Seçilmiş əsərləri
Yüklə 3,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
346
Nuh-Nəbidən qalma əyri-üyrü arx meşə ilə kənd arasındakı o araba yolunu tən ortadan kəsirdi və kəndin camaatı meşədən gətirilmiş cürbəcür ağac gövdələrini o arxın üstündən uzadıb körpü kimi bir şey düzəltmişdilər və o körpünün yanında, arxın qırağında o dağ ətəkləri üçün nadir ağac olan nəhəng bir söyüd bitmişdi – Pir Söyüd və o Pir Söyüdün qol-budağı o qədər uzanmışdı, çoxalmışdı ki, körpünün üstünü də tutmuşdu, xüsusən yazın sonlarında, yay aylarında, payızın əvvəllərində o körpüdən keçmək üçün, gərək Pir Söyüdlə əməlli-başlı güləşəydin, qol-budağını kənara dartaydın ki, araba körpüdən keçə biləydi. Körpünün üstünü təmizləmək, yəni Pir Söyüdün körpünün üstünü basmış budaqlarını kəsmək, əlbəttə, günah kimi bir şey idi və heç kim buna cürət etməzdi və ümumiyyətlə, bu, heç kimin ağlına da gəlməzdi... Və həmin yaz axşamı o Pir Söyüdün təzə yarpaqları tərli-təravətli idi və atası kürəyini söyüdün yana qanrılmış alt budaqlarına söykəyib, onları körpünün kənarına sıxışdıraraq: – Toş!.. Toş!..– deyə eşşəyin ipini dartanda və meşədən gəldiyi üçün tox olmasına baxmayaraq, ağzını uzadıb söyüdün yarpaqlarını qoparmaq istəyən eşşəyin qarasına: – Ay qarnına şiş batmış! Indicə tıxmamısan?!– deyinəndə və araba körpünün üstündən keçəndə yuxarı budaqların o təzə-tər yarpaqları odun yükünün üstündə oturmuş altı-yeddi yaşlı o oğlanın sifətinə, alnına, boğazına toxunurdu. Və bu qədər illərdən sonra, şair, o söyüd ağacının təzə yarpaqlarının zərifliyini alnında, sifətində, boğazında hiss etdi və tamam unutduğu, heç vaxt yadına düşməyən o böyük söyüd ağacı, qəribədir, yamyaşıl, gözəl yarpaqlarıyla yox, çılpaq gəlib şairin gözlərinin qabağında dayandı: payız bitmişdi, qış gəlmişdi, söyüdün yarpaqları tökülmüşdü, budaqları da indicə səngimiş sulu qardan çıxmışdı, yamyaş idi, üşüm-üşüm də üşüyürdü. Təbiət Pir Söyüddən qorxmurdu, ona beləcə qıymışdı... O araba isə artıq körpüdən keçmişdi və çarxları cırıldaya-cırıldaya kəndə tərəf gedirdi, eşşəyin ipi qabaqda addımlayan kişinin əlində, o uşaq da odun yükünün üstündə idi...
Şair deyirdi ki, baxarsız, Əminaşka böyük rəssam olacaq və Əminaşkanın qələmindən, karandaşından, flamastrlarından çıxmış kağızları diqqətlə, xüsusi bir ləzzət və fəxarətlə gözdən keçirirdi və balaca Əminaşkanın, doğrudan, deyəsən istedadı var idi, əlinə qələm, karandaş keçən kimi, kağız-kuğuzu cızma-qaralayırdı və aylar ötdükcə, bu cızma-qaralar yavaş-yavaş nəyəsə oxşamağa başlayırdı; düzdü, Əminaşkanın o biri babası, yəni Məmməd müəllim nəvəsinin nələrsə çəkdiyi bu kağızlara baxıb bir söz demirdi, təkcə elə, mənalı-mənalı gülümsəyirdi və bu mənalı təbəssümü yaxşı tərəfə, yaxud pis tərəfə yoza bilməyən gənc ana da – şairin böyük qızı, ürəyində qayınatasının belə bir qanmazlığına kin-küdurət bəsləyə-bəsləyə, Əminaşkanın çəkdiyi şəkilləri başqalarına daha artıq bir şövqlə başa salırdı, izah edirdi. Böyük qız günorta Əminaşkanı bağçadan götürüb şairə baş çəkmək üçün, birbaşa öz evlərinə yox, atasıgilə gəldi və Əminaşka flamastrlarla şəkil çəkməyə başladı və bu dəfə də gənc ana uşağın sarı flamastrla ağ kağızda çəkdiyi xətlərin, əməlli-başlı günəş şəkli olduğunu gördü: 347
– Oy, Əminaşka!..– dedi.– Nə gözəl çəkmisən!.. – Sonra kağızı anasına göstərdi.– Mama, bax... Əminə xanım eynəyinin qalın şüşələrinin arxasından kağıza baxdı və yuxusuz, yorğun gözləri ilə gülümsəyib: – Hə...– dedi. Böyük qız Əminaşkadan: – Nə çəkmisən!.. – soruşdu.– Nə çəkmisən, hə? Əminaşka: – Çək... çəkmişəm...– dedi. Anası yenə: – Hə, əlbəttə, çəkmisən!.. Nə çəkmisən?– soruşdu. Əminaşka: – Mən çəkmişəm...– dedi. Anası:
– Hə, əlbəttə!– dedi.– Sən çəkmisən! Günəş çəkmisən, hə? Əminaşka bir az anasına baxdı, sonra o ağ kağızdakı sarı xətlərə baxdı və: – Gün çək... çəkmişəm...– dedi. Anası sevinclə: – Düzdü!– dedi və çarpayıda uzanıb gözlərini tavana zilləmiş şairə baxdı, sonra:– Bəs, sən bu şəkili kimin üçün çəkmisən?– soruşdu. Əminaşka da çarpayıda uzanmış şairə baxdı: – Babaya...– dedi. Anası sidq-ürəkdən sevinərək: – Oy, nə yaxşı!.. Nə yaxşı!..– dedi.– Gördün, mama, papa üçün çəkib e, günəş şəklini!.. Əminə xanım yenə də yorğun, yuxusuz gözləri ilə eləcə gülümsədi: – Hə... Şeytandı də!.. Cavan ana özünü saxlaya bilməyib Əminaşkanı öpdü, onun üçün, əlbəttə, çox xoş idi ki, Əminaşka həyatında ilk dəfə, heç kim onun əlindən tutmadan, ona öyrətmədən, beləcə sapsarı günəş şəkili çəkib və bəlkə, o da onun üçün, daha çox xoş olub, yağ kimi ürəyinə yayıldı ki, Əminaşka, elə bil, Vanqa idi, anasının ürəyindəkini oxudu. – Gəl, gəl, onda şəkili özün babaya göstər!– Bunu da həvəslə böyük qız dedi. Və onlar şairin çarpayısına yaxınlaşdılar. – Papa, bax, Əminaşka səninçün gör nə çəkib?! Əminaşka da əlindəki kağızı babasına tərəf uzatdı: – Al... Şair gözlərini tavandan çəkib, əvvəlcə o əyri-üyrü sarı xətlərə baxdı, sonra nəvəsinə – tamamilə yad, elə bil, qətiyyən ona dəxli olmayan bu məxluqa baxdı, sonra qızına baxdı: yad... yad... yad... adamlar... və o, tamam yad adamların əhatəsində idi, yəni, şair bilirdi, görürdü ki, bu – Əminə xanımdır, bu – böyük qızıdı, bu – balaca Əminaşkadı, nəvəsidi, kiçik qızı da şairin gözünün qabağına gəldi, oğlu da, amma hamısı da yad idi... yad idi... yad idi... yad idi... hamısı, Məmməd müəllim kimi, yad idi...
Yüklə 3,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|