini daha böyük diametrlə qazımağa davam etdirməklə istifadə edilir.
Baltanın seçilməsi onun maya dəyərindən asılıdır, qazılan 1m dərinliyin maya dəyərindən asılı olaraq aparılır:
P_m =
burada P_m - 1m qazmaya sərf olunan vəsait, P_b - baltanın qiyməti,t_q - qaldırıb-endirməyə sərf olunan vaxt,t_f - fırlanma, dövr və ya qazmaya sərf olunan vaxt,L - qazmanın metləri həmin balta ilə, P_q - qurğunun 1saatının qiyməti.

QALDIRIB ENDİRMƏ AVADANLIQLARI VƏ ONLARIN ƏTRAF MÜHİTİ ÇİRKLƏNDİRMƏSİ
Tal bloku. Tal bloku tal sisteminin hərəkətli hissəsi adlanır. Aşağıdakı hissələrdən ibarətdir (şək.). Tal sistemləri qazma bucurqadı, qaldırıcı barabanının fırlanma hərəkətinin qazma və ya qoruyucu kəmər asılmış qarmağın irəliləmə hərəkətinə çevirirlər.Tal kanatının bucurqad barabanına sarınan aparan ucundakı əyrilməni azaldırlar.Bununlada qaldırma valındakı fırlanma momenti,bucurqada və intiqalına olan bütün qüvvələr azalmış olur. Tal sisteminin əsas funksiyaları:
-daşıma
-nöqtəvi fiziki təsir
- mexaniki dəstək

Şək. Tal bloku.
1; 10 - yanaqcıq; 2 - ştift; 3, 6 və 11 ayırıcı həlqələr; 4 – ox; 5 - diyircəkli yastıq; 6, 7 örtük; 8 - kanat blokları; 9÷10, 14 - yuxarı və aşağı şitlər; 12 – yağdan; 13 – sıxıcı qayka; 15 – sırğa; 16 – barmaq; 17 – bolt.
(1) və (10) yanaqcıqlardan öz aralarında (9) və (14) yuxarı və aşağı şitlərinə birləşdirilir. Yanaqcıqlara (4) ox bərkidilir hansı ki buna (8) kanat blokları qoyulub, (5) diyircəkli yastıqları (6), (3) və (11) ayırıcı həlqələri oturdulur. Yastıqlara yağ oxdakı kanal ilə (12) yağdanla verilir (4). Oxun bir ucu yanaqcığın çıxıntısına dayaq olunur, digər tərəfdən o biri ucu (13) qaykası ilə bağlanır. Oxun dönməməsi (2) ştifti ilə yerinə yetirilir.