62
Cumhuriyetinin din, dil, ırk ve etnik köken temelleri üzerinde değil, siyasal bilinç ve
ideal beraberlik zemininde kurulduğunu belirtmiştir. CHP’ye göre milliyetçilik; ço-
ğulculuk anlayışına dayanmakla birlikte ırk, köken, din, mezhep, bölgecilik, kavim-
cilik anlayışlarının, ulusal düzeyde aşılmasıdır. Bu bağlamda CHP’nin tüm etnik ve
kültürel kimliklere saygıyı esas aldığı ve ülkenin sorunlarının çözümüne ırk temelin-
de değil yurttaş temelinde yaklaşılacağı ifade edilmektedir. Farklı etnik kökenlerin
zenginlik olarak tanımlandığı programda kültürel kimliklere yönelik planlanan çalış-
malar şöyle belirtilmektedir.
1-“CHP çoğulcudur: Farklı sosyal sınıfların, inançların, kültürlerin ve
etnik kimliklerin yaşadığı ülkemizde demokrasiyi derinleştirmek iç barışın ve
gelişmenin ön koşuludur…. ” CHP çoğulculuğu demokrasinin temel unsurları
arasında görmektedir.
2-“Yasa önünde eşitlik ilkesi korunacak”
3-“…Siyasal, düşünsel, toplumsal, dinsel ve bireysel özgürlükler bir bü-
tündür. Bu özgürlüklerin en etkili bicimde korunması icin Anayasa’da gerekli
değişikliklerin yapılması hedef alınacaktır. Bireylerin, din, mezhep, ırk, renk,
cinsiyet, etnik köken, dil ve benzeri özelliklerine bakılmaksızın, aralarında
herhangi bir ayırım gözetmeksizin temel insan hak ve özgürlüklerinden yarar-
lanması sağlanacaktır.” Kültürel kimliklere yönelik anayasal değişikliklerin yapı-
larak, temel hak ve özgürlükler çerçevesinde farklı değerlerin korunacağı vurgusunu
görmekteyiz.
4-“…Kimse dinsel inanç ve düşüncesinden ötürü kınanamaz, baskı altına
alınamaz;düşünce ve inançlarını değiştirmeye, açıklamaya zorlanamaz. Herkes
ibadetini, dininin veya inancının gereğini özgürce yapma, öğrenme ve geliştir-
me hakkına sahiptir. ” Kültürel kimliklerin hukuksal normlar ölçeğinde korunacağı
belirtilmektedir.
5-“Etnik farklılıklar ülkemizin zenginliğidir…” CHP; etnik farklılıkları
zenginlik olarak görmektedir..
6-“Etnik Kimlik Bir Şereftir…” Etnik kimliğin şeref olarak tanımlandığı
program farklılıkların ortak bir ulus oluşturacağı düşüncesine dayanmaktadır.
7-“Asimilasyon değil, entegrasyon öngörüyoruz…” CHP, kültürel kimlik-
lerin korunarak toplumsal dayanışmanın oluşturulmasını amaçlamaktadır.
8-“Her etnik kökenden yurttaşımızın, kendi özgür irade ve talepleri çer-
çevesinde; Kendi ana dilini özgürce kullanabilmelerine, özel dershaneler veya
kurslar gibi kurumlar kurarak anadillerini özgürce öğrenebilmeleri ve öğrete-
bilmelerine, Kendi ana dillerinde gazete, dergi, kitap yayınlamalarına ve diğer
her turlu yazılı ve sözlü yayında bulunabilmelerine, müzik ve sanatın diğer
dallarında faaliyette bulunabilmelerine, Türkiye sınırları içinde yayın yapan
radyo ve televizyon kurum veya kuruluşları üzerinden, RTÜK’ün genel kural-
ları çerçevesinde, kendi anadillerinde yayın yapabilmelerine, Değişik kültürel
etkinliklerde bulunabilmelerine, kendi folklorlarını yaşatabilmeleri ve gelişti-
rebilmelerine…” Kültürel değerlerin korunmasına yönelik çalışmaların programda
detaylandırıldığını görmekteyiz.
63
9-“…başta Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerimiz olmak üzere Tür-
kiye’nin her yöresinde yaşayan Kürt, Arap, Boşnak, Laz, Gürcü, Çerkez,
Abaza, Arnavut, Roman gibi farklı etnik kimliklere sahip tüm insanlarımızı
huzura, barışa, gelişmeye ve sosyal refaha taşıyacaktır. ” Parti, kültürel farklılık-
lara bakmadan sosyal refahın her bölgede geliştirilmesini hedeflemektedir.
10-“CHP Diyanet İşleri Başkanlığı’nın yeniden yapılandırılmasını öngö-
rür…” CHP, laiklik ilkesinin önemini belirterek devlet yönetiminin tüm mezhepleri
eşit değerde desteklemesi gerektiğine vurgu yapmakla birlikte Alevi yurttaşların
dinsel mekanı olan cemevlerinin de devletçe desteklenmesi gerektiğini dile getir-
mektedir.
11-“Katılımcı, çoğulcu, etkin, demokratik, hesap veren, şeffaf, bilgi edin-
me hakkına saygılı, çağdaş yerel yönetimler…” Farklı sosyal kökenlerden ve böl-
gelerden gelen insanların birlikte yaşamasını sağlamak ve sosyal yaşamlarını iyileş-
tirmek hedeflenmektedir.
12-“Avrupa’daki çocuklarımızın Türkçeyi ve bulundukları ülkenin dilini
çok iyi öğrenmeleri amaçlanmaktadır. ” Yurt dışındaki vatandaşlarımızın kültürel
değerlerinin korunmasına yönelik çalışmalar hedeflenmektedir.
13-“…Ülkeler arası kültürel değişimi ve eğitim programlarını özendir-
mek amacıyla…” Uluslar arası kültürel değişim programları ile kültürel zengin-
liklerin tanıtılması amaçlanmaktadır.
14-“…Dini duygular istismar edilerek cemaat veya tarikatların eğitim
kurumlarını kuşatması önlenecektir. ” CHP; dinin istismar edilmesinin toplumsal
birlikteliği bozmaya yönelik bir tehdit olarak algılamaktadır.
15-“Azınlıklara din adamı yetiştirme olanağı sağlanacak…”CHP; azınlık-
ların dini eğitim olanaklarını geliştirmeyi hedeflemektedir.
16-“…Kültürel köklerimiz, hem “Mevlana’sı, Yunus Emre’si, Hacı Bek-
taş-ı Veli’si, Şeyh Edibali’si” ile 13. yüzyıl hümanizmasının insan sevgisine,
Anadolu’nun kültürel zenginliğine, hem de ulusal kurtuluş mücadelemizin
ahlaki ve felsefi değerlerine, Atatürk devrimlerinin çağdaş, evrensel değerlerine
dayanmaktadır. ” Kültür oluşumunda tarihsel öğelerin önemi belirtilerek, tarihsel
kişiliklere atıf yapıldığını görmekteyiz.
17-“…Kültürde asimilasyonu değil, bireysel kültürel haklara saygı içinde
entegrasyonu benimseyen, ileri bir demokratik toplum ve kültür ortamını
amaçlar. ” Demokrasi ve kültür ilişkisine değinilerek, demokrasi ekseninde kültürel
değerlerin korunması hedeflenmektedir.
18“…Din, dil, mezhep ve etnik köken farklılıklarımızın, ülkemizde ay-
rımcılığın değil, renkli ve zengin bir kültürün bütünlüğü çerçevesinde görüle-
bilmesi için gerekli her türlü düzenleme yapılacaktır…. ” Kültürel farklılıkların
zenginlik olarak tanımlaması için çalışmalar yapılmak istenmektedir.
19- “Eğitim ve yayın programlarında kültür konularına daha geniş yer
verilmesi ve kültürel amaçlı faaliyetlere daha çok kaynak ayrılması sağlana-
caktır.... ” Kültürel çalışmaların desteklenmesi hedeflenmektedir.
20-“…Kültürel etkinliklerde ve sanatta sansüre son verilecek…” Kültü-
rel etkinliklere yönelik keyfi baskıların önüne geçmek hedeflenmektedir.
Dostları ilə paylaş: |