Yazılmışdır. Bu kitabda mülki hüquq münasibətlərinin yaranmasında aparıcı
Yüklə 2,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
V fəsil. Əralak kirayəsi müqaviləsi üçün kirayəçi kirayə haqqını ödəməkdən azad edilir, onun yararlığının azaldığı müddət üçün isə yalnız kirayə haqqının bir hissəsini ödəməyə borclu olur. Yararhhğm əhəmiyyətsiz dərəcədə azalması hesaba alınmır. Yaşayış otağının kirayəsi müqaviləsində kirayəçinin ziyanına olaraq bundan kənaraçıxmalarm qüvvəsi yoxdur; ikincisi, əgər müqaviləyə hər hansı uyğunsuzluq onun bağlandığı məqamda məlum olarsa və ya belə uyğunsuzluq kirayəyə verənin cavabdeh olduğu hansısa hal nəticəsində sonradan əmələ gələrsə və ya kirayəyə verən həmin uyğunsuzluğun aradan qaldırılmasını gecikdirərsə, kirayəçi yuxarıda göstərilən hüquqa əlavə olaraq öhdəliyin icra edilməməsi nəticəsində dəyən zərərin əvəzini ödəməyi tələb edə bilər; üçüncüsü, kirayəyə verənin gecikdirməsi halında kirayəçi qüsuru özü aradan qaldıra bilər və çəkdiyi zəruri xərclərin əvəzini ödəməyi tələb edə bilər;
kirayə müqaviləsinin ləğv olunmasını tələb edə bilər: birincisi, əgər kirayəçi kirayəyə götürdüyü əşyanı tamamilə və ya qismən müqavilə üzrə istifadəyə müəyyənləşdirilmiş müddətdə almırsa və ya əşya ondan götürülürsə və ya əhəmiyyətli dərəcədə pisləşirsə, kirayəyə verən isə gecikdirməyə yol verirsə, kirayəçi xəbərdarlıq müddətini gözləmədən müqaviləni ləğv edə bilər. İstifadəyə əhəmiyyətsiz maneə və ya istifadədən məhrumetmə nəticəsində müqavilənin ləğvinə yalnız o halda yol verilir ki, kirayəçinin xüsusi mənafeləri buna haqq qazandırsın (bax. ARMM, mad.677.1.4); ikincisi, kirayəyə verən kirayəyə verilmiş otaqların və ya binanın salamatlığı üçün zəruri olan, kirayəyə verilmiş otaqların və ya binanın digər hissələrinin yaxşılaşdırılmasına, yaxud 123 Rüfət Göyüşov isitməyə sərf olunan enerjiyə qənaət edilməsinə yönəldilən əhəmiyyətli hesab edilən təsirlər edə bilər. Bu zaman tədbirlərin həyata keçirilməsinə üç ay qalmış kirayəçiyə bu tədbirlərin xarakteri, həcmi, başlanğıcı və ehtimal edilən müddəti barəsində, habelə kirayə haqqının mümkün artımı barəsində yazılı bildiriş verməlidir. Belə olan halda kirayəçinin iki istiqamətdə hüququ yaranır ki, birincisi ya bu cür tədbirlərin həyata keçirilməsinə yol vermək və ya kirayə müqaviləsini ləğv etmək. AR MM-in 678.3-cü maddəsində müəyyən olunan qaydaya əsasən, kirayəçi bildirişin daxil olduğu tarixdən iki ay ərzində müqaviləni növbəti ayın sonu üçün ləğv etmək hüququna malikdir. Əgər kirayəçi müqavilənin ləğv olunduğunu bəyan edərsə, tədbirlərin görülməsi kirayə müddətinin sonuna- dək təxirə salınır.
MM-in 693.1.2-
ci maddəsinə əsasən, kirayə münasibətlərinə xitam verilməsində kirayəyə verənin əsaslı marağı yoxdursa və əgər yaşayış otağının kirayəsi müqaviləsi üzrə hüquq münasibətlərinin müddəti bir ildən çoxdursa, hüquq münasibətlərinə xitam verilməsinə ən geci iki ay qalmış kirayəçi yazılı bildiriş əsasında kirayəyə verəndən bu münasibətlərin qeyri-müəyyən müddətə davam etdirilməsini tələb edə bilər. Bu halda kirayəyə verənin kirayə hüquq münasibətlərinə xitam vermək arzusu aşağıdakı hallarda əsaslı sayılır (bax. AR MM, mad.692.2) -
kirayəçi müqavilə öhdəliklərinin pozulmasında təqsirli olduqda; -
kirayəyə verənin otaqlara özü və ya ailə üzvləri üçün mənzil kimi ehtiyacı olduqda; -
kirayəyə verən torpaq sahəsindən iqtisadi cəhətdən sərfə 124 V fəsil. Əmlak kirayəsi müqaviləsi li istifadə edə bilmədikdə və buna görə xeyli zərərə düşə bildikdə; - kirayəyə verən binanın yardımçı qeyri-yaşayış otaqlarını kirayəyə vermək məqsədilə yeni avadanlıqla təchiz edərək yol verilən şəkildə yaşayış otaqlarına çevirmək niyyətində olduqda və müqavilənin ləğvini yalnız bu otaqlar üçün məhdudlaşdırdıqda. Müqavilənin davam etdirilməsi ilə əlaqədar kirayəçinin növbəti hüququ AR MM-in 685.3-cü maddəsində nəzərdə tutulmuşdur. Belə ki, kirayə haqqının vaxtında ödənilməmə- si səbəbindən kirayəyə verənin kirayə müqaviləsini xəbərdarlıq müddətini gözləmədən ləğv etməsi hüququnu kirayəçi müqavilə ləğv edilənədək kirayəyə verəni təmin etməklə istisna edə bilər. Kirayəçi əşya hüquqi müdafiə vasitələrindən istifadə edə bilər. Kirayəyə verən kirayə müqaviləsini xəbərdarlıq müddətini gözləmədən ləğv edə bildiyi hallarda, kirayəçi AR MM-in 685.1-ci maddəsinə nəzərdə tutulan qaydada müqavilənin ləğvinə dair bildiriş vermək əvəzinə neqator iddiası qaldıra bilər.
in 696.1-ci maddəsində müəyyən olunmuş qaydaya görə, əgər yaşayış otağının kirayəsi haqqında müqaviləyə uyğun olaraq hüquq münasibətlərinə xitam verilməsi kirayəçi və onun ailəsi üçün ağır nəticələrə gətirib çıxara bilərsə və buna hətta kirayəyə verənin əsaslı mənafelərini nəzərə almaqla haqq qazandırmaq mümkün olmazsa, kirayəçi müqavilənin ləğv edilməsi barədə şikayət verə bilər və kirayəyə verəndən həmin müqavilə üzrə hüquq münasibətlərini davam etdirməyi tələb edə bilər.
Yüklə 2,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|