312
kompleks istifad sini, v mühafiz si sxeml ri, dövl t su kadastrı
m lumatları sasında dövl t proqramları i l nib hazırlanır.
Dövl t su kadastrı su obyektl ri, su ehtiyatları, su obyektl rind n
istifad v su obyektl ri istifad çil ri bar d m lumatların m cmusudur. Su
obyektinin istifad cisi dedikd su obyektl rind n istifad hüququ verilmi
fiziki v ya hüquqi xsl r ba a dü ülür.
Suların v ziyy tind ba ver n prosesl rin vaxtında a kara
çıxarılması, qiym tl ndirilm si, h min prosesl rin inki afının
proqnozla dırılması v z r rli t sirinin qar ısının alınması, h yata keçiril n
su mühafiz si t dbirl rinin s m r liliyinin t min edilm si m qs di il su
obyektl rinin hidroloji v hidrogeoloji göst ricil rin münt z m mü ahid
sistemind n ibar t olan su obyektl rinin dövl t monitorinqi traf mühitin
dövl t monitorinqi sisteminin t rkib hiss si olaraq h yata keçirilir.
Suların s m r li istifad si v mühafiz sinin cari v perspektiv
planla dırılmasının t min edilm si m qs di il mü yy n olunmu qaydada
müvafiq razid mövcud olan su ehtiyatlarının miqdarı v keyfiyy tinin
münt z m olaraq mü yy n edilm sind n ibar t olan suların dövl t uçotu
aparılır. Bel dövl t m lumatlatı suların k miyy t v keyfiyy t gös-
t ricil rin , onların öyr nilm si v istifad d r c sin gör yerüstü v
yeraltı su obyektl rinin v ziyy tini xarakteriz edir.
Su obyektl rinin istifad si v mühafiz si sah sind qa-
nunvericilikd n z rd tutulmu normalla dırma – sudan istifad
limitl rinin mü yy n edilm si v su obyektl rinin istifad si v mühafiz si
sah sind sanitariya – gigiyena, ekoloji, hidroloji, hidrogeoloji, texnoloji,
metroloji, standartların, normaların v qaydaların i l nib hazırlanması v
q bul edilm sind n ibar tdir.
Qanunvericiliy gör su obyektl rinin istifad si v mühafiz si
üz rind dövl t n zar ti sas n a a ıdakılara:
–
su obyektl rinin istifad si v mühafiz si qaydalarına;
313
–
sudan istifad limitl rin ;
–
su obyektl rinin istifad si v mühafiz si sah sind sanitariya –
gigiyena, ekoloji, hidroloji, hidrogeoloji, texnoloji, metroloji,
standartlarına, normalarına v qaydalara;
–
su mühafiz si zonalarının
razisind n istifad rejimin v
ölk mizin su qanunvericiliyinin dig r t l bl rin riay t olunmasını
t min edir (Su M c ll si, madd 28).
Mülkiyy t formasından asılı olmayaraq mü ssis l r, idar l r,
t kilatlar v dig r hüquqi xsl r, h mçinin Az rbaycan Respublikasının
v t nda ları,
cn bil ri, v t nda lı ı olmayan xsl r qanunvericilikd
n z rd tutulmu qaydada su obyektl rinin istifad cisi ola bil rl r. Onlar is
qanunvericilikl mü yy n olunmu qaydada suyu huquqi fiziki xsl rin
(istehlakçıların) istifad sın ver bil rl r. Bu zaman sudan istifad nin
qaydaları v
rtl ri, t r fl rin qar ılıqlı hüquq v v zif l ri müqavil l r
sasında t nziml nir.
Su obyektl rinin mülkiyy tçisi olmayan hüquqi v fiziki xsl r su
obyekt l ri üz rind a a ıdakı hüquqlara malik ola bil rl r:
– su obyektl rind n uzunmüdd tli istifad hüququ;
– su obyektl rind n qısa müdd tli istifad hüququ;
– su obyektl rind n m hdud istifad hüququ (su servitutları).
Qanunvericiliy gör su obyektl rind n qısa müdd tli istifad hüququ 3
il q d r, uzunmüdd tli istifad hüququ 25 il q d r mü yy n
edilmisdir.
Su obyektl ri üz rind istifad v ya mülkiyy t hüququ verilmi
hüquqi v fiziki xsl rin hüquqları mülki qanunvericilikd servitutlar
haqqında n z rd tutulmu qaydada ümumi v xüsusi servitutları
formasında ba qa
xsl rin xeyrin m hdudla dırıla bil r. Bel ki, ümumi
su servitutu formasında h r bir xs ümumi istifad d olan su obyektind n
v dig r su obyektl rind n istifad ed bil r. Ba qa
x l rin xüsusi
istifad sind olan su obyektl rind n maraqlı
xsl r xüsusi
314
su servitutu formasında istifad ed bil r. Bel servitut m hk m q rarı
sasında da mü yy n edil bil r.
H m ümumi, h m d xüsusi su servitutları a a ıdakı m qs dl r üçün
mü yy n edil bil r:
Su qanunvericiliyin gör dig r su servitutları da mü yy n edil
bil r v onların h yata keçirilm si üçün xüxusi razılıq t l b edilmir.
Su obyektl rind n istifad hüququ qanunvericilikd n z rd tutulmi
qaydada ld edil bil r v bu istifad nin xüsusi razılıq t l b ed n növl ri
müvafiq icra hakimiyy ti orqanları t r find n mü yy n edilir.
Su obyektl ri istifad çisi olan fiziki xs öldükd v ya su obyektl ri
istifad çisi olan huquqi xs yenid n t kil edildikd su obyektl rind n
istifad hüququ onların varisl rin keçir, lakin bu zaman su obyektl rini
d yi m k olmaz.
Az rbaycan Respublikasının Su M c ll sinin 35–ci madd sind su
obyektl rind n istifad nin növl ri göst rilmisdir: içm li su v m i t
t chizatı; müalıc , kurort v sa lamla dırma; istirah t v idman; s naye,
tikinti v energetika; k nd t s rrüfatı; me t s rrüfatı; hidroenergetika;
n qliyyat; balıqçılıq; ovculuq; tullantı sularının axıdılması; yan ından mü-
hafiz v dig r m qs dl r üçün.
Su obyekti v ya onun bir hiss si eyni zamanda bir v ya bir neç
m qs d üçün istifad y veril bil r.
Ümumi istifad d olan su obyektl ri – istifad si hamı üçün mümkün
v açıq olan su obyetl ridir. Fiziki xsl r bel su obyektl rind nöz
ehtiyaclarını t min etm k m qs dil (çim rlik, qayıqla g zinti, idman,
h v skar balıq ovu, mal – qaranın suvarılması, texniki qur ulardan istifad
etm d m su götürm v s.) pulsuz istifad edirl r.
Su obyetl rind n ümumi m qs dl r üçün istifad edil rk n t bi ti
mühafiz v dövl t sanitariya n zar tini h yata keçir n, balıq ehtiyatlarını
mühafiz ed n, g mi h r k tini t nzim ed n orqanların t l bl rin , habel
suda insanların
Dostları ilə paylaş: |