XəZƏr universiteti erciyes universiteti

101 
 
müdafaa edenler” olmuşladır. 
1
 XIX. yüzyılın savrulmaları ve savurmaları arasında, 
şüphesiz Kafkasya ve Doğu Anadolu da bulunmaktadır. Anadolu, 1071’den itibaren, 
Doğu’dan başlayarak fethedilmeye başlanmış, 10 yıl gibi kısa bir sürede Selçuklu 
orduları ve onları izleyen Oğuzlar-Türkmenler kıyılara ulaşmışlardır. Anadolu, önce 
Haçlıların,  sonra  putperest  Moğolların  işgaline  uğradığında,  bunların  egemenlik 
kurma teşebbüslerine karşı hep birlikte karşı konulmuş, Karakoyunlular, Akkoyun-
lular  ve  Osmanlılar  zamanında  samimi  mukadderat  birliği  yapılmış,  Anadolu’nun 
ideal ve ideoloji birliği temin edilmiş, Birinci Cihan Harbi’nde vatan toprakları bir-
likte  savunulmuş,  ortak  felaketlere  karşı  konulmuş,  ayrışmamıza  çalışanlara  karşı 
sabır ve sebatla direnilmiş, nihayet, binlerce yıllık müsibetlerin bir intibahı olarak, 
sınırları ve içeriği “Misak-ı Milli” ile belirlenmiş Türkiye Cumhuriyeti Devleti ku-
rulmuştur.  
Tarihi, medeni, ahlaki, ırki akrabalığı bulunan, bütün zamanlarda teşrik-i me-
sai eyleyen Türkler ile Kürdler arasında fitne ateşi yakmak ve tutuşturmak isteyenler, 
bundan önce olduğu gibi, şimdi de ve sonrasında da hüsrana uğrayacaklardır. Türki-
ye’nin medeni yüksek vasfını zedeleyen bazı yanlış uygulamalar, gerekçesi ne olursa 
olsun, bizleri devletimize küsmeye, gücenmeye, kırılmaya ve incinmeye sevk etme-
melidir. Türkler ve Kürdler birbirlerine emanettirler. Ne biri ne de diğeri, emanete 
ihanet etmemişlerdir. Şimdi ve gelecekte de etmeyeceklerdir. Tarihin, coğrafyanın, 
jeopolitik ve jeostratejinin bizler için öngördüğü durum ve sorumluluğun gereği de 
budur. Ayrılıkta azabın ve birlikte rahmetin olduğu gerçeğini asla gözden ve gönül-
den ırak etmeyelim. Geçici hevesler uğruna istikbalimizi karartmayalım. Onmamız-
dan rahatsızlık duyanları hoşnut etmeyelim. Âşık Paşa’nın “Garipname”sinde anlat-
tığı, birbirinin dilini anlamayanların, aynı nesneyi isterken bile, birbirlerini darp et-
melerini değil de, bunun yerine aynı dili, bağlaç ve paydaş dilini kullanmanın çok 
makul ve meşru olduğunu unutmayalım.  
Burada iki yaşadığımız iki doğal felaketten ve sonuçlarından söz etmekle teb-
liğimi bitirmek istiyorum. Birincisi 17 Ağustos 1999 tarihli “Büyük Marmara Dep-
remi” ve ikincisi 23 Ekim 2011 tarihli “Van Depremi”’dir. 19 Ağustos 1999 günü, 
gün batımına yakın, Bolu Dağı’nın “Değirmentaşı” mevkiinde eşimle birlikte Ana-
dolu’dan deprem bölgesine yardım getiren Diyarbakır Büyük Şehir Başkanlığı’na ait 
10  civarında  tır  aracını  gördüğümde,  büyük  bir  heyecanla  ve  gururla  Hanım’a 
“Ölsem de gam yemem, gözüm arkada kalmaz”. Bir kez daha anladım ki, biz bir 
milletmişiz, hem de, İstiklâl Marşı Şairimiz Mehmed Akif Ersoy’un şu beytini de 
ilave etmiştim:  
“Biz de milletmişiz, hem de ne milletmişiz 
 Gelmişiz dünyaya, milliyet nedir öğretmişiz” 
Van depremi, olduğunda milletçe üzüldük, mahzun olduk. Vatan’ın, her yanı 
gibi,  muazzez  olan  Van  şehrimizin  yıkılmasından,  çok  sayıda  vatandaşımızın  ölü-
münden ve yaralanmasından kederlendik. Takdire şayandır ki, bütün bir millet olarak, 
Türk milleti olarak, fütur göstermedik, ümitsizliğe düşmedik, kendi elemanlarımızla 
ve kendi paramızla Van’ı, eskisinden çok daha güzel olmak üzere, inşa ettik.  
                                                        
1
 M. Fahreddin Kırzıoğlu, Bütünüyle Erzurum Kongresi, T. C. Ziraat Bankası Armağanı, Ankara 
1993, s. 148.  

---

102 
 
Her  iki  depremde  bizim,  her  bakımdan  yekpare  bir  millet  olduğumuzu  asla 
ama asla ayrılamayacağımızı, kaderlerimizin birbirine tâbi olduğunu bütün dünya 
âleme göstermiştir. Yüzyılların sevinçlerinin ve kederlerinin yoğurduğu, birlik ve 
beraberliğimizin, ebediyete değin devam edeceğinden hiçbir şüphem bulunmamak-
tadır.  
 
KAYNAKÇA 
Aslan, Hasan, “XVII. Yüzyılda Maraş”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih 
Anabilim Dalı, Yeni-Yakınçağ Bilim Dalı, Doktora Tezi.  
Aybars, Ergün, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Cilt 1, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yay., 
İzmir 1984.  
Başgil, Ali Fuat, Esas Teşkilat Hukuku Dersleri, Cilt 1, Ankara 1943.  
Bilmen, Ömer Nasuhi, Hukûk-ı İslâmiyye  ve Istılâhât-ı Fıkhıyye Kâmusu, C. IV, İstanbul 
1969.  
Bitlisi,  İdris,  Heşt-Bihişt,  II  Cilt,  Haz.  Mehmet  Karataş,  Selim  Kaya  ve  Yaşar  Baş,  Betav 
Yay., Ankara 2008.  
Cliff, Nigel, Son Haçlılar, Çev. Deniz Güzelgülgen, Remzi Kitabevi, İstanbul 2013.  
Gözübüyük, A. Şeref ve Suna Kili, Türk Anayasa Metinleri, Siyasal Bilgiler Fakültesi Yay., 
Ankara 1982, s. 29.  
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, Kare Yay., İstanbul 2010.  
Keskin,  Mustafa,  Atatürk’ün  Millet  ve  Milliyetçilik  Anlayışı,  Atatürk  Araştırma  Merkezi, 
Ankara 1999.  
Keskin,  Mustafa,  Kayseri  Nüfus  Müfredat  Defteri  1831-1860,  Kayseri  Büyükşehir 
Belediyesi Kültür Yay., Kayseri 2000.  
Kırzıoğlu,  M.  Fahreddin,  Bütünüyle  Erzurum  Kongresi,  T.  C.  Ziraat  Bankası  Armağanı, 
Ankara 1993.  
Köymen,  Mehmet  Altay,  Büyük  Selçuklu  İmparatorluğu  Tarihi,  Cilt  2,  II.  İmparatorluk 
Devri, TTK Yay., Ankara 1954.  
Kur’ân-ı Kerim, Fetih Suresi, 26. Cüz, 48. Sure, 11. Ayet.  
Kuran-ı Kerim, Yunus Suresi, Cüz 11, Sure 10, Ayet 100.  
Lehçe-i Osmanî, Cilt 2, İstanbul, Tarihsiz.  
Mesnevi-i Şerif, Cilt 1, Tercüme eden, Ahmet Avni Konuk, Yayına Haz. Dr. Selçuk Eraydın 
ve Prof Dr. Mustafa Tahralı, Gelenek Yayınları, İstanbul 2004.  
Mütercim Asım Efendi, Burhan-ı Katı, Türk Dil Kurumu Yay., Ankara 2000, s. 786. ; Ahmet 
Vefik Paşa, Lehçe-i Osmani, Cilt 1.  
Siyasetname, Haz. Mehmet Altay Köymen, TTK Yay., Ankara 1999.  
Sümer, Faruk, Ali Sevim, İslam Kaynaklarına Göre Malazgirt Savaşı, Metinler ve Çevirileri, 
TTK Yay. Ankara 1971.  
Şemseddin Sami Bey, Kamus-ı Türkî.  
Yinanç,  Mükrimin  Halil,  Türkiye  Tarihi  Selçuklular  Devri,  Cilt  1,  Yayına  Sunan:  Refet 
Yinanç, Ekol Yayınevi, Ankara 2009.  
Yücel, Yaşar, Anadolu Beyliklerinde Devlet Teşkilatı ve Toplum Hayatı, Belleten, Cilt 54, 
Sayı 210, Ankara 1990.  
 
 
 

---