Fərqanə HÜseynova müSTƏQİLLİk döVRÜNDƏ azərbaycan – TÜRKİYƏ ƏlaqəLƏRİNİn kulturoloji aspektləRİ
Yüklə 2,79 Kb. Pdf görüntüsü
|
__________Milli Kitabxana__________ 237 kilatinin XV toplantisinda iştirak edən türkdilli ölkələrin nüma- yəndələrini qəbul etmişdir (56, s.214). Dövlətimizin başçısı Heydər Əliyev qonqlarla görüşdə çıxış etmişdir. O demişdir: “Bu təşkilatın əsas məqsədi birinci növ- bədə bizim tarixi keçmişimizi, köklərimizi, mədəniyyətimizi və bunların hamısının müştərək olduğunu yenidən araşdırmaq və bugünkü nəsillərə çatdırmaqdan ibarətdir. Çünki 70 illik Sovet hakimiyyəti dövründə, bundan da öncə, təəssüflər olsun ki, türkdilli ölkələrin bir-biri ilə əlaqələri ya zəif olubdur. Ya da olmayıbdır. Bəzən də Sovetlər İttifaqında yaşayan türkdilli (56, s.214) xalqlar üçün qadağan olubdur. O vaxt Sovetlər İttifaqın- da belə bir anlayış mövcud idi ki, vahid sovet xalqı vardır. Bütün millətlər də var, ancaq vahid sovet xalqı da. Biz, məsə- lən, Mərkəzi Asiyada olan qardaşlarımızla daim əlaqədə idik. Biz həmişə bir-birimizlə rusca danışırdıq və tarixi keçmişimizi, mədəniyyətimizi, onların dərin köklərini heç vaxt araşdır- mırdıq. Amma indi biz müstəqillik əldə edəndən sonra və Tür- kiyə Cümhuriyyəti də bu sahədə çx dəyərli təşəbbüslərlə çıxış edəndən sonra Türkdilli Dövlətlər Birliyi yaranıbdır. Bu birli- yin də, yenə də deyirəm, ən əsas özəklərindən biri TÜRKSOY təşkilatıdır. Mən sizin gördüyünüz işləri yüksək qiymətləndirirəm. Arzu edirəm ki, bu işləri bundan sonra da davam etdirəsiniz. Çünki həm bugünkü nəsillər, həm də gələcək nəsillər üçün hələ çox iş görmək lazımdır ki, bu itirilmiş dövrü, zamanı, onillik- ləri bərpa edək. Yəni onu bərpa etmək mümkün deyil. O dövr- də itirdiklərimizi indi qısa bir zamanda yaratmaq lazımdır. Mən sizi təbrik edirəm və arzu edirəm ki, işlərinizi bu cür davam etdirəsiniz. Siz dövlət başçılarından daha zirəksiniz. Çünki biz, deyək ki, altı dəfə görüşmüşük. Amma siz on beş dəfə görüşmüsünüz. Ancaq bu da təbiidir. Çünki dövlət başçı- larının bir çox problemləri vardır. Onların ildə bir dəfə görüş- məsi bəzən bəs edir. Bu görüşlərdə biz, təbiidir ki, mədəniyyət, elmi-tarixi keçmişimiz haqqında çox fikir mübadiləsi aparırıq. __________Milli Kitabxana__________ 238 Amma eyni zamanda bu görüşlərin iqtisadi əməkdaşlıq tərəfi də vardır. Bu da çox əhəmiyyətlidir. Amma siz isə, bir də qeyd edirəm, bizim türkdilli xalqların ən incə və ən vacib işi ilə məşğulsunuz. Ticarət bu gün də, sabah da var. Bu, ola bilər ki, türkdilli, başqa dilli dövlətlə olsun – ticatrət elə ticarətdir. Dün- ya ticarətsiz, iqtisadiyyatsız yaşaya bilməz. Ticarətin, iqtisadiy- yatın nə milliyyəti var, nə də milli kökü var. Amma mədəniy- yətin, dilin, milli dəyərlərin, ənənələrin – bunların böyük tarixi və dərin kökləri vardır (56, s.215). 16 iyul 2002-ci il tarixində türkdilli ölkələrin mədəniyyət nazirlərinin daimi şurasina müraciət edən Heydər Əliyev demişdir: “Sizə – türkdilli ölkələrin mədəniyyət nazirlərinə və Beynəlxalq TÜRKSOY təşkilatının yaradılmasının 10 illik yubileyinə həsr olunmuş bütün mərasim iştirakçılarına səmimi salamlarımı yetirir, ölkələrimizin mədəni həyatındakı bu əla- mətdar hadisə münasibəti ilə hamınızı Azərbaycan xalqı və dövləti adından ürəkdən təbrik edirəm. Keçən əsrin son on illiyində dünyada baş verən qlobal siyasi hadisələr nəticəsində sovet imperiyası dağıldı, uzun illər onun tərkibində yaşamağa məcbur olmuş xalqlar siyasi müstəqilliyini qazanaraq öz suve- ren dövlətlərini yaratdılar. Bu xalqların qarşısında milli-mənəvi dirçəliş yolunda, dünya xalqları ailəsində özünə layiq yer tut- maq üçün geniş üfüqlər açıldı. Zəngin və qədim mədəni irsə sahib olan türkdilli xalqlar da tarixin bəxş etdiyi bu gözəl fürsətdən istifadə edərək milli-mədəni özünəqayıdış yolunda ciddi addımlar atmağa başladı. Eyni zamanda, soya, dilə tarixi və mədəni keçmişə, adət-ənənəyə malik olan xalqlarımızın mənəvi həyatında gedən prosesləri əlaqələndirmək və düzgün istiqamətləndirmək məqsədi ilə həmin dövrdə TÜRKSOY Təşkilatının yaradılması bu yolda vaxtında atılmış faydalı bir addım oldu” (43, 19 iyul 2002-ci il, № 29). Azərbaycan Prezidenti müraciətində bunları da əlavə etmiş- dir ki, TÜRKSOY bəşər sivilizasiyası xəzinəsinə Dədə Qor- qud, Manas, Nizami, Füzuli, Yəsəvi, Mahmud Qaşqarlı, Yusif __________Milli Kitabxana__________ 239 Balasaqunlu, Uluqbəy, Yunis İmrə, Nəvai, Məxtumqulu, Abay irsi kimi nadir incilər vermiş türkdilli xalqların mədəni inteq- rasiyası, bu qədim zəngin irsin araşdırılıb üzə çıxarılması, dün- yada geniş təbliğ olunması, müxtəlif mədəni layihələrin ger- çəkləşdirilməsində faydalı işlər aparmışdır. TÜRKSOY-un mə- dəni yönümü digər beynəlxalq təşkilatlarla, xüsusilə YUNESKO ilə qurduğu əməkdaşlıq əlaqələri təqdirəlayiqdir. TÜRKSOY-un məqsəd və vəzifələri müstəqil Azərbaycan döv- lətinin mədəniyyət sahəsindəki strategiyasına tam uyğundur. Buna görə də biz TÜRKSOY-un fəaliyyətinə böyük əhəmiyyət verir və onu dəstəkləyirik (43, 19 iyul 2002-ci il, № 29). Heydər Əliyev 2003-cü il fevralın 6-da Prezident sarayında TÜRKSOY təşkilatının üzvü olan ölkələrin mədəniyyət nazirləri Daimi Şurasının XIX toplantısının iştirakçılarını qəbul etmişdir. Dövlətimizin başçısı qonaqları səmimiyyətlə salamla- yaraq, türkdilli dövlətlər birliyi təşəkkül tapdıqdan sonra yaran- mış təşkilatlar sırasında TÜRKSY-u çox əhəmiyyətli qurum kimi səciyyələndirdi. Azərbaycan Prezidenti türkdilli dövlətlər və xalqlar arasında, ilk növbədə, mədəni əlaqələrin inkişafı zə- rurətindən söhbət açaraq dedi ki, ölkələrimiz arasında iqtisadi əməkdaşlığın, insani əlaqələrin inkişaf etdirilməsi vacib məsə- lədir. Ancaq bunların hamısının kökündə mədəniyyət, dil, bi- zim adət-ənənələrimiz durur. Bizi bir-birimizə bağlayan nədir? Bu, dilimizin eyni kökdən olmasıdır. Düzdür, bəziləri bir-biri- lərini başa düşmürlər. Amma biz dilimizə görə bir kökdən gəl- miş xalqlarıq. İkincisi, bizim müştərək mədəniyyətimiz, ənənə- lərimiz, müştərək mənəvi dəyərlərimizdir. Bunlar türkdilli xalqları həmişə, əsrlər boyu bir-biri ilə bağlayıb, birləşdirib, bir-biri ilə yaxınlaşdırıbdır (43, 7 fevral 2003-cü il, № 5). Prezident Heydər Əliyev tarix boyu müxtəlif səbəblərdən, o cümlədən imperiyaların əsarətindən sıxıntı çəkən, bəzən inki- şafdan qalan türk dillərinin hazırkı dövrdə təkmilləşməsi üçün geniş imkanlar olduğunu söylədi. Dövlətimizin başçısı TÜRKSOY təşkilatının xətti ilə bu istiqamətdə görülən işləri Yüklə 2,79 Kb. Dostları ilə paylaş:
|