__________Milli Kitabxana__________
240
yüksək qiymətləndirdi. RF-nin subyektləri olan Tatarıstan,
Başqırdıstan respublikalarının inkişaf perspektivlərinə toxundu,
Tuva, Xakasiya, Altay respublikalarında yaşayan xalqların öz
soy-kökünə qayıdışını da müstəqilliyin bəhrəsi kimi qiymət-
ləndirdi, bu respublikalarla bağlı xatirələrini yada saldı.
Azərbaycanın mədəniyyət naziri, TÜRKSOY-un baş direk-
toru Polad Bülbüloğlu Prezident Heydər Əliyevə bu təşkilatın
üzvləri adından müraciətlə dedi:
Hörmətli Prezidentimiz, bu təşkilatın başçısı kimi mən
bütün həmkarlarım adından Sizə dərin təşəkkürümü bildirmək
istəyirəm. Biz dəfələrlə demişik ki, türkdilli dövlətlərin başçı-
ları arasında TÜRKSOY-a Sizin xüsusi qayğınız vardır. Siz ye-
ganə ölkə rəhbərisiniz ki, TÜRKSOY-un Bakıda keçirilən top-
lantısına gəldiniz və orada çıxış etdiniz. Sizin çıxışınız
TÜRKSOY-un bütün sənədlərində bizim üçün proqram
xarakterini indiyədək saxlayır.
Keçən il TÜRKSOY-un on illiyində Siz bizə təbrik məktu-
bu göndərmişdiniz. Bu təbrik məktubunda da bizim fəaliyyəti-
mizi çox yüksək dəyərləndirmisiniz. Buna görə Sizə öz dərin
təşəkkürümüzü bildiririk (43, 7 fevral 2003-cü il, № 5).
Türkiyənin mədəniyyət naziri Hüseyn Çelik Bakıya indiki
səfəri zamanı gördüyü müsbət yeniliklər və keçirdiyi görüşlər
barədə məlumat verərək dedi ki, möhtərəm Prezident,
Türkiyəni burada təmsil edən bütün nümayəndələrin zati-
alinizə böyük minnətdarlığı vardır. Siz burada onları hədsiz
mehribanlıqla qəbul etmisiniz, himayədarlıq göstərmisiniz.
Mən onların adından Sizə təşəkkür etmək istəyirəm. TÜSİAB-
ın təmsilçisi olan iş adamlarının da zati-alinizə belə minnət-
darlığı vardır. Onların adından da Sizə təşəkkür etmək istəyi-
rəm. Siz burada onlara qol-qanad vermisiniz. Əminəm ki, Sizin
himayənizlə və bizim əzmimizlə ölkələrimiz arasında həm
iqtisadi, həm də mədəni əlaqələr daha da inkişaf edəcəkdir (43,
7 fevral 2003-cü il, № 5).
__________Milli Kitabxana__________
241
2003-cü il fevralın 5-də Bakı Muzey Mərkəzində
TÜRKSOY Beynəlxalq Təşkilatı Daimi Şurasının növbəti 19-
cu iclası keçirilmişdir. İclasda türkdilli ölkələrin, o cümlədən 6
müstəqil dövlətin və Rusiya federasiyasının subyekti olan 6
türkdilli respublikanın mədəniyyət nazirləri iştirak etmişlər.
Mədəniyyət nazirləri türkdilli xalqların mədəni inteqrasiya-
sında, bu qədim, zəngin irsin araşdırılıb üzə çıxarılmasında,
dünyada geniş təbliğ olunmasında, müxtəlif mədəni layihələrin
gerçəkləşməsində TÜRKSOY ilə qurduğu əməkdaşlıq əlaqələ-
rindən danışdılar. Türkdilli xalqlar arasında mədəni əlaqələrin
inkişafında göstərdikləri yüksək xidmətə görə xalq yazıçıları
Elçinə və Anara TÜRKSOY Beynəlxalq Təşkilatının mükafa-
tları təqdim olundu. TÜRKSOY-un Daimi Şurasının 19-cu
iclası fevralın 6-da öz işini başa çatdırmışdır. Bu münasibətlə
Muzey Mərkəzində türkdilli ölkələrin mədəniyyət nazirləri
birgə bəyannamə imzalamışlar. İclasda mədəni irsin mühafizəsi
haqqında YUNESKO-nun Beynəlxalq Konvensiyasının layihə-
sini dəstəkləmək məqsədəuyğun hesab edildi, türk dünyasının
memarlıq abidələrinin qorunub saxlanması və bərpası üçün
TÜRKSOY yanında Beynəlxalq Əlaqələndirmə Mərkəzinin
yaradılması barədə Azərbaycan Mədəniyyət nzirliyinin təklifi
qəbul olundu, 2003-cü il üçün TÜRKSOY Beynəlxalq müka-
fatının verilməsi haqqında elanın mətni bəyənildi (43, 7 fevral
2003-cü il, № 5).
2005-ci ilin 5 oktyabrında Ankarada TÜRKSOY-un toplan-
tısı öz işinə başlamış və bu toplantıda TÜRKSOY-a daxil olan
dövlətlərin mədəniyyət nazirləri qurumun gələn il İstanbulda
keçiriləcək 23-cü konfransına hazırlıqla bağlı məsələləri
müzakirə etmişlər. Xatırladaq ki, TÜRKSOY-un 22-ci konfran-
sı 2005-ci ilin avqustunda Rusiyanın Kazan şəhərində keçirilib.
TÜRKSOY-un toplantısı ilə eyni vaxtda Ankarada “Türkdilli
xalqların əsərləri miniatür kitabda” adlı təşkil edilmiş sərgisidə
ölkəmizi Azərbaycan Miniatür Kitab Muzeyinin rəhbəri Zərifə
Salahova təmsil etmişdir (43, 7 oktyabr 2005-ci il, № 40).
__________Milli Kitabxana__________
242
Türk kültür və sənətləri ortaq yönətimi (TÜRKSOY), Azər-
baycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan, Türkmənistan və
Türkiyə mədəniyyət nazirlərinin Almatıda 12 iyun 1993-cü il
tarixində imzaladıqları anlaşma ilə rəsmi dil türkcə, mərkəzi
Ankara olaraq qurulmuşdur. Almatı toplantısında hazır olan
Başqırdıstan, Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti və Tatarıstan
nazirləri də TÜRKSOY-a qatılmışlar (142, s.15).
Türklərin YUNESKO-su deyə biləcəyimiz və yeni bir qu-
ruluş olan TÜRKSOY-un məqsədlərini qısaca olaraq aşağıdakı
kimi sistemləşdirə bilərik:
Türk dilində danışan ölkələr və topluluqlar arasında mədəni
əlaqələrin inkişaf etdirilməsi; Türk mədəniyyətinin araşdırıl-
ması, tədqiqi, inkişaf etdirilməsi, qorunması və millətlərarası
sahədə tanıdılması; Türixi, siyasi və coğrafi şərtlərin və xarici
amillərin səbəb olduğu mədəni fərqliləşmələrin ortadan qaldı-
rılması; Türk mədəniyyətini başqa mədəniyyətlərin təsirindən
qurtararaq, öz qaynaqlarına dayanan bir şəkildə öz mədəni
dinamikasının hərəkətə keçirilməsi və yayğın olan digər
yabançı mədəniyyətlərlə yarışacaq hala gətirilməsi; Geniş bir
coğrafi ərazidə yaşayan türk dövlət və topluluqları arasında
əlifba və dil birliyinin yaradılması; Dünya sivilizasiyasının
formalaşmasında önəmli bir yer tutan türk mədəniyyətinin
gələcək nəsillərə ötürülməsi; Türk mədəniyyəti, sənəti və digər
mövzularda arxiv və sənədləşmə mərkəzi qurulmasıdır.
Beynəlxalq bir təşkilat olan TÜRKSOY, türk dövlət və top-
luluqlarına istiqamətlənmiş, yuxarıda açıqladığımız məqsədlərə
uyğun, bütün mədəniyyət və sənət fəaliyyətlərində olmaq üzrə
bu məqsədlə qurulmuş rəsmi qurum, vəqf, dərnək, kişi və
quruluşlarla əməkdaşlıq etməkdədir.
TÜRKSOY üzv ölkələrinin mədəniyyət nazirləri Türk
Dünyasında tarixi, mədəni və sənət sahələrində nələr edilə
biləcəyi mövzusunda görüşmələr və bəzi qərarlar qəbil
etmişlər. Bu qərarlar çərçivəsində – Ankarada 1993-cü ildə
Türk Dünyası Yazarlar Birlikləri Toplantısı, 1994cü ildə
Dostları ilə paylaş: |