Seçilmiş əsərləri
Yüklə 3,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yazılmamış şerlərdən
- ÜÇÜNCÜ ŞER
348
və şair yenə gözlərini onlardan çəkib tavana zillədi, düzdü, şair qızdırmalı beyni ilə hiss elədi ki, belə bir biganəliyi cavan ananın könlünə toxundu, hətta, böyük qızının pərtlikdən gözlərinin dolduğunu da gördü, amma daha bir söz, ümumiyyətlə, nəsə deməyə həvəsi olmadı... yad idi... hamı və hər şey yad idi... və həmişə də belə olmuşdu...
1953-cü ilin yas içində olan həmin soyuq mart axşamlarından birində, kəndin camaatı, həmişəki kimi, kolxoz idarəsinin qabağına toplaşıb, uzun bir dirəyin başında quraşdırılmış radio aparatında rəhbərin ölümü ilə bağlı matəm verilişlərinə qulaq asırdı və bu zaman, atası o aparatdan «gənc şair» kimi oğlunun adını eşidəndə, məşhur diktor Soltan Nəcəfovun ifasında oğlunun şerinə qulaq asanda ürəyi uçundu, əvvəlcə kişiyə elə gəldi ki, rəhbərin ölümü ona elə təsir edib ki, qulağına qeybdən səs gəlir, amma bütün ətrafındakıların onun özündən də beşbetər bir heyrət içində olduğunu görəndə, tamam mat qaldı: bilmədi rəhbərin ölümünə ağlasın, ya o radiodan oğlunun adını eşitdiyinə, kənd camaatının da beləcə mat qalıb, gah ona, gah da, məktəbin binasından var gücü ilə qaça-qaça kolxoz idarəsinin qabağına tərəf gələn oğluna baxmağına sevinsin?
***
Yazılmamış şerlərdən:
(Yazılmamış yazı?)
dağılır payızın boz buludları görünür günəş kolun dibi ilə sürünən ilanın haça dili – donur havada quruyub düşür yerə qarışır xəzələ
ötür payız keçir qış gəlir yaz qalxır torpaqdan haça başlı qırmızı gül solur
çıxanda günəş açır
gecənin qaranlığında
IKINCI ŞER
349
qara şeh düşmüşdü o təzə tər lalənin qara ləçəklərinə
sökülürdü qapqara dan yeri ölə ölə qara dağa dırmaşan karbüratoru xarab sınıq sökük avtobusun tüstüsü və tırıltısı basmışdı aləmi
çaşmışdı təbiət rəngləri səhv salmışdı hissləri korşalmışdı
qara şəfəq saçdı dan yeri qapqara köpüklərlə köpüklənə köpüklənə tökülürdü yarğan boyu qara şəlalə
ÜÇÜNCÜ ŞER
bir boz payız səhəri hələ sökülməmiş dan yeri bir boz külək əsdi bakının küçələrində
bir boz külək əsdi bakının küçələrində süpürüb apardı xəzan yarpaqlarını küçəyə atılmış boş koka-kola bankalarını işlənmiş qandonları kağız qırıntılarını qəzet parçalarını çirkli polietilen torbaları və mənim yaşadığım illəri polietilen torbalar quş kimi ağaclara qonurdu
uzaqlardan səsi gəlirdi bir birinə dəyib danq danq fəryad edən boş bankaların
350
O zaman – 70-ci illərin əvvəllərində – Amerika imperializminə qarşı mübarizə aparan Anjela Devis uzun, arıq, gözlərində iri şüşəli eynək, qara qıvrım saçları da qırxılmış çay koluna oxşayan bir qız idi və şair o zaman gözəl bir zürafəyə oxşayan o zənci qızın şərəfinə böyük bir şer yazmışdı və həmin şer çox populyar oldu, məşhur və boğazı möhkəm artistlərin ifasında 7 Noyabr, Sovet hakimiyyətinin yaradılmasının ildönümündə, zəhmətkeşlərin 1 May bayramına həsr olunmuş təntənəli rəsmi bayram gecələrində, rəhbərlərin iştirak etdiyi konsertlərdə, televiziyada oxundu, rus dilinə tərcümə olunub, SSRI-nin baş qəzeti (qəzetlər müdiri!) «Pravda»da dərc edildi, dərsliklərə salındı və o uzun şeri o dərsliklərdən əzbərləyən şagirdlər, indi, yəqin, Anjela Devisi çoxdan yaddarından çıxarıblar, o şerin hansısa misraları bəlkə kiminsə hafizəsində ilişib qalıb, amma, görəsən, müəllifin kim olduğunu necə, xatırlayırlar? kim indi gedib onlardan soruşacaq ki, otuz il bundan qabaq Amerika Birləşmiş Ştatlarında imperializmə qarşı mübarizə aparan və zürafəyə oxşayan bir zənci qız – Anjela Devis var idi, yadınıza gəlir? bir şer də yazmışdılar ona, sizin dərslikdəydi, o şeri necə, xatırlayırsız? Yüz faiz xatırlamırlar. Bəs, deyirlər, yazıya pozu yoxdu? Bütün sözlər kimi, bu da – boş sözlərdi. Guya, birinci, söz yaranıb – nə olsun? Bir də ki, şagirdlər bu gün o şeri və o şerin müəllifini xatırlayırlar, ya xatırlamırlar, bunun nə mənası var? Heç bir mənası yoxdur. Bəs basketbolçuya oxşayan o qız (o zaman gözəl bir zürafəyə oxşayırdı, indi əgər sağdısa, kim bilir, kimə oxşayır? bəlkə indi zürafəyə yox, filə oxşayır?) bilsə ki, dünyada Azərbaycan adında bir məmləkət var və o Azərbaycan məmləkətində otuz il bundan əvvəl onun şərəfinə şer yazılıb, şagirdlər məktəbdə o şeri əzbər söyləyib, qiymət alıblar – kimi «2», kimi «5» – nə fikirləşər? hansı hissləri keçirər? necə mütəəssir olar? Amma o zənci qız nə fikirləşəcək, hansı hissləri keçirəcək, bunun da – yüz faiz – heç bir mənası və bir qara qəpiklik qədər qiyməti yoxdur.
– Toş!.. Toş!..– atası eşşəyin ipini dartırdı. Həmin gün – şairin dəqiq yadındaydı – o araba yolunu da, bütün o ətrafları da çən basmışdı, narın-narın çiskinləyirdi və odunların üstündən yerə enmiş o altı yaşlı oğlan gah sinəsini, gah kürəyini, təkəri palçığa batıb yerindən tərpənməyən arabanın arxasına dirəyib hıqqana-hıqqana güc verərək, tez-tez də nazik belindən sürüşüb düşən şalvarını yuxarı çəkərək, arabanı itələyirdi və axır ki, araba yerindən dəbərdi, o altı yaşlı oğlan da dörd-beş addım arabanın dalınca gedib yenə öz yerinə – odunların üstünə dırmaşdı və bir müddət o çənin-çiskinin içi ilə eləcə getdilər, sonra birdən atasının gözü oğlunun yükün üstündən sallanmış ayağına sataşdı: – Qaloşun hanı? Oğlan ayaqlarına baxdı: birində qaloş var idi, o biri isə yalın idi – bayaq arabanı itələyəndə qaloşun bir tayı ayağından çıxıb palçıqda qalmışdı və oğlan qanrılıb arxaya baxdı, elə bil, o çənin-çiskinin içində o balaca qaloş tayını görəcəkdi. Bayaqdan bəri çarxın palçığa batmağından və eşşəyin də əzvaylığından hirslənmiş kişi, acığını uşağın üstünə tökdü: Yüklə 3,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|