68
için yeni yaklaşımların geliştirileceğinin belirtisidir.
13- “Kürt varlığı ve kimliği her düzeyde tanınarak, anayasal güvenceye
kavuşturulacak, yasal hak eşitlikleri için gerekli düzenlemeler yapılacaktır…”
BDP, diğer partilerden farklı olarak Kürt dilinin anayasal güvence altına alınmasına
vurgu yapmaktadır.
14-“BDP, değişik etnik, kültür ve inançlara sahip tüm toplulukların barış
içinde, özgür ve eşit olarak birlikte yaşamalarını amaç edinmiştir.” Birarada
yaşama kültürü hedeflenmektedir.
15-“…çok dilli, çok kültürlü belediyecilik temel yaklaşımımız olacaktır.
Hizmetlerin etkin ve verimli olması için yerel dillerde hizmet verilecektir.”
Kültürel kimliklerin yaşatılmasında yerel yönetimlerin etkin hale getirilmesi vurgu-
lanmaktadır.
16- “…Her vatandaşın etnik köken, kültür ve dil farklılıklarından doğan
ihtiyaçlarını göz önünde bulunduran ve herkesin özgürce ve eşit olarak fayda-
lanacağı, bireyin yaratıcılığını, yeteneklerini geliştiren ve öğrenciyi yetenekle-
rine göre yönlendiren bilimsel bir eğitim politikası izlenecektir.” Eğitim politi-
kalarının kültürel kimlikler gözetilerek oluşturulması gerektiği belirtilmektedir.
17- “ Anadilinde eğitimin önündeki tüm yasaklar kaldırılacaktır. Ana-
dilleri kültürel birer miras olarak ele alınacak, toplumun sanat, edebiyat ve eği-
timinin geliştirilmesi için gerekli koşullar yaratılacaktır... ” BDP bu ilkesi ile
devlet okullarında farklı dil ve lehçelerle eğitim yapılması gerektiğine vurgu yap-
maktadır.
18-“…Başta Kürtçe olmak üzere Türkiye’de kullanılan tüm dillerde üni-
versitelerde kürsüler açılacaktır.” BDP programında Kürt dili vurgusunun sıklıkla
ön plana çıktığını görmekteyiz. Üniversitelerde farklı dillerde kürsülerin ihtiyacı
vurgulanmaktadır.
19-“…partimiz, anadilinde eğitimin verilmesi için her türlü meşru faali-
yette bulunacaktır...” BDP parti programında anadili vurgusunu sık sık yapma-
ktadır.
20- “Doğumdan itibaren bireysel kimlik kazanan çocuğun, anadilinde
eğitim başta olmak üzere, ait olduğu kültürel değerlerini yaşaması, bilimsel bir
eğitim alması en büyük amacımızdır...” Bireyin kültürel kimliğinin yaşatılmasın-
da eğitim ortamlarının önemi ifade edilmiştir.
21-“…Partimizin kültür politikası, Mezopotamya ve Anadolu toprakla-
rında yaşayan tüm kültürlerin yaşatılması ve geliştirilmesi ekseninde evrensel
kültür değerlerine de açık olacaktır... ” BDP bu değerlerin; tek tip insan, tek kültür
oluşturmak amacıyla asimilasyon ve inkâr politikalarına maruz kaldığını belirtmekte
birlikte Türkiye Cumhuriyeti’nin çok kimlikli, çok dilli ve çok kültürlü olduğuna
vurgu yapmaktadır.
22-“…Kültürel değerlerimizi geliştirmenin ve korumanın en etkili yolu
bu alanların doğal ve arkeolojik sit alanı olarak ilan edilmesidir.” BDP parti
programında bu maddeye gerekçe olarak Hasankeyf Antik Kenti’nin bulunduğu
alanın baraj olarak kullanılmasını göstermektedir. Parti kültürel mirasların bulun-
duğu alanların yok edilmesini “kültür kıyımı” olarak nitelemektedir.
69
23-“…Avrupa Birliği’ne üyeliği savunan partimizin öncelikli hedefi,
dilleri ve kültürleri asimilasyon politikalarından korumaktır... ”
24- “Edebiyat, sinema, tiyatro, folklor, müzik, etnografya, resim gibi
kültürel ve sanatsal faaliyetlerin gelişimi ve özgürleştirilmesi gerekmektedir…”
25-“…Partimiz mahalli kültürel ve sanatsal ihtiyaçlar açısından yerel
yönetimlere kültür ve sanat konuları için ek kaynak aktarılmasını ve bu konuda
yerel yönetimlerin güçlendirilmesini savunmaktadır.” Kültürel kimliklerin
yaşatılması için yerel yönetimlere kaynak aktarılması hedeflenmektedir.
26- “Kültür ve sanat alanında gelişmenin yolu, okul öncesi ve ilköğretim
çağında vatandaşlarımıza kültürel ve sanatsal değerleri aşılamaktır...”
SONUÇ
Parti programlarına baktığımızda; kültürel kimliklerin temel hak ve özgürlükler
çerçevesinde değerlendirildiğini görmekteyiz. Bu temel hak ve özgürlüklerin kullanımına
yönelik farklı görüşler programlarda ifade edilse de, ortak olan talep bu hakların kullanıl-
masına yönelik yeni ve güçlü bir anayasa vurgusudur. Yine tüm parti programlarında bu
hak ve özgürlüklerin uluslar arası sözleşmelerin insan hakları alanında getirdiği standartlar
çerçevesinde kullanılması gerektiği belirtilmektedir.
Parti programlarında dini özgürlüklerin genişletilmesi ve dinin istismarının önlen-
mesine yönelik talepler ifade edilmekle birlikte, tüm partilerde kültürel kimliklerin kulla-
nımına yönelik yerel yönetimlerin yetkilerinin arttırılması talebini görmekteyiz.
Yine parti programlarında kültürel kimlikler zenginlik olarak görülmekle birlikte,
bu zenginliğin ülkemizin tanıtımı ve turizm potansiyeli açısından da bir fırsat olarak gö-
rülmesi görüşü dile getirilmektedir. Bununla birlikte yurt dışında yaşayan vatandaşla-
rımızın kültürel değerlerinin korunmasına yönelik ortak taleplerin de programlarda yer
aldığını söylemek mümkündür.
Kültürel kimliklerin temel unsurlarından olan farklı dil ve lehçelerin eğitim-öğretim
ortamlarında öğrenilmesine yönelik farklı görüşler programlarda yer almaktadır. AKP ve
CHP eğitim dili Türkçe olmak koşuluyla bu dillerin öğretilmesine yönelik talepleri sıralar-
ken, BDP Türkçe dışında da anadillerin eğitim dili olabileceğini belirtmiş; MHP ise her tür
eğitim-öğretim ortamlarında Türkçe dışında dillerin kullanılmasının yasaklanması gerek-
tiğini belirtmektedir.
AKP ve MHP’den farklı olarak CHP ve BDP parti programlarında dinsel mezhep-
lere vurgu yapmış, iki programda özellikle Alevilik kültürüne yönelik taleplere değinil-
miştir.
Genel olarak ülkemizdeki mevcutparti programlarına baktığımızda kültürel
kimliğin partilere göre değişkenlik gösterdiğini görmekteyiz. AKP, CHP ve MHP
genel ve kapsayıcı bir dil kullanmakta; BDP ise kültürel kimlikleri öznelleştirerek
talepleri daha net olarak vurgulamaktadır. Örneğin AK Parti Türk toplumunun gelenek
ve göreneklerine vurgu yaparken, CHP sosyal adalet çerçevesinde konuyu ele almış, MHP
milli değerlere atıfta bulunmuş, BDP ise etnik ve dinsel değerleri ön plana çıkararak ko-
nuyu ele almıştır. Bu durumda Türkiye’deki siyasal partilerin kültürel kimlik konusundaki
yaklaşımlarının kendi siyasal tabanlarının beklentisi çerçevesinde şekillendiğini söylemek
Dostları ilə paylaş: |