Maşınqayırmanın tarixinə dair
Yüklə 20,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
Avtomatlaşdırmanın yayılması 487 larının tətbiqi ilə inteqrasiya olunmuş transfer xətlərinin yaradılmasına başlanır. Burada əsas söhbət bir-biri ilə yükləmə tərtibatı ilə əlaqələndirilmiş ayrı-ayrı dəzgahlardan gedir. İlk belə inteqrasiya olunmuş sistem səkkiz emal mərkəzi və iki burğu dəzgahından ibarət idi.
Buna paralel olaraq avtomatik alətdəyişmə sisteminə, pəstah nəql edən tərtibatlarla işləyən yükləmə sisteminə və iri işçi sahəsinə malik emal mərkəzlərinin yaranması prosesi baş verir.
Şəkil 3.27. “System 24” çevik istehsal sistemi. Avtomatlaşdırmanın yayılması
70-ci illərin sonunda çevik istehsal sistemlərinin inkişafında yeni bir addım atılır. Tam təcrid olunmuş və texniki təminat sisteminə malik emal mərkəzləri emal hücrələrinə daxil edilir. Emal hücrələrində yerləşdirilmiş dəyişmə tərtibatı, dəzgahları ilkin mövqelərdə yığılmış materialla avtonom təmin edir. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, istehsalda tətbiq olunan avadanlığın çevikliyi artdıqca onun məhsuldarlığı aşağı düşürdü (şəkil 3.28). Çünki, çevik texnoloji sistemlərinin sazlanmasına daha çox vaxt lazım gəlir.
Şəkil 3.28. Çevik istehsal sistemləri arasında əlaqə.
Çevik istehsal sistemlərinin 1975-ci ildə Yaponiyada geniş tətbiqi nəzərə çarpır [3.17]. Bu, Yaponiyada istehsalın məhsuldarlığının artırılması üçün NC dəzgahlarının tətbiqi ilə bağlı idi. Avropa və ABŞ- dan fərqli olaraq Yaponiyada tətbiq olunan çevik istehsal sistemləri çox hallarda hazırlama prosesi ilə bəarbər yığmanı da əhatə edirdi. Şəkil 3.29-da avtomobil vallarının hazırlanması üçün Hitaşi firmasının hazırladığı bir çevik sistem təsvir olunmuşdur.
Avtomatlaşdırmanın yayılması 489
Şəkil 3.29. Çevik istehsal sistemi, 1981. ( 1-yükləmə məntəqəsi, 2 və 3- CNC torna dəzgahları AX-25N, 4-ötürücü mexanizm, 5- üfiqi çoxməqsədli dəzgah MN630, 6-ötürücü mexanizm, 7- pardaqlama dəzgahı CGU100N, 8- boşaltma məntəqəsi, 9-avtomatik yükləmə, 10- CNC idarə qurğusu)
tətbiqi sürətlənir. Çevik istehsal sistemlərinin tətbiq olunması tendensiyası onların köməyi ilə hazırlanan hissələrin sayından asılı olaraq qiymətləndirilir. Bu baxımdan Avropa, ABŞ və Yaponiyada tətbiq olunan sistemlər müxtəlif sayda hissələrin emalı üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bunların arasında Alman sistemlərinin çevikliyi daha yüksək idi. Çevik sistemlər, adətən gövdə hissələrin hazırlanmasında özünə geniş yer tapmışdır. Gövdə hissələrin payı bu istehsalda 60% təşkil edirdi. Çevik istehsal sistemlərinin tətbiqində qapalı axın öz asan idarə olunması və texnolojiliyi ilə müəyyən üstünlüyə malik idi. Qapalı axın texnologiyasından Yaponiyada da çox istifadə olunurdu. Bu texnologiya Yaponiya çevik istehsalında 60% təşkil etdiyi halda, Avropada və ABŞ-da 45% idi. Ümumiyyətlə, çevik istehsal Avtomatlaşdırmanın yayılması
sistemlərinin tətbiqi emal olunan hissələrin həndəsi formasından, məhsuldarlıq kriteriyalarından və
istehsalın idarə
olunması tələblərindən, hissələrin sayından, emal dəqiqliyindən, həmçinin avtomatlaşdırma dərəcəsindən asılı olaraq həyata keçirilir.
Son 50 ildə çevik istehsal sistemlərinin inkişafına nəzər saldıqda görünür ki, burada tətbiq olunan dəzgahlar yüksək səviyyə və mürəkkəbliyə malikdirlər. Sistemlərin daimi inkişafı nəticəsində onlarda yüksək etibarlıq, aşağı maya dəyəri və yüksək səmərəlik əldə edilmişdir. Gələcəyin zavodu modular şəklində işləyən və yüksək avtomatlaşdırma səviyyəsinə malik çevik istehsal sistemlərindən ibarət olacaqdır. Dünya üzrə
Almaniya və
Yaponiya çevik
istehsal sistemlərinin hazırlanmasında aparıcı yer tuturlar.
Mütərəqqi texnologiyanın inkişaf etdirilb istehsalda tətbiq olunması, istehsal proseslərinə informasiya texnikasının inteqrasiyası şəraitində baş verirdi. Hazırlama proseslərinin layihələndirilməsi və praktikada reallaşdırılması getdikcə informasiya texnikasının güclü iştirakı ilə həyata keçirilirdi.
İnkişaf etmiş hazırlama sexləri üçün ümumi səciyyə kompyüterlərin köməyi ilə
avtomatlaşdırmanın tətbiqi
idi. Burada
söhbət avtomatlaşdırılmış layihələndirmə (CAD - Computer Aided Design), avtomatlaşdırılmış planlaşdırma (CAP - Computer Aided Planing), avtomatlaşdırılmış hazırlama (CAM - Computer Aided Manufacturing) və avtomatlaşdırılmış keyfiyyətə nəzarət (CAQ - Computer Aided
istehsalın ənənəvi təşkilində də EHM inteqrasiyası qaçılmaz olmuşdur. Gələcəyin fabrikində məhsulun layihələndirilməsindən tutmuş, hazırlama prosesi və sifarişçiyə göndərilməsini əhatə edən açıq informasiya axınının tətbiqi ilə yeni bir istehsal prosesinin həyata keçirilməsi mümkün olmuşdur.
CAD sistemləri yeni məhsulun yaradılması ilə bağlı olan layihələndirmə və konstruksiyaetmə işlərinin yerinə yetirilməsində istifadə edilir. Mühəndis kompyüterdə qrafiki-interaktiv şəkildə verilmiş Yüklə 20,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|