3- Mavzu. Materiallarning mexanik xossalari
(2-soat)
O’quv moduli birliklari:
1. Qurilish materiallarining plastikligi va mo’rtligi.
2.Qurilish materiallarining mustaxkamligi.
3.Qurilish materiallarining qatiqligi.
4.Qurilish materiallarining zarbga qarshilik ko’rsatish xossasi.
5. Materiallarning maxsus xossalari.
Darsning aniqlashtirilgan maqsadi
Bu mavzuni o’zlashtirgandan so’ng talabalar:
1.
Qurilish materiallarining plastikligi va mo’rtligini biladi.
2. Qurilish materiallarining mustaxkamligini biladi va aniqlay oladi.
3. Qurilish materiallarining qatiqligi xaqida tushunchaga ega.
4.
Qurilish materiallarining zarbga qarshilik ko’rsatish xossasini biladi.
5. Materiallarning maxsus xossalarini biladi.
Tayanch so’z va iboralar:
Qurilish materiallari
plastikligi, mo’rtligi,
mustaxkamligi, siqilishga, cho’zilishga, egilishga bo’lgan mustaxkamlik chegarasi,
kimyoviy jihatdan turg’unligi, emirilishga bardoshligi.
Materiallarning mexanik xossalari tashqi kuchlarning emiruvchi va shaklini
buzuvchi ta’siriga qarshilik ko’rsatish xususiyatlaridir. Mexanik xossalar mustahkamlik,
egiluvchanlik,
plastiklik, mo’rtlik, zarbga qarshiligi,
qattiqligi, ishqalanib edirilishi,
eyilishi va hokazolardan iborat.
Mustahkamlik.
Materialning mustahkamligi
tashqi kuchlardan vujudga
keladigan ichki kuchlanishlar ta’siri ostida emirilishga qarshilik ko’rsatish xossasidir.
Bino va inshootlarda materiallar turli kuchlar ta’sirida xar xil ichki kuchlanishlar
(siqilish, cho’zilish, egilish, kesilish va boshqalar) ga duch keladi.
Mustahkamlik
ko’pchilik qurilish materiallarining asosiy xossasi xisoblanadi,
muayyan kesimda ayni
material o’ziga olishi bo’lgan yuklamalar kattaligi uning qiymatiga bog’liq bo’ladi.
