Fan/modul kodi
KNKA3508
|
O‘quv yili
2022-2023
|
Semestr(lar)
4/5
|
ECTS - Kreditlar
4/4
|
Fan/modul turi
Ixtisoslik
|
Ta’lim tili
O‘zbek/Rus
|
Haftadagi dars soatlari
14/14
|
1.
|
Fanning nomi
|
Auditoriya mashg‘ulotlari (soat)
|
Mustaqil ta’lim (soat)
|
Jami yuklama
(soat)
|
Kesish nazariyasi va kesuvchi asboblar
|
28
|
212
|
240
|
2.
|
2.1. Fanning mazmuni
Fanni o‘qitishdan maqsad – talabalarga kesib ishlov berish, metallning yuza sifatiga va asbobning yemirilishiga ta’sir ko‘rsatuvchi, qirindi hosil bo‘lish zonasidagi fizik hodisalar mohiyatini ochib berish masalalari turadi.
Fanning vazifasi – Kesish nazariyasi va kesish asboblarini qo‘llash, ishlab chiqarish unumdorligini oshirish va metallarga ishlov berish tannarxini pasaytirish kabi amaliy masalalarni echish yutuqlariga olib keladi. Aniq sharoitlar uchun optimal kesish rejimlarini ishlab chiqishda kerakli bilimlarni egallash ushbu fanni o‘rganishni asosiy masalasi bo‘lib hisoblanadi. Buning uchun esa fizikaviy va issiqlik hodisalarini kesish kinematikasi bilan bog‘liqlik masalalarini echa bilish, texnologik sistemani texnik va iqtisodiy samaradorlik bilan ishlashini ta’minlash maqsadida kesuvchi asbob turg‘unligini va metallarni ishlov beriluvchanligini oshirishda nazariy va eksperimental tadqiqot natijalaridan foydalana bilish lozim.
|
2.2. Asosiy nazariy qism (maʼruza mashgʼulotlari)
|
t/r
|
Mavzu
|
Talabaning oʼquv yuklamasi, soat
|
Umumiy yuklama
xajmi
|
Auditoriya mashgʼulotlari
|
Mustaqil ish
|
Jami
|
Maʼruza
|
Amaliy mashgʼulot
|
Laboratoriya ishi
|
Seminar
|
Kurs loyixasi
(ishi)
|
Bahorgi semestr
|
1.
|
Kirish. Asosiy tushuncha va ta’riflar.
|
26
|
1
|
1
|
|
|
|
|
25
|
2.
|
Asbobsozlik materiallari.
|
30
|
3
|
2
|
|
1
|
|
|
27
|
3.
|
Metal kesish jarayoni. To’g’ri va burchakli kesish jarayoni mexanikasi.
|
33
|
6
|
2
|
2
|
2
|
|
|
27
|
4.
|
Kesish jarayoni statikasi va dinamikasi.
|
31
|
4
|
2
|
2
|
|
|
|
27
|
|
Jami:
|
120
|
14
|
7
|
4
|
3
|
|
|
106
|
Kuzgi semester
|
5.
|
Metal kesishda qirindining shakllanishi va turlari.
|
28
|
3
|
2
|
|
1
|
|
|
25
|
6.
|
Kesish jarayonida issiqlik xodisalari.
|
31
|
4
|
2
|
2
|
|
|
|
27
|
7.
|
Kesuvchi asboblar va ularning turlari.
|
31
|
4
|
2
|
2
|
|
|
|
27
|
8.
|
Kesuvchi asbob geometriyasi.
|
30
|
3
|
1
|
|
2
|
|
|
27
|
|
Jami:
|
124
|
14
|
7
|
4
|
3
|
|
|
106
|
|
240
|
28
|
14
|
8
|
6
|
-
|
-
|
212
|
|
Fan tarkibiga quydagi modullar kiradi:
1-mavzu. Kirish. Asosiy tushuncha va ta’riflar
Kesish nazariyasi va asboblar fanini ilmiy ishlari va amaliyoti kelajagining asosiy yo‘nalishlari. Metallarni kesib ishlash usulining sanoatda tutgan o‘rni. Asosiy tushuncha va ta’riflar.
2-mavzu. Asbobsozlik materiallari
Kesuvchi asboblar materiallariga qo‘yilgan talablar.Quyidagi asosiy talablar ko‘yiladi.Keskich materiallari va ularning fizika-mexanikaviy xossalari. Asbobsozlik materiallarini fizika-mexanikaviy xossalari. Asbobsozlik uglerodli po‘latlari. Legirlangan asbobsozlik po‘latlari. Tezkesar po‘latlar. Kukunli tezkesar po‘latlar.Qattiq qotishmalar,keramika,o‘ta qattiq qotishmalar.
3-mavzu. Metal kesish jarayoni. To’g’ri va burchakli kesish jarayoni mexanikasi
Metallarni plastik deformatsiya ba’zi ma’lumotlar. Plastik deformatsiya. Qirindi xosil bo‘lishi zonasini o‘rganish usullari. Qirindining asosiy turlari. Qirindi o‘tirishiga ta’sir kiluvchi faktorlar. Keskich cho‘qqisidagi yumaloqlash radiusi "r" ning ta’siri .Kesish jarayonida o‘simta xosil bo‘lishi.
4-mavzu. Kesish jarayoni statikasi va dinamikasi
Kesish kuchlari. Zagatovkaga ta’sir qiluvchi kuchning ishlanayotgan materialga ta’siri. Kesish tezligiga kesish kuchlarini ta’siri. Kesish kuchini xisoblash uchun empirik formulalar amalda qo‘llaniladi. Kesishda sarf kilingan quvvat. Kesishdagi tebranishlarni asboblar turg‘unligiga va
ishlangan yuza sifatiga ta’siri.
5-mavzu. Metal kesishda qirindining shakllanishi va turlari
Metallarni kesib ishlov berishda qirindining shakllanishi, uning turlari va hosil bo’lish muhitlari. Shuningdek qirindi shakllarinishining kesish jarayonidagi o’rni.
6-mavzu. Kesish jarayonida issiqlik xodisalari
Kesish xarorati manbalari va uni taqsimlanishi. Kesish xaroratini o‘lchash.Kesish xaroratiga ta’sir qiluvchi faktorlar.
7-mavzu. Kesuvchi asboblar va ularning turlari
Keskich, uning qismlari va elementlari. Tokarlik keskichi asosiy turlari. Metallarni tez yo‘nishda ishlatiladigan keskichlarinig konstruksiyalari. Yig‘ma keskichlar. Turli keskich turlari.
8-mavzu. Kesuvchi asbob geometriyasi
Kesib oshlov berishda foydalaniladigan kesuvchi asboblarning geometriyasi, ularni kesish jarayonida hosil bo’ladigan hodisalarga ta’siri. Asbob geometriyasini tanlash usullari bo’yicha tavsiyalar beriladi.
2.3. Amaliy mashg‘ulotlari bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar
Amaliy mashg'ulotlar sinfning shakllaridan biridir o'quvchilar o'qituvchi rahbarligidagi sinflar o‘quv rejasiga kiritilgan muayyan fanning ma’lum bir bo‘limi bo‘yicha zarur ko‘nikma va malakalarni egallash.
Amaliy mashg'ulotlarning maqsadi - ta'minlash nazariyani chuqur o'rganish, o'zlashtirish imkoniyatlari amaliy ko'nikmalar va mustaqil ijodkorlikni rivojlantirish talabalarda fikrlash.
Amaliy mashg‘ulotlar uchun quyidagi mavzular:
Bahorgi semestr
Qirqish rejimining elementlari.
Asosiy vaqtni hisoblash.
Kuzgi semester
Yo‘nishda qirqish rejimlarini analitik hisoblash.
Parmalashda qirqish rejimlarini analitik hisoblash.
2.4. Laboratoriya ishlari bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar
Laboratoriya ishlarida talabalar kesish nazariyasi va kesish asboblari konstruksiyasi bilan tanishadilar, konstruksiyalarni tahlil qiladilar, ishlash prinsipini o‘rganadilar laboratoriya ishlarini o‘tkazib amaliy ko‘nikmalar oladilar. Kesish rejimlarini analitik hisoblaydilar.
Laboratoriya ishlari uchun quyidagi mavzular:
Bahorgi semestr
Tokarli keskichini geometriyasi.
Keskich turlari.
Kuzgi semester
Qirindi kirishuvi koeffitsentini aniqlash. Kesish rejimlarini kirishuv koeffitsentiga ta’siri.
Yo‘nishdagi kesish elementlarini kesish haroratiga ta’sirini tabiiy termopara usuli bilan aniqlash.
|
