Ġsraġl elyazov elxan həSƏNLĠ leyla həSRƏtova

Yük vaqon arabacıqları
. Hal-hazırda MDB dövlətlərinin də-
miryol nəqliyyatı sistemində istismar olunan və yeni yaradılan yük 
vaqonlan iki və dörd oxlu arabacıqlarla təchiz olunurlar, iki oxlu 
arabacıqlardan “METĠ-X3-0” (Mərkəzi Elmi-Tədqiqat Ġstitutu, 
modeli 18-100) tiplisi daha geniĢ yayılıb. Bu arabacıq bütün yük 
vaqonlarında (refrijerator vaqonları istisna olmaqla) quraĢdırılır. 
Ġzotermik hərəkət vasitələrinin (refrijerator) vaqonları KVZ-U2 tipli 
(Kalinin vaqonqayırma zavodu-KVZ) arabacıqla təchiz olunur. 
Dörd oxlu arabacıqlar (model 18-173) isə 8-oxlu sistern və ya-
rımvaqonlarda yerləĢdirilir. Ġstismarda UVZ-9m (model 18-142) və 
UVZ-10M (model 18-522) (Ural vaqonqayırma zavodu) tipli 3-oxlu 
arabacıqlara da rast gəlinir. Sənaye dəmiryol nəqliyyatı vaqonları 
əsasən UVZ-11A (model 18-522A) tipli arabacıqlarla təchiz olunur. 
Yük vaqon arabacıqlarının əsas parametrləri cədvəl 7.11-də verilir. 
METĠ-X3-0 tipli arabacıq iki ədəd PY-950 təkər cütü-8, dörd ədəd 
buks-1, iki tökmə yan tir-2, iki komplekt mərkəzi resor asması-6, 
resorüstü tir-3 və dəstəkli tormoz (triangel-9) ötürməsindən ibarətdir. 
Arabacığın tormozu bir tərəfli sıxılan qəlibdən ibarətdir (Ģəkil 7.18). 

---

Vaqonun kuzovu resorustü tirdən olan sürüĢgənlər-4 və dabanaltı-7 
vasitəsilə arabacığa söykənir. 
Arabacığın yan çərçivəsi 20ФЛ və ya 20ГЛФ markalı az legir-
lənmiĢ poladdan tökmə üsulu ilə hazırlanır. Çərçivədə qütblər və 
sütunlar olur ki, onun ortası mərkəzi resor asması və sonları isə 
bukslar üçün yer-yuvalar (boĢluq) əmələ gətirir (Ģəkil 7.18). Mailli 
qütblərin və vertikal sütunların kəsiyi silidirik formadadır. AĢağı 
qütbün horizontal sahəsi qapalı qutu Ģəkilli kəsiyə malikdir. BoĢluğun 
kənarının ortasında istiqamətləndiricilər-5 olur ki, bu da friksion 
pazların yerdəyiĢməsini məhdudlaĢdırır. 
BoĢluğun aĢağı hissəsi isə çıxıntılı və bonkalı daraq səthli 
hazırlanır ki, resor komplektinin yaylarını fiksasiya etsin.
BoĢluğun aĢağı səthində isə rəflər-7 olur. Bu rəflər (polka), son-
luqların və triangelin asqıdan ayrılmasında dayaq rolunu oynayır.