Ózbekistan respublikasi joqari bilim, PÀn hàm innovatsiyalar ministrligi

Tasiwshi RNK tiykarinan ribosomaǵa aminokuslotalardi jetkizip beredi.

Ribosomali RNK bul ribosoma ózinde bolıp belok biosintezinde qatnasadi. Ribonuklein kislotalardıń kenisliktegi strukturasi bir shinjirli polinukleotid ibarat bolıp quramında 75 ten hám 10000 ǵa shekem nukleotid qaldiǵi bar.

Ribosomali RNK bul ribosoma ózinde bolıp belok biosintezinde qatnasadi. Ribonuklein kislotalardıń kenisliktegi strukturasi bir shinjirli polinukleotid ibarat bolıp quramında 75 ten hám 10000 ǵa shekem nukleotid qaldiǵi bar.

I.2. DNK hám RNK sintezi
Nuklein kislotalardıń sintezi ushın DNK shınjırı, belok biosinteziga matritsa (qálip) retinde i-RNK xızmet etedi. DNK dıń sintezi DNK-matritsanıń eki shınjırında, RNK sintezi bolsa onıń bir shınjırında ámelge asadı. Kópshilik jaǵdayda DNK shınjırı bir-birinen bóleklengen hám tiyisli sharayat tiykarında júz baladı. Biopolimerlarnıń qáliplesiwinde matritsadan tısqarı taǵı substratlar, reaksiyanı katalizlovchi fermentler zárúr baladı. DNK sintezida substrat retinde dezoksiribonukleozidtrifosfat, RNK ushın ribonukleozidtri-fosfatlar bolıwı kerek. Belok sintezida bolsa substrat wazıypasın aminoatsil-t-RNK atqaradı.
Nuklein kislotalardıń matritsa sintezida qatnasıw etiwshi fermentler DNK-yamasa RNK-polimerazalar bolıp tabıladı. Ayırım halda i-RNK tek belok sintezida matritsa bolmasdan, bálki DNK biosintezi ushın da qálip wazıypasın orınlawı múmkin. Bunday processni teris transkriptaza fermenti atqaradı. Biopolimerlarnıń matritsali úsh qıylı sintezi úsh basqıshdan ibarat : a) initsiatsiya-eki monomerdan polimernıń baslanıwı ; b) elongatsiya-polimer shınjırınıń uzayıwı ; v) terminatsiya-matritsali sinteznıń juwmaqlanıwı. Prokariot hám eukariot organizmlerde DNK dıń sintezi birdey bolıwı gúzetiledi. Usı sintez tiykarında azotlı tiykarlardıń komplementarlik sisteması (A=T, G=S) bolib, bul process hár bir tur organizmnıń DNKsidaǵı nukleotid qatarın tek ata-anasidaǵına bolmaydıden, bálki keyingi násillarǵa da qatań birdey jaǵdayda uzatılıwın támiyinleydi.