Yoki ilmli bo‘l, yoki ilmga tayanib ish tutadigan bo‘l, loaqal ilmni tinglab eshitadigan bo‘l, ammo to‘rtinchisi bo‘lma, chunki kasodga uchrab halok bo‘lasan

Forobiyning fanlar tasnifida tabiiy va ijtimoiy fanlar o‘z vazifasiga ko‘ra bir-biridan farq qiladi. Masalan,

Ular dunyoni idrok qilishga va insonlarning baxt-saodatga erishishiga qaratilgandir.
mate­matika, tabiatshunoslik va metafizika ilmlari inson aql-zakovatini boyitishga xizmat qiladi
grammatika, she’riyat va mantiq esa fanlardan to‘g‘ri foydalanishni, bilimlarni boshqalarga to‘g‘ri tushuntirish, ya’ni aqliy tarbiya uchun
Siyosat, axloqshunoslik, psixologiya va pedagogikaga oid bilim­lar kishilarning jamoaga birlashuvi, ijtimoiy hayotning qonun va qoidalarini o‘rtagatadi.

Forobiyning gnoseologik qarashlari, ya’ni bilish haqidagi ta’limoti ijtimoiy-falsafiy fan rivoji tarixida alohida o‘rinni egallaydi. Olimning bu boradagi fikrlari uning «Mantiq to‘g‘risida risolaga muqaddima»,

«Mantiqqa kirish»,

«Aql to‘g‘risida»,

«Falsafaning ma’nosi va kelib chiqishi» va boshqa asarlarida taxlil etib berilgan.

Mutafakkir inson Yer yuzidagi oliy mavjudot ekanligini ta’kidlab, uning qobiliyati, tevarak-atrofdagi narsa va hodisalarni idrok qilish kuchiga katta baho beradi.

Forobiy dunyoqarashida ijtimoiy-siyosiy va axloqiy fikrlar ham muhim o‘rinni egallaydi. Allomaning

«Baxt-saodatga erishuv haqida»,

«Fozil shahar aholisining fikrlari»,

«Baxt-saodatga erishuv yo‘llari haqida risola»,

«Buyuk kishilarning naqllari»,

«Musiqa haqida katta kitob»,

«Fuqarolik siyosati» va boshqa asarlari jamiyat va uni boshqarish, axloq-odob va ta’lim-tarbiya masalalariga bag‘ishlangan.

Forobiy Yaqin va O‘rta Sharq mamlakatlari faylasuflari orasida birinchi bo‘lib boshqa jamiyatning kelib chiqishi, uning maqsad va vazifalari haqidagi ta’limotni ishlab chiqdi.

O‘rta asr sharoitida jamiyat tabiiy ravishda kelib chiqqanligini, inson faqat boshqalar yordamida hayot qiyinchiliklariga qarshi kurasha olishi mumkinligini asoslab berdi.