İzahlı şəriət hökmləri
111
istihazəsi əməllərini, yerinə yetirsin. Həmçinin əgər mütəvəssitə
istihazə qəliləyə çevrilsə, gərək birinci namaz üçün mütəvəssitə,
sonrakı namazlar üçün isə, qəlilə istihazəsi əməllərini yerinə
yetirsin.
Məsələ 432: Əgər istihazəli qadın, ona vacib olan əməllərdən
hər hansı birini, hətta pambığı dəyişməyi tərk etsə, namazı
batildir.
Məsələ 433: Ehtiyata əsasən istihazəli olan qadın, ixtiyari
halda bədəninin bir yerini Quranın yazısına toxundura bilməz.
Amma çarəsiz halda eybi yoxdur. Amma ehtiyata əsasən namaz
üçün olan qüsl və ya dəstəmaz vəzifəsini, Quranın yazısına
toxunmaq üçün yerinə yetirsin.
Məsələ 434: İstihazəli qadın, ona vacib olan qüslləri yerinə
yetirdiyi təqdirdə, məscidə daxil olması, orada dayanması, vacib
səcdəsi olan ayəni oxuması və əri ilə yaxınlıq etməsi, hərçənd
namaz üçün yerinə yetirmiş olduğu, pambığı və parçanı
dəyişdirmək kimi digər işləri yerinə yetirməmiş olsa belə, ona
halal olur.
Məsələ 435: Kəsirə və mütəvəssitə istihazəsi olan qadın, əgər
namaz vaxtından əvvəl, vacib səcdəsi olan ayəni oxumaq və ya
məscidə getmək istəsə, ehtiyat-müstəhəb budur ki, qüsl etsin. Əri
onunla yaxınlıq etmək istədiyi təqdirdə də, eyni hökmü daşıyır.
Məsələ 436: Ayət namazı istihazəli qadına vacibdir və gərək
ayət namazı üçün də gündəlik namazlar üçün deyilən bütün işləri
yerinə yetirsin.
Məsələ 437: Gündəlik namazın vaxtında, istihazəli qadına
ayət namazı vacib olsa, hər ikisini ardıcıl yerinə yetirmək istəsə,
hər ikisini bir qüsl və dəstəmazla qıla bilməz.
Məsələ 438: Müstəhazə qadın qəza namazı qıla bilməz. Əgər
ağıllı insanların nəzirində olan bir ehtimal versə ki, namazını
təxirə salsa bir daha qıla bilməyəcək belə olan halda qıla bilər.
112
VACİB QÜSLLƏR
Amma hər namaz üçün əda namazında vacib olan əməlləri
yerinə yetirsin.
Məsələ 439: Əgər qadın, ondan xaric olan qanın, yara və
bəkarət qanı olmadığını bilsə və şərən də heyz və nifas
hökmündə deyilsə, gərək istihazə göstərişlərinə əməl etsin. Hətta
əgər qanın istihazə qanı, yoxsa sair qanlar olduğunda şəkk etsə,
bu halda sair qanların əlamətləri olmasa, gərək istihazə
əməllərini yerinə yetirirsin.
HEYZ
Heyz, əksər halda, hər ayda, bir neçə gün müddətində,
qadınların bətnindən xaric olan bir qandır. Qadın heyz gördükdə
haiz adlanır.
Məsələ 440: Heyz qanı əksər hallarda qəliz və istidir, rəngi
qara yaxud qırmızıdır. Təzyiqlə və yandırıcılıqla xaric olur.
Məsələ 441: Məşhur nəzərə əsasən səyyid olmayan qadınlar
əlli yaşları tamam olandan sonra yaisə olurlar. Amma ehtiyata
əsasən səyyid olmayan və səyyid olan qadınlar əlli yaşından
sonra altımış yaşının tamam olmasına qədər heyz əlamətləri olan
və ya adət günlərində bir qan görsə haizə haram olan şeyləri tərk
edib, istihazəliyə lazım olan işləri yerinə yetirməlidir.
Məsələ 442: Qızın (hicri-qəməri tarixilə) doqquz yaşı tamam
olmamışdan əvvəl və qadının yaisə olduqdan sonra gördüyü qan
heyz deyildir.
Məsələ 443: Hamilə və uşağa süd verən qadının heyz görməsi
mümkündür.
Məsələ 444: Yaşının doqquz olub-olmadığını bilməyən bir
qız, əgər heyzin nişanələri olmayan qan görsə, heyz deyildir.
Əgər heyzin nişanələri olarsa, onun heyz olma hökmü, işkallıdır.
Amma əgər onun heyz olduğuna xatircəmlik hasil edərsə,
heyzdir və bu təqdirdə, doqquz yaşını tamamladığı məlum olur.
İzahlı şəriət hökmləri
113
Məsələ 445: Yaisə olub-olmamasında şəkk edən qadın, qan
görsə və heyz olub-olmamasını bilməsə, gərək yaisə olmaması
qərarına gəlsin.
Məsələ 446: Heyzin müddəti üç gündən az, on gündən çox
olmur, əgər üç gündən azacıq az olsa, heyz deyildir.
Məsələ 447: Heyzin əvvəlinci üç günü ardıcıl olmalıdır.
Deməli, əgər məsələn; iki gün qan görüb, bir gün pak olursa və
yenidən bir gün qan görürsə, heyz deyildir.
Məsələ 448: Tamam üç gün ərzində qanın çölə gəlməsi lazım
deyil; hətta əgər övrətinin daxilində qan olsa, kifayətdir. Üç gün
müddətində müxtəsər olaraq pak olsa, (belə ki,) onun pak olduğu
müddət “bütün üç gün ərzində övrətində qan olub” deyilsə, yenə
də heyzdir.
Məsələ 449: Birinci və dördüncü gecədə qan görməsi lazım
deyil. Amma ikinci və üçüncü gecələrdə qan dayanmamalıdır.
Deməli, əgər birinci günün sübh azanından üçüncü günün
qürubunadək ardıcıl olaraq qan gəlsə; yaxud birinci günün
ortalarında başlayıb dördüncü günün həmin vaxtında dayansa, üç
gecə ki dörd günün içərisindədir qan dayanmasa, heyzdir.
Məsələ 450: Əgər üç gün ardıcıl olaraq qan görüb sonra pak
olsa və yenidən qan görsə, bu halda qan gördüyü və arada pak
olduğu günlər üst-üstə on günü keçməsə, arada pak olduğu
günlərdə də heyzdir.
Məsələ 451: Əgər qadın, müddəti üç gündən artıq və on
gündən az olan qan görüb o qanın çiban və ya yara yaxud heyz
qanı olduğunu bilməsə, onu heyz qanı hesab etməməlidir.
Məsələ 452: Əgər qadın yara yaxud heyz qanı olduğunu
bilmədiyi bir qan görsə, əvvəlki halı heyz olmamışdırsa
ibadətlərini yerinə yetirməlidir.
Məsələ 453: Əgər qan görüb heyz, yaxud istihazə olmasında
şəkk etsə, bu halda heyzin şərtləri varsa, gərək heyz hesab etsin.
Dostları ilə paylaş: |