X uzuridagi pedagog kadrlar

rasm. Kompyuter ta’limining tarkibiy elementlari

Kompyuter ta’limi (kompyuter texnikasi yordamida tashkil etiladigan ukitish)ni tashkil etishda bir kator texnologiyalardan foydalanadi. Eng avvalo shuni x,am aytib utish lozim, kompyuter texnikasining uzi ^am texnologiya sanaladi.


Kompyuter ta’limi texnologiyalari - ta’lim oluvchilarning ukish, mustakil ta’lim va uz-uzini nazorat kilishni uz ichiga oladigan bilish faoliyatini boshkarishda pedagogning axborotlarni tuplash va uzatishdan iborat faoliyatining modeli sifatida kompyuter texnikasi, telekommunikatsiya vositalari xamda dasturiy-metodik ta’minot asosida tashkil etiladigan ta’limning shakl, metod va vositalari majmui


Bu turdagi texnologiyalar sirasida ta’lim oluvchilarda axborot bilan ishlash malakalari shakllantirish, ularning intellektual kobiliyatlarini rivojlantirish, mustakil ta’lim


101




olishlariga uchun sharoit yaratish, tadkikot faoliyatlarini rivojlantirish x,amda bax,olashga xizmat kiladigan texnologiyalar keng tarkalgan.
Kompyuter texnikasi yordamida tashkil etiladigan ta’lim jarayonida ta’lim oluvchilarga uz bilimlarini mustakil bax,olash imkoniyati yaratiladi. Bax,olash jarayonida fakatgina test va sinov nazorati topshiriklaridan foydalanilmay, shu bilan birga ukituvchining bevosita ishtirokiga x,am murojaat kilish imkoniyati mavjud. Ukituvchilarga murojaat odatda elektron pochta orkali mulokot kilish asosida yulga kuyiladi.
Zamonaviy sharoitda kompyuter ta’limini tashkil etishda axborot vositalari sifatida kullaniladigan kommunikatsion texnologiyalarning ulkan majmuidan foydalanilmokda. Ular:


Kompyuter, skaner, telefon, faks modem, videokamera, LCD proektor, interaktiv elektron doska, videokuz, elektron pochta, multimedia vositalari, Internet va Internet tarmoklari, shuningdek, mobil aloka, ma’lumotlar omborini boshkarish xamda sun’iy intellekt tizimlari


Kompyuter texnikasi axborot texnologiyalari vositalarining eng ommalashgan turi ^isoblanadi. Ayni vaktda kompyuter texnikasi ta’lim tizimida:

• 
  urganish ob’ekti;
  
• 
  ukitishning texnik vositasi;
  
• 
  ta’limni boshkarish texnologiyasi;
  

-ilmiy-pedagogik tadkikotlarni tashkil etish vositasi sifatida kullanilmokda
Ukitish jarayonida ukituvchi va ta’lim oluvchilarning kompyuter texnikasi xizmatidan foydalanish borasidagi amaliy xdrakatlari (mulokoti) kuyidagi xususiyatlarga ega:


102

• 
  kompyuter oddiy xisoblagich (sust mulokot);
  
• 
  kompyuter bilimlar nazorati tashkil etuvchi intellekt (tezkor mulokot);
  
• 
  kompyuter ta’lim oluvchiga yul-yurik kursatuvchi va bilimlar nazoratini tashkil etuvchi intellekt (faol mulokat)
  
• 
  kompyuter texnikasi va ta’lim oluvchilar urtasida uzaro kaytar alokani urnatuvchi sun’iy intellekt (interfaol mulokat)
  

Kompyuter ta’limi jarayonida sub’ektlar urtasidagi xamkorlik muayyan turlarda tashkil etiladi. Ular:
g

• 
  Internet mulokot;
  
• 
  elektron pochta vositasidagi mulokot;
  
• 
  elektron konferensiya;
  
• 
  videokonferensiya;
  
• 
  telekonferensiya va video telefon;
  
• 
  Internet namoyishi;
  
• 
  multimedia;
  
• 
  Chat mulokot tizimi;
  
• 
  Veb forum tizimi;
  
• 
  Elektron seminar;
  
• 
  Ta’lim portali;
  
• 
  Veb sayt;
  
• 
  Skayp tizimi
  

V
Shunday kilib, zamonaviy sharoitda masofaviy ta’limni tashkil etish tizimi xamda bu borada kuchli rakobatga asoslangan ta’lim xizmatlarini kursatish bozori shakllantirildi. Masofaviy ta’limni tashkil etish zaruriyatining yuzaga kelishi jamiyat extiyojlari va ijtimoiy buyurtmalari bilan belgilanadi. Bu turdagi ta’limning rivojlanishi, texnikaviy tarakkiyot bilan uzviy boglik. Zero, masofaviy ta’lim istikbolini ta’lim soxasida innovatsion texnologiya va vositalarni samarali kullanilishi belgilab beradi.
Kompyuter ta’limi moxiyatiga kura masofaviy ta’limga yakindir. Ushbu ta’lim kompyuter texnikasi yordamida ukitishni tashkil etish asoslarini yoritishga xizmat kiladi. Ayni vaktda respublikada xam kompyuter ta’limi tashkil etish borasida boy tajriba tuplangan.