Zavər Qafarov, Ataxan Əbilov Beynəlxalq xüsusi hüquq Yenidən işlənmiş ikinci nəşr Bakı ~ Qanun 2007
Yüklə 2,45 Mb. Pdf görüntüsü
|
Fəsil 15. Vərəsəlik hüququ Dördüncüsü, həmin müqavilələrdə vəsiyyətnamənin formasına tətbiq edilməli olan hüquq məsələsi həll edilmişdir. Şəxsin vəsiyyətnamə tərtib və ya ləğv etmək qabiliyyəti və həmçinin vəsiyyətnamənin və onun ləğv edilməsinin forması vəsiyyətnamə tərtib edilən anda miras qoyanın vətəndaşı olduğu Razılığa Gələn Tərəfin qanunvericiliyi ilə müəyyən edilir. Lakin vəsiyyətnamə və onun ləğv olunması əgər tərtib edildiyi yerin qanunvericiliyinin tələblərinə cavab verirsə, forma baxımından tələblərə riayət olunma- mağa görə vəsiyyətnamə etibarsız hesab edilə bilməz. Beşincisi, hüquqi yardım haqqında müqavilələrdə vərəsəlik işlərinin icraatı ilə əlaqədar səlahiyyətli idarələr müəyyən edilmişdir. Daşınan əmlaka vərəsəliyə dair işlər üzrə icraatı miras qoyanın sonuncu daimi yaşayış yerinin olduğu Razılığa Gələn Tərəfin idarələri apanr. Əgər miras qoyanın bütün daşınan əmlakı onun sonuncu daimi yaşayış yeri olmayan Razılığa Gələn Tərəfin ərazisində yerləşirsə, bu halda vərəsənin, yaxud rədd cavabı alanın ərizəsi üzrə, bütün vərəsələr bununla razılaşarsa, vərəsəlik haqqında işə dair icraatı həmin Razılığa Gələn Tərəfin idarələri apanr. Bəzi hüquqi yardım haqqında müqavilələrdə isə (məsələn, 18 iyun 1997-ci il tarixli Azərbaycan Respublikası ile Özbəkistan Respublikası arasında mülki, ailə və cinayət işləri üzrə hüquqi yardım və hüquqi münasibətlər haqqında Müqavilə) bu zaman miras qoyanın ölən vaxtı vətəndaşı olduğu Razılığa Gələn Tərəfin ədliyyə idarələri səlahiyyətli hesab edilir. Daşınmaz əmlaka dair vərəsəlik işləri üzrə icraatı isə bu əmlakın yerləşdiyi ölkənin idarələri apanr. Vərəsəlik İşlərinin icraatı İlə əlaqədar qeyd edilən qaydalar vərəsəlik işləri üzrə mübahisələrə də şamil edilir. Altıncısı, bu tip müqavilələrdə İştirakçı dövlətlər, bir qayda olaraq, öz qanunvericiliklərinə uyğun olaraq ərazilərində diger tərəfin vətəndaşının miras qoyulan əmlakın qorunması və idarə olunması üçün zəruri tədbirlərin görülməsini öhdələrinə götürürlər. Belə gö 266 § 2. Xarici clementli vərəsəlik münasibətləri və beynəlxalq müqavilələr rülən tədbirlər haqqında təxirə salınmadan diplomatik nümayəndəliyə və ya konsul idarəsinə məlumat verilməlidir. Diplomatik nümayəndəlik və ya konsul idarəsi həmin tədbirlərin həyata keçirilməsində iştirak edə bilər. Onların vəsatəti ilə göstərilən tədbirlər dəyişdirilə və ya ləğv edilə bilər. Əgər Razılığa Gələn Tərəflərdən birinin vətəndaşı daimi yaşayış yeri olmadığı digər Razılığa Gələn Tərəfin ərazisində səfər zamanı vəfat edərsə, onun üstündə olan pul və əşyalar vətəndaşı olduğu Razılığa Gələn Tərəfin diplomatik nümayəndəliyinə və ya konsulluq idarəsinə verilir. Yeddincisi, hüquqi yardım haqqında müqavilələrdə, ən nəhayət, miras qalan əmlakın verilinəsi məsələsi tənzimlənir. Əgər daşınar vərəsəlik əmlak, yaxud daşınar və ya daşınmaz əmlakın satışından əldə olunan məbləğ vərəsəlik icraatı qurtardıqdan sonra yaşadıqları və ya olduqları yer digər Razılığa Gələn Tərəfin ərazisində olan varislərə verİlməlidirsə və miras qoyulan əmlak və ya əldə edilən pul məbləği varislərə və ya onların nümayəndələrinə bilavasitə verilməsi mümkün olmadıqda, həmin əmlakın və ya pul məbləğinin Razılığa Gələn Tərəfin diplomatik nümayəndəliyinə, yaxud konsul idarəsinə verilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Bu qayda aşağıdakı hallarda tətbiq edilir; 1) əgər ərazisində vərəsəlik əmlak olan Razılığa Gələn Tərəfin qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş müddətlərdə miras qoyanın kredİtorlannin irəli sürdüyü bütün tələblər ödənmiş, yaxud təmin edilmişdirsə; 2) vərəsəliklə əlaqədar bütün vergilər və rüsumlar ödənilmiş və təmin edilmişdirsə; 3) zəruri hallarda səlahiyyətli İdarələr əmlakın aparılmasına və ya pul məbləğinin köçürülməsinə icazə vermişlərsə. Azərbaycan Respublikasının bir sıra dövlətlərlə bağladığı konsul konvensiyalannda isə xarici elementli vərəsəlik münasibətlərində konsulun iştirakı, onun daşıdığı funksiyalarla bağlı məsələlər 267 Fəsil 15. Vaıəsəlik hüququ öz həllini tapmışdır. Məsələn, Azərbaycan Respublikası ilə Ukray* na arasında 24 mart 1997-ci ildə bağlanmış Konsulluq Konvensiyasına görə (12 dekabr 2000-ci Üdə qüvvəyə minmişdir) qəbul edən dövlətin səlahiyyətli orqanları mümkün qədər qısa müddətdə konsulluğun vəzifəli şəxsinə konsulluq dairəsi ərazisində onu göndərən dövlətin vətəndaşının ölümü barədə məlumat verir, habelə konsulluğun vəzifəli şəxsinə miras qalmış əmlakın, vəsiyyətnamənin olması, həmçinin qəbul edən dövlətin ərazisində olan və yaxud təmsil edilən hər hansı bir şəxsin bu əmlakın sərəncamvericisi təyin olunması haqqında məlumat verirlər. Miras olduğu halda Konsulluğun vəzifəli şəxsi qəbul edən dövlətin səlahiyyətli orqanları tərəfindən əmlakm siyahısınm tərtib edilməsində iştirak etmək' hüququna malikdir va miras qalmış əmlakın qorunması ilə bağlı tədbirlər görür. Göndərən dövlətin vətəndaşı, vətəndaşlığından asılı otmayaraq qəbul edən dövlətin ərazisində ölmüş şəxsin mirasına hüququ olarkən həmin dövlətin səlahiyyətli orqanları konsulluq idarəsinə bu barədə dərhal məlumat verirlər. Əgər göndərən dövlətin vətəndaşı qəbul edən dövlətdə miras almaq hüququna malikdirsə və ya bu hüquqa iddia edirsə, lakin nə o, nə də onun nümayəndəsi miras haqqmda işin baxılmasmda iştirak edə bilmirlərsə, konsulluğun vəzifəli şəxsi şəxsən və ya öz nümayəndəsi vasitəsilə qəbul edən dövlətdə həmin vətəndaşı məhkəmə, yaxud digər səlahiyyətli orqanlarda təmsil edə bilər, həmin vətəndaşa təhvil vermək üçün ona çatası olan hər cür mirası ala bilər. Göndərən dövlətin qəbul edən dövlətdə daimi yaşamayan vətəndaşı orada öldükdə konsulluğun vəzifəli şəxsi varislərə, sərən- camvericiyə, yaxud digər səlahiyyətli şəxslərə təhvil vermək üçün ölən şəxsin bütün sənədlərini, pul vəsaitlərini, qiymətli əşyalanm müvəqqəti mühafizəyə götürmək hüququna malikdir. Konsulluğun vəzifəli şəxsi göndərən dövlətin vətəndaşı adından, əgər həmin vətəndaş qəbul edən dövlətin erazisində deyilsə. 268 Yüklə 2,45 Mb. Dostları ilə paylaş:
|