Sona Vəliyeva İŞIĞa gedən yol roman Bakı – 2016
Yüklə 3,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Balakişi bəy Ərəblinski
- Mirzə Yaqub Ələkbər oğlu Əlizadə
682 Qız Məktəbinin binasında Hamilər Şurası son hazırlıq işlərini müzakirə etdi. Hamilər Şurasının sədri H.Z.Tağıyev, müavini Sona xanım Tağıyeva, üzvlərdən Həsən bəy Zərdabi, Əlimərdan bəy Topçubaşov, F.Vəzirov, müdirə Hənifə xanım, müdirə köməkçisi Məryəm xanım Sulkevic, şəriət və dil müəlliməsi Əsmət xanım Əmin Əfəndi sabahkı açılış haqqında öz fikir və tövsiyələrini söylədilər. Açılışın həyəcanı hər kəsin üzündən sezilirdi. Möhtəşəmliyinin, əzəmətinin sədası hər yerə yayılan qız məktəbinin sabahkı açılışı tarixə özünün ən şərəfli səhifəsini yazacaqdı. Hazırlıq on-on beş gün öncədən başlamışdı. Əslində, Hacı Zeynalabdinə də, Həsən bəy və onun ətrafında məktəb işlərilə uğ raşan hər kəsə elə gəlirdi, min illərdir bu işlə məşğul olublar. Məktəb üçün çox gözəl bina inşa olunmuşdu. Binanın gözəlliyi hər kəsi heyran edirdi. Hacı Zeynalabdin bir gün öncə xanımı Sona Tağıyeva, Həsən bəy Zərdabi və Hənifə xanımla birgə bütün işləri nəzərdən keçirmişdi. Binanın içərisindəki hər şey – dərs vəsaitləri, yaşayış ləvazimatları, sinif və yataq otaqlarındakı əşyalar xarici ölkələrdən gətirilmişdi. Məktəbin girişində masa üzərinə qoyulmuş üzərinə “İmpe- rat riçə Aleksandra Fyodorovna adına Bakı Rus-Müsəlman Qız Məktəbi” yazılmış kataloqlar gimnaziya haqqında əsas məlumatları özündə əks etdirirdi. Salona düzülmüş ağ rəngli kürsü və masalara məktəbin adı həkk olunmuşdu. Pəncərə pərdələri Fransadakı pansionatlardakı nümunələr əsasında seçilmişdi. Dəhlizdəki lövhədə məktəbin qayda-qanunları, dərs və iş rejimi, müəllim kollektivi haqqında məlumat öz əksini tapmışdı. Tədbirin rəsmi hissəsindən sonra dəvət olunanlara ziyafət veriləcəkdi. Qonaqlara şagidlərin yediyi yeməkdən veriləcəkdi. Saat 12-də ikinci mərtəbədəki böyük zal qonaqlarla dolu idi. Təntənəli açılış mərasiminə dəvət olunan mötəbər qonaqlar zalın ön cərgəsində yer almışdılar. Foyeyə daxil olan qonaqları məktəbin uniformalı şagirdləri salamlayır, xüsusi hazırlanmış nişanı onların yaxalarına taxırdılar. Ön cərgədə Bakı şəhər qubernatoru, həqiqi mülki müşavir 683 P.A.Dideyev, general-leytenant Ərəblinski, 153 rəsmi dövlət qurum- la rının digər təmsilçilərindən şəhərin başçısı M.A.Belyayev, bir neçə Duma üzvü, din xadimlərindən quberniya qazısi Hacı Cavad Əlizadə, Mirzə Abuturab, Hacı Kərim, Molla Ruhulla, Bakı qu- berniya yeparxiyasının başçısı A.J.Yunitski, erməni katalikosu Qriqori Loren, bəzi neft milyonçuları, xarici və yerli şirkət rəhbərləri oturmuşdular. Tədbirin açılışı imperator həzrətlərinin şərəfinə dua ilə başladı. Duaları pravoslav və müsəlman din xadimləri oxudular. Sonra A.Yunitski açılış nitqi söylədi. O, Hacı Zeynalabdinin xidmətləri üzərində xüsusi dayanaraq söylədi: “Hacı Bakıda çox xeyirli işlər görür”, – üzünü Hacıya tutan natiq dedi: “Hacı, bu şagirdlər böyüyəcək, bir gün onların hər biri ailə quracaq, uşaq sahibi olacaq. Cəmiyyətə təhsilli, gərəkli övladlar bəxş edərəcəklər. Mən bu gün bu işdə sizə hamilik edən, hamımızın xeyirxahı zati- aliləri imperatora təşəkkür edirəm, böyük Allahdan ona və hər birinizə can sağlığı arzu edirəm”. Bakı Quberniya qazısının çıxışı daha çox Hacının səxavətli, imanlı adam olduğunu əsaslandırmağa, onun gördüyü xeyirxah işlərin insanlara çatdırılmasına həsr olunmuşdu. Əlimərdan bəy Topçubaşov müsəlman ziyalıları adından çı- xış etdi. Bugünkü xeyirxah işin təməlində dayanan Hacı Zey na- lab dini xüsusi təbrik etdi. O vurğuladı ki, Hacı Zeynalabdin bu gün məmləkətin təhsil tarixinin mühüm bir səhifəsini yazaraq, mü səlman qadınlarının gələcək inkişafında möhtəşəm addım at- dı. “Bundan sonra bütün xalqlarda olduğu kimi, bizim qadınlar da ictimai həyatda, dövlət işlərində, cəmiyyətdə kişilərlə bərabər fəaliyyət göstərəcək, milli inkişafımıza töhfələrini verəcəklər. Təh silli qadınlarımız, bundan sonra qadınların təhsil almasına ver- diyiniz dəstəyə görə ziyalılarımızın adından əziz Hacı Zeynalabdinə təşəkkür edirəm!” 153
azərbaycanlı. Sank-Peterburqdakı birinci dərəcəli kadet korpusunu 1848-ci ildə bitirmiş əlli illik xidməti dövründə Rusiyada olan bütün yürüş və döyüşlərdə iştirak etmişdir. 684 Sonra mərasimdə Bakı və Kazan müsəlmanlarının, Tiflis Qaf- qaz dairəsi hamisinin, Zaqafqaziya Şeyxülislamının, Simfe ro pol, Peterburq, Həştərxan, Bağçasaray və Rusiya ziyalılarının Hacıya göndərdiyi təbriklər səsləndirildi. Hacı Zeynalabdin yekunda qısa bir nitq söylədi. O, məktəbin açılışına izin verən əlahəzrət imperatora, eyni zamanda, bu iş də dəstək verən hər kəsə təşəkkürünü bildirdi. Gimnaziyanın fəa- liy yəti üçün heç nəyi əsirgəməyəcəyinə söz verdi. Hacı sonda Bakıda qızlar məktəbi açmaq təşəbbüsünə göstərdiyi dəstəyə görə əlahəzrət imperator və onun ailəsinə təşəkkür etdi. Açılış nitqlərindən sonra məktəbin rəsmi təsisatları və iş strukturu, gimnaziyanın izin tarixi, nizamnaməsi, bina və maliyyə məsələləri, şagirdlərin sayı, yaş həddi, Hamilər Şurasının tərkibi haqqında qonaqlara məlumat verildi. Şagird və müəllim heyətinin geyimi nümayiş olundu, geyimlərin şəriət qaydalarına uyğunluğu qeyd edildi. Məktəbin Hamilər Şurasında H.Z.Tağıyev, onun xanımı Sona Tağıyeva, Bakı quberniya qazısı, Bakı xalq məktəbləri müdiri, Bakı şəhərinin başçısı, gimnaziyanın müdirəsi Hənifə xanım, Duma üzvü Fərrux bəy Vəzirov təmsil olunurdu. Bir azdan ağ geyimli uşaqlar səhnəyə çıxdı. Onların ifasında Bakı Rus-Azərbaycan məktəbinin müəllimi Mirzə Yaqub Əli za- dənin 154
bəstələdiyi “Çara dua”, “Oxumağa tərif” mahnıları səs- lən dirildi. Uşaqların çıxışı qonaqların rəsmi ovqatını xeyli dəyişdi. Ən sonda tədbirə dəvət olunmuş qonaqlara ziyafət verildi. Qubernator Dideyev Bakıdakı heç bir gimnaziya, yaxud pansio- natda belə gözəl xidmətin olmadığını xüsusi qeyd edərək Hacını xeyli təriflədi. Hacı da öz növbəsində ona pansionat üçün seçdiyi aşpazın bacarığından xeyli bəhs edərək, bu xüsusda danışdı. Hacı bir-bir qonaqların əlini sıxaraq yola salırdı. O, bu gün o qədər vüqarlı görünürdü ki, içindəki həyəcanı vüqarlı duruşunda qətiyyən hiss olunmurdu. Dəvətlilər bir-bir sağollaşıb məktəbi tərk etdilər. Bütün qonaqlar layiqli qarşılandığı kimi layiqli də yola 154
Mirzə Yaqub Ələkbər oğlu Əlizadə – XX əsrin əvvəllərində Salyanda ilk ictimai qiraətxananı yaradanlardan biri Yüklə 3,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|