104
Konqresmen Çarlz Vilsonun t
əşəbbüsünün hədəfi “Azadlığı
Müdafi
ə Aktı”na “907-ci əlavə”yə düzəlişdir. “Vilson düzəlişi”nə
q
ədər Azərbaycana yalnız qeyri-hökumət təşkilatlarının xətti ilə
yardım göstərilməsi mümkün idi. Qəbul edilmiş yeni düzəlişdə
is
ə deyilirdi: “Azərbaycan hökumətinə humanitar yardım o halda
göst
ərilə bilər ki, prezident müəyyən etsin ki, qeyri-hökumət
t
əşkilatları tərəfindən Azərbaycana göndərilən yardım qaçqınların
v
ə məcburi köçkünlərin ehtiyaclarını lazımi səviyyədə ödəmir”.
Bu s
ənəd Azərbaycanı hər cür dövlət yardımından məhrum
edən və
bütünlükd
ə erməni maraqlarına xidmət göstərən “907-ci əlavə”nin
l
əğvi istiqamətində ABŞ konqresinin ilk uğurlu addımı kimi
qiym
ətləndirilir. 1996-cı il iyulun 11-də ermənipərəst konqresmen-
l
ərin Azərbaycan əleyhinə yönəlmiş növbəti addımı “Porter düzə-
lişi” meydana gəldi. “Porter düzəlişi”nə görə ayrı-ayrılıqda həm
Az
ərbaycanın, həm də Dağlıq Qarabağın qaçqın və köçkün düş-
müş əhalisinə uyğun olaraq 7:1 nisbətində humanitar yardım gös-
t
ərilməsi nəzərdə tutulurdu. Azərbaycan və ABŞ ali icra haki-
miyy
əti orqanlarının qarşılıqlı səmərəli fəaliyyəti son
nəticədə
“Porter düz
əlişi” adlı bədnam sənədin Nümayəndələr Palatası və
Senatın uzlaşdırıcı komissiyasının sentyabrın 17-də keçirilmiş
iclasında tamamilə rədd edilməsini təmin etdi.
Respublikamızın ən ağrılı Dağlıq Qarabağ probleminin də
geniş müzakirələr obyektinə çevrildiyi
ATƏT-in Lissabon sammiti
(1996 dekabr)Az
ərbaycan – ABŞ münasibətlərinin strateji tərəf-
daşlığa doğru istiqamətləndiyini növbəti dəfə təsdiqlədi. Sam-
mitd
ə Ermənistan – Azərbaycan münaqişəsinin həllini 3 prinsip
əsasında tənzimləməyi nəzərdə tutan formul ATƏT-in sədri
F.Kottinin b
əyanatında irəli sürüldü. ATƏT-in əsas
prinsiplərini
n
əzərdə tutan
bu formul, Ermənistan
istisna olmaqla qalan bütün
iştirakçı dövlətlər, o cümlədən ABŞ tərəfindən qəbul edildi. Belə-
likl
ə, başlamaqda olan 1997-ci ildə Azərbaycan – ABŞ münasibət-
l
ərinin vəziyyəti yuxarıda bəhs etdiyimiz real mənzərə ilə şərt-
l
ənirdi.
H
əmin ildə təhlükəsizlik sahəsində də Azərbaycan – ABŞ
münasib
ətləri inkişaf etdirilmişdir. Belə ki, martın 12-13-də Bakıda