Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта

Chorvachilik sohasida innovatsion rivojlantirishning iqtisodiy 
samaradorlikka ta‟siri
79
 
 
Samarad
orlik 
ko„rinishl
ari 
Olingan 
samara 
Ko„rsatkic
hlar 
Izoh 
Biologik 
samarado
rlik 
Chorva 
mollarning 
genetik 
imkoniyatla
rini oshirish 
va 
ozuqaning 
Bs – innovatsion rivojlantirishning biologik 
samaradorlik ko„rsatkichi 
Yam – chorvachilik mahsulotlari hajmi; 
Im - chorva mollarning genetik potensialini 
takomillashtirish, yuqori mahsuldor chorva mollar, 
biotexnologiyalar, gennetik injener-likdan unumli 
foydalanish hisobiga mahsulot ishlab chiqarishga 
79
S.N.Xamrayevaning ilmiy tadqiqotlari natijalari asosida tuzilgan

---

390 
tuyimliligin
i yaxshilash 
hisobiga 
chorvachili
kda 
mahsuldorli
k-ning 
oshishi va 
mahsulot 
sifatining 
yaxshilanili
shi 
sarflangan xarajatlar 
 
Bso 
– innovatsion rivojlan-tirishning biologik 
(iqtisodiy) samaradorlik ko„rsatkichi (ozuqa bazasini 
yaxshilash hisobiga) 
Ob - ozuqa sifati va chorva mollarning oziqlantirish 
darajasini yaxshilashga sarflangan xarajatlar
K
so
 
- 
оzуqаningkonversiyakotffisiynti, 
ya‟nibirbirlikolinganmahsulothisobiga 
(1кг 
mahsulotо„sishi, 
1кг 
sut, 
1кг 
junvaboshq) 
sarflanganozuqahajmi; 
O
h 
 - sarflanganozuqamiqdori; 
Yam – chorvachilikdaolinganmahsulothajmi
Texnik-
texnologik 
samarado
rlik 
1ta shartli 
bosh 
chorva 
molga 
sarflangan 
moddiy-
texnik 
resurslar 
hisobiga 
chorva-
chilik 
mahsulot-
larining 
ko‗payishi 
It– 
chorvachiliksohasininingtexnik-
texnologiksamaradorligi; 
Yam 
- 
chorvachiliksohasinitexnik-
texnologikjihatdanqaytajihozlash(energetikresurslarnit
akomillash-tirish, innovatsionishlanmalarnijoriyetish) 
hisobigaolinganmahsulot; 
Fa 
+Fay 
– 
chorvachiliksohasinitexnik-
texnologikqaytajihozlashuchunsarflanganasosiyvaayla
nmavositalarqiymati 
Te–energetik resurslarni takomil-lashtirish hisobiga 
olingan texnik-texnologik samaradorlik 
Er - chorvachilik sohasini texnik-texnologik qayta 
jihozlash uchun sarflangan energetik resurslar qiymati
Ti – ishlab chiqarishga innovatsion ishlanma va 
loyihalarni (sun‟iy urug„lantirish, yangi zot) joriy etish 
hisobiga olingan texnik texnologik samaradorlik; 
Iin – innovatsion ishlanmalarga sarflangan mablag„ 
Iqtisodiy 
samarado
rlik 
Chorvachil
ikda tovar 
mahsulo-
tining 
o‗sishi, 
innovatsiya
larni 
o‗zlashtiris
h va o‗z-
o‗zini 
qoplash 
It – innovatsiyalarni kiritish hisobiga xarajatlarni 
tejashdan olingan iqtisodiy samaradorlik; 
T1 – T2 – innovatsiyalarni kiritishdan oldingi va 
keyingi xarajatlar; 
Iin – innovatsion ishlanma-larga sarflangan mablag„ 
I
f 
– инноваsиyaларни киритишда фойданинг 
ко„пайиши 
hисобига 
олинган 
иqтисодий 
самарадорлик; 
F – инноваsиyaларни киритишда олинган фойда 
R – инноваsион фаолиyaтнинг рентабеллик 
даражаси, % 

---

391 
muddatlarn
ing 
qisqarishi, 
chor-
vachilik 
mahsu-
lotlari 
sifatining 
yaxshilanili
shi 
Mu 
- 
innovatsion 
rivojlantirishning 
mehnat 
unumdorligi; 
V – innovatsion faoliyat natijasida mehnat sarfining 
kamayishi 
Ijtimoiy 
samarado
rlik 
Chorvachil
ik sohasida 
band 
bo‗lgan 
ishchi 
xodimlarni
ng turmush 
sifati 
va 
ularning 
turli 
xil 
extiyojlarin
ing 
qoniqish 
darajasinin
g 
yaxshilanili
shi 
80
RID – real ixtiyordagi daromadlar; 
ND – nominal daromad; 
ST – soliqlar, majburiy tо„lovlar 
- pulning xarid qobiliyati indeksi (narxlar indeksiga 
teskari kо„rsatkich). 
 
81
RIH – real ish haqi; 
NIH – nominal ish haqi; 
SA - soliqlar, ish haqidan majburiy ajratmalar 
Ekologik 
samarado
rlik 
Atrof-
muhit 
muho-
fazasi, 
ishlab chi-
qarilgan 
ekologik 
toza 
mahsulot 
hajmining 
ortishi 
Es –ekologik samaradorlik; 
EM – ishlab chiqarilgan ekologik toza mahsulot 
hajmi; 
X – ekologik toza mahsulot ishlab chiqarish uchun 
sarflangan xarajatlar summasi 
Chorvachilik tarmog‗ini yanada rivojlantirish va uning iqtisodiy 
samaradorligini oshirish uchun quyidagi tadbirlarni sifatli amalga oshirish 
lozim: