təmin olundu. Xoşbəxtlikdən o zamanlar Heydər Əliyev «Qobustan» haqqında verilən
danoslara deyil, toplunun özünə diqqət edirmiş. Bu barədə də yazıçılarımızın sonuncu
qurultayında ətraflı danışdı.
Sovet rejimi illərində «Qobustan»ı mənəvi repressiyalardan qoruyan partiya lideri
Heydər Əliyev idisə, bazar iqtisadiyyatı dövründə toplumuzun maddi çətinliklərinin həll
edilməsi üçün onu dövlət büdcəsinə daxil edən də müstəqil Azərbaycanımızın
prezidenti Heydər Əliyev oldu.
Bir rejimin siyasi təzyiqlərinə, başqa dövrün iqtisadi problemlərinə üstün gələrək
yaşayan, xalqımızın mədəniyyətinə,mənəviyyatına əvvəlki kimi xidmət göstərən otuz
yaşlı «Qobustan»ı XXI yüz ildə də beləcə maraqlı, mətin, əlvan, həmişə gənc görmək
istəyirəm.
XAQANİ, 25
Yetmiş ildir ki,Azərbaycan Yazıçılar təşkilatı Xaqani küçəsində,25 nömrəli evdə
yerləşir.
Xaqani küçəsi Bakının mühüm özəlliklərə malik küçəsidir.Məhz bu küçədə bir
neçə Yaradıcılıq İttifaqı,bir neçə mədəniyyət ocağı fəaliyyət göstərir.
Xaqani küçəsinin o başında - Rəsul Rza və Nigar Rəfibəyli küçələri kəsişdiyi
yerdə məşhur Kitab passajı yerləşir.Mən bu kitab pasajının üstündəki evin üçüncü
mərtəbəsində, atamın mənzilində böyümüşəm və ilk kitabları da aşağıdakı dükandan
almışam.
Xaqani küçəsinin bu başından o başına gedən yol - müyyən mənada elə mənim
ömür yolumdur.Kitab passajından bir tin o yana Xaqani küçəsində Səməd Vurğun adına
Rus Dram Teatrı yerləşir. Bu teatrda mənim iki pyesim tamaşaya qoyulub.Teatrla bitişik
binada,indi İraq səfirliyi olan binada,vaxtilə Memarlar İttifaqı yerləşirdi. 1967-ci ildə
«Qobustan» toplusu yaradıldı və mən onun baş redaktoru təyin olundum. Memarlar
İttifaqı redaksiyamızı qonaqpərvərliklə qəbul etdi,işləməyimiz üçün iki otaq ayırdı.
Bu binayla üzbəüz Teatr Xadimləri İttifaqı və Aktyor evi yerləşir.Sonralar
«Qobustan» redaksiyası Aktyor evinə köçdu,bir müddət sonra isə mən Teatr cəmiyyəti(
o vaxt belə adlanırdı) sədrinin birinci müavini seçildim.
Xaqani küçəsiylə bir tin də getsək Rəssamlar İttifaqının qarşısına gələcə-yik.
Yazıçılarla rəssamlar arasında sıx dostluq əlaqələri var,tez-tez bir-birimizin
tədbirlərində iştirak edirik. Eynilə Xaqani küçəsi 27 nömrəli binada yerləşən,qapı
qonşumuz Bəstəkarlar İttifaqıyla da mehriban münasibətlərimiz var. Azərbaycan
bəstəkarlarının bir çox mahnıları,opera və operettaları şairlərimizin, yazıçılarımızın
iştirakıyla yaranıb. Bəstəkarlar İttifaqına bitişik bina M.F.Axundzadə adına Dövlət
kitabxanasıdır.Buradakı
zəngin kitablıqda
bizim
əsərlərimiz
da
qorunub
saxlanılır,oxuculara çatdırılır. Burada oxucularla görüşlərdə,ayrı-ayrı tədbirlərdə
yazıçılar fəal iştirak edir.
Sözümün canı isə əlbəttə Xaqani küçəsində 25 nömrəli evdə yerləşən Yazıçılar
Birliyidir.Bu il təşkilatımız yaranmasının 75 ilini qeyd edir.Bu yetmiş beş ilə nəzər
salanda Yazıçılar İttifaqının tarixində şərəfli,qürur doğuracaq səhifələrlə yanaşı,
uğursuz illərin acıları da yada düşür.Şükür ki, 37-ci ilin o amansız,qəddar toplantıları bu
binada keçirilməyib.Doğrudur,sonrakı illərdə də burada qalmaqallı iclaslar az
olmayıb.Yadımladır,hələ Yazıçılar İttifaqında işləmədiyim vaxtlarda buradaki bir
toplantıda çıxış edərək demişdim ki, mənim dünyada qorxduğum bir yer varsa,o da
Yazıçılar İttifaqının bu Natəvan klubudur.Çünki yeniyetməlik dövründən burada
keçirilən iclaslara gələrdim vü burada KİMLƏRİN KİMLƏR haqqında NƏLƏR
dediyini yada salanda,doğrudan da vahimələnirsən.
Amma nə olur olsun,əsəb gərginliyi də,yersiz didişmələr də, bir-birinə atılan
daşlar da zaman keçdikcə unudulub gedir, yalnız həqiqi ədəbi meyyarlar və ədəbi
dəyərlər qalır. 1991-ci ildən etibarən Birlik adlanın Yazıçılar İttifaqının fəaliyyətində
hər halda işıqlı cəhətlər qaranlıq məqamlardan qat-qar çoxdur.Sover dövründə ən
nüfuzlu
ictimai
təşkilat
kimi
Yazıçılar
İttifaqı
hər
zaman
dilimizin,mənəviyyatımızın,milli varlığımızın keşiyində durub, xalqımızın mühüm
taleyüklü məsələləri meydana çıxanda ən gur səslənən yazıçı sözü olub.1990-1991-ci
illərdə Azadlıq meydanına gedən yollar bir çox hallarda Yazıçılar ocağından başlanır.O
illər Xalq hərəkatının önündə ilk növbədə Azərbaycan yazıçıları gedirdilər.Amma
ondan qabaqki illərdə də xalqın milli şüurunun yetkinləşməsində, həqiqi mənəvi
dəyərləri mənimsəməsində şeirimizin, nəsrimizin, dramaturgiyamızın, tənqidimizin
müstəsna rolu var. Unudulmaz Öndərimiz Heydər Əliyev çıxışlarında bu cəhəti dönə-
dönə qeyd edib.
Çox çətin vaxtlarda Yazıçılar təşkilatına rəhbərlik edən insanların xidmətlərini
unutmaq olmaz.Mən onların adlarını hörmət və ehtiramla çəkirəm: Məmmədkazım
Ələkbərli,Seyfulla Şamilov,Səməd Vurğun,Rəsul Rza,Süleyman Rəhimov,Mirzə
İbrahimov,Mehdi Hüseyn, İmran Qasımov, İsmayıl Şıxlı…
1987-ci il iyunun 18-də Yazıçılar İttifaqının plenumunda mən təşkilatın rəhbəri
seçiləndən sonra iş kabinetimdə İttifaqa müxtəlif illərdə rəhbərlik etmiş bu doqquz
yazıçının portretləırini asdım.Onların yanında bir portret də asılıb - 1993-cü ildən
Birliyin Birinci katibi vəzifəsini icra edən,vaxtsız itirdiyimiz əziz dostumuz,gözəl
yazıçımız Yüsif Səmədoğlunun portreti.