281
başları birbirine değmektedir. Soldaki güreşçi sağ eliyle rakibinin sol bileğini, sağ eliyle
de rakibinin yine sol kolunu dirsek kısmından tutmaktadır. Sağdaki güreşçi ise boşta
kalan sağ eliyle rakibini sağ kolunun üst tarafından tutmaktadır. Uzun saçlı olan
figürlerden sağdaki sakallıdır. Bacaklarının önünde isimleri yazmaktadır: Solda genç
Peleus ve sağda sakallı Hippalkimos.
Akropolis’te bulunmuş siyah figür bir dinos parçası üzerinde Pelias oyunlarından güreş
karşılaşması betimlenmiştir.
481
Sahnenin solunda güreşen bir kadın ve erkek çifti çıplak
Peleus, sol kolunu kısa bir khiton giymiş olan Atalante’nin
482
omuzu üzerinden
geçirmiştir. Sağda ise karşılaşmayı izleyen bir topluluk yer almaktadır. Önde ellerinde
mızrak taşıyan iki figür hakemler olmalıdır. Bunlardan sonra oturan iki kadın figürü
gelmektedir. Parçanın sağında üç seyirci daha bulunmaktadır. Atalante ve Peleus
güreşmesi sahnesi M.Ö. 4. yüzyılın başlarına kadar Hellen sanatında sevilerek
kullanılmıştır.
Yunanistan dışında talya’da Etrüsk mezarlarında ölen kişinin onuruna düzenlenen
atletizm yarışmaları, güreş ve boks karşılaşmaları içeren resimler tespit edilmiştir.
Bunlardan M.Ö. 6. yüzyıla ait (yakl. M.Ö. 520–510) Tomba degli Auguri’de giriş
sağındaki duvarda tek sıra halinde resimler yer almaktadır. Sahnenin ortasında çıplak iki
güreşçi birbirlerini sıkıca tutmaktadır.
483
Soldaki sporcu sakalsız, sağdaki sakallı
gösterilmiştir. Soldaki sporcu rakibini bileklerinden sıkıca tutmaktadır. Sporcuların öne
eğdikleri başları neredeyse birbirine değmek üzeredir. Aralarında ödül olarak üçayaklı
kazan yerine üç metal kazan durmaktadır. Sahnenin solunda küçük bir çocuk sehpa
taşımaktadır ve bir elini önündeki figüre doğru uzatmıştır. Figür kahverengi ve kırmızı
renklerde bir manto ve kahverengi ayakkabılar giymektedir. Figür yukarı kaldırdığı
elleriyle çocuğu çağırma pozundadır. Çocuk ile adam arasında yerde oturmuş ağlar
pozisyonda bir figür görülmektedir. Sağda başka bir figür ise khiton ve manto giymiş ve
ş
iddetli bir şekilde sol elini ileri doğru uzatmıştır. Sağ elinde ise ucu kıvrık bir asa
481
Broneer 1933, 340, fig. 12; Roller 1981, 111, pl. 20, fig. 5.
482
Erkek çocuk isteyen Atalante’nin babası, çocuk kız olunca dağa bırakır. Ormanda büyüyen kız avcılar
tarafından bulunup yetiştirilir. Bakire kalmaya yemin eden Atalante Pelias için düzenlenen oyunlara
katılarak rakibi Peleus’u güreş ve koşuda yenmiştir. Grimal 1997, 104-105.
483
Poulsen 1922, 11-12.
282
taşımaktadır. ki erkek figürünün yanında olasılıkla hakem anlamına ‘Tevarath’ yazısı
görülmektedir. Güreşçilerin sağında ise başka bir olay gerçekleşmektedir.
Hellen sanatında ve Etrüsk mezarlarında gördüğümüz güreş ve boks karşılaşmaları iki
çıplak erkek tarafından yapılmaktadır. Güreş kompozisyonlarındaki tek istisna Pelias
onuruna düzenlenen cenaze oyunlarında bir kadın olarak sadece erkek gibi yetişmiş olan
Atalente’nin Peleus ile güreşmesidir. Güreş ve boks karşılaşmalarında sahneye ayrıca
hakem ve seyircilerde katılabilmektedir. Xanthos sütunlarında güreş ve boks, sahneleri
bulunmaktadır. Burada çıplak güreşçilere bir müzisyen eşlik etmektedir. Doğu duvarı 1
no.lu blokta başka sporlar da sergilenmiş olmalıdır.
484
Kızılbel örneklerinde ise
figürlerin duruşları Hellen örneklerine benzemesine karşın kısa şort benzeri bir şey
giydikleri kesindir. Aynı şekilde Etrüsk örneklerinde de sporcular tamamen çıplaktır.
Kızılbel boks karşılaşması resminde sporcuların arkalarında birer figür bulunmaktadır.
Güreş sahnesinden ise solda bir çift ayak burada bir figürün varlığına işaret eder. Ayrıca
sahnenin sağında da bir figürün girebileceği kadar alan vardır. Kızılbel güreş ve boks
karşılaşmasında ödül niteliğinde bir objeye (üçayaklı kazan) ait izlere rastlanmamıştır.
7.7. M TOLOJ K SAHNELER:
Mitolojik sahneler sadece Kızılbel’de tespit edilmiştir. Mezar odasının beş friz bulunan
güney duvarının (Lev. 25: a) II. frizinde Medusa’nın başının kesilmesi, IV. frizde ise
Troilos’un Akhilleus tarafından pusuya düşürülmesi mitosları betimlenmiştir. Bu
duvarın doğu tarafında mezar odasının giriş kapısı bulunmaktadır. I. frizdeki 1 no.lu
blok, II. frizdeki 3 no.lu blok ve III. frizdeki 6 no.lu blok üzerinde bazı izler dışında
kalıntı yoktur. IV. frizin üst yarısı da korunmamıştır. Mezar odasının taban seviyesinden
başlayan I. frizde sadece bir ata ait olabilecek bir kuyruk görülmektedir.
484
Mellink 1998, 52.
283
7.7.1. Medusa:
II. frizin 3 ve 4 nolu blokları üzerinde (Lev. 26: a, b) Medusa’nın Perseus tarafından
başının kesilmesi mitosu işlenmiştir.
485
Sahnede iki Gorgon sola doğru koşmakta, başı
kesilen Medusa sağda yerde oturmaktadır. Medusa’nın kesik boynundan Khrysaor ve
Pegasos çıkmaktadır. ki Gorgon’dan soldaki 3 ve 4 nolu blokların birleşen kenarına
denk gelmektedir. Gorgon’un gövdesi 3 no.lu blok üzerinde kalmakta, sadece sağ
kanadı 4 nolu blok üzerine taşmaktadır. Gorgon’un 3 nolu blok üstünde kalan önemli
bir bölümü korunmamıştır. 3 no.lu blok üzerinde Gorgon’un sol tarafta kalan alanda
Perseus figürünün yer alması gerekmektedir. 4 nolu blok üzerinde kalan ikinci Gorgon
(Lev. 26: c) kısmen daha iyi korunmuştur. Sadece gövdesinin orta kısmı, kalçaları
siliktir. Sola doğru koşmakta olan Gorgon’un kanatları cepheden açık olarak
gösterilmiştir. Kalçadan çıkan kanatları ise sadece sağ taraftakinde kısmen korunmuştur.
Cepheden gösterilmiş olan yüzün kaş çizgisi burun çizgisinin devamı şeklindedir. Burun
yassıdır. Badem şeklinde olan gözün dış kenarlarda çıkıntılar oluşturulmuş ve irisin
merkezi siyah bir nokta şeklinde gösterilmiştir. Açık ve büyük olan ağız çift çizgi ile
çizilmiştir. ç çizgi kırmızı, dış çizgi ve köpek dişleri siyahtır. Yukarıda olan kulağın
konturları siyah ile çizilmiştir. Kulağın hemen üstünde birbirlerine bakar durumda ikişer
yılan vardır. Başında pembe saçların dalgalı konturu vardır. Siyah saç lüleleri omzuna
ve kolunun üst tarafına kadar inmektedir. Gorgon’un üzerinde, omuzda ve üst kolda iki
düğme ile tutturulmuş beyaz bir khiton bulunmaktadır. Bir yılan kıvrımı sağ göğsünün
üzerinden inmektedir. Gorgon, koyu lila rengi üst tarafından bağcıklı, topuk kısmına
kıvrık kanatlar takılmış yarım botlar giymektedir.
Açık bir şekilde cepheden gösterilen omuz kanatlarının üst taraftaki açık çizilmiş tüyleri
siyah konturludur. Sahnenin sağında Medusa başı kesik ve yere oturmuş bir şekilde
tasvir edilmiştir (Lev. 26: b). Omuzlar cepheden ayaklar ise sol tarafta yan yanadır.
Figürün gövdesi belli belirsiz seçilirken, omuzlar ve başın boyundan kesik oluşu net
olarak görülmektedir. Omuzlar üzerinde birer düğme ve buradan çıkan khitondan
kırışıklıklar korunmuştur. Sol kol figürün yanında yere değiyor olmalıdır. Kucağındaki
485
Bu mitos için bakınız: Hesiodos, Theogonia 276 vd.; von Steduen 1968, 13-17; Schauenburg 1960.
Dostları ilə paylaş: |